حسام‌الدین اسلاملو

«خالص‌سازی» و جریان قائل به این مقوله، از دو روز پیش سرفصل خبرهای سیاسی کشور شده است. جریانی که تمامیت‌خواهی را تا بدان حد رسانده که حتی پس از یکدست شدن حاکمیت باز هم رضایت کافی به دست نیاورده و پشت عنوان‌های به ظاهر ارزشیِ «خالص کردن انقلاب»، می‌خواهد انحصارگرایی خود را توجیه کند و به عنوان هدف قدرت‌طلبانه‌ اصلی پیش ببرد.

ادعایی که معنایی جز به بن‌بست رسیدن طرح حاکمیت یکدست ندارد. خالص‌سازی یعنی هیچ یکدست‌سازی‌ای موفق نخواهد بود و باز از دل یکدستی افتراق بیرون خواهد زد.

پریروز خبرگزاری تسنیم از رسانه‌های طیف تندرو اصولگرا مدعی شده بود که علی لاریجانی با هماهنگی حسن روحانی و با ارائه یک لیست وارد رقابت انتخاباتی مجلس خواهد شد.

این موضوع خیلی زود با واکنش علی اردشیر لاریجانی روبرو شد و دفتر او ‌بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است:«رفع نگرانی از جریان خالص‌سازی؛ خبری درباره انتخابات مجلس وجود ندارد! خبر اختصاصی خبرگزاری وسیع تسنیم، درباره ارائه لیست در انتخابات مصداق گزاره «خسن و خسین هر سه خواهران مغاویه هستند» می‌باشد. نه بحثی درباره حرکت انتخاباتی درمیان است و نه ارائه لیست سراسری و نه رایزنی با دیگران صورت پذیرفته لذا بدین وسیله از جریان خالص‌سازی رفع نگرانی می‌شود و بعید است به این روش‌های برادران بتوان رقابت تصنعی ایجاد کرد. ملک را چاره‌ای دیگر نیاز است.»

تکذیب همراه با کنایه‌ لاریجانی آنچنان حریف را کیش و مات کرد که برآشفت و واکنش تندی نشان داد.

رسانه اصولگرای منتشرکننده این خبر، در پاسخی که به فاصله کوتاهی از بیانیه لاریجانی منتشر شد، نوشت:  «در نهایت برآشفتگی آقای لاریجانی که به درستی یا به غلط از انتخابات پیشین ناراحت است، سعی کرده به جای واکنش رسانه‌ای، بیانیه سیاسی بنویسد.» در ادامه پاسخ شداد و غلاظ تسنیم به بیانیه دفتر لاریجانی می‌خوانیم: «آقای علی لاریجانی در واکنش به خبر خبرگزاری تسنیم مبنی بر تمهید او برای ورود جریانی به انتخابات مجلس آینده نوشته که خبری درباره انتخابات مجلس وجود ندارد.

او همچنین انتشار این خبر را به اصطلاح خود، به جریان «خالص‌سازی» منتسب کرده و گفته که می خواهد رفع نگرانی کند. آقای لاریجانی با سرعت جالبی به انتشار این اطلاعیه ورود کرده، اما علیرغم این سرعت عمل، نشان داده که دقت‌نظر لازم را در جریان‌شناسی واقعی از فضای سیاسی و بخصوص رسانه‌ای کشور ندارد.»

آرزوی «خالص‌سازی»؛ چشم اسفندیار اصول‌گرایان تندرو

عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در همین باره نوشت: «این توضیح علی لاریجانی نشان می‌دهد که عبور از مشارکت انتخاباتی خیلی فراتر از چیزی است که نواصول‌گرایان تصور می‌کنند. خالص‌سازی که آرزویشان بود اکنون به پاشنه آشیل آنان تبدیل شده است.»

محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا نیز به همین موضوع اشاره کرد: در پاسخ لاریجانی دو کلیدواژه هست که گرچه در ظاهرا ایهام دارد اما باطنش کاملا آشکار است. این دو کلیداژه عبارت است از خالص‌سازی و برادران.»

او در تحلیل خود می‌افزاید: «لاریجانی در واقع تصریح می‌کند به آن علت در انتخابات ورود نمی‌کند که جریانی قصد خالص‌سازی بیشتر انتخابات را دارد و دنبال آن است که افراد کاملا خودی، مطیع و همسو به مجلس راه یابند که رای مثبت یا منفی‌شان در مجلس به اشاره‌ای یا پیغامی یا پیامکی از فلان جناح بند باشد. این خالص‌سازی انتهایش مجلسی است که دناپلاس اجیرش می‌کند و شاسی بلند، مهارش می‌سازد.»

از نظر این تحلیلگر؛ نتیجه رفتار جریانی که دنبال خالص‌سازی است، به انهدام رکن اصلی جمهوری اسلامی یعنی اتکا به رای واقعی مردم منجر می‌شود و از مردمسالاری، کاریکاتور مضحکی به نمایش می‌گذارد که نظارت استصوابی سابق هم پای آن لنگ می‌اندازد.

توان یک سیاستمدار در قدرت موج‌سازی اوست

حسین انتظامی، کارشناس فرهنگی هم با اشاره به جریان موسوم به «خالص‌سازی»و توان سیاستمدار کارکشته نوشت: «با یک حرف، با یک اکت، دستور کار درست کند. همه را به واکنش بیندازد و البته رقیب را چنان در شوک فرو ببرد که در ساعات اولیه و با وجود ارتش سایبری حیران واکنش بماند.»

انتظامی همچنین در یادداشتی دیگر درباره‌ی «خالص‌سازی» نوشت: «رادیکال‌ها / تندروها به جریان آرام و تدریجی اعتقاد ندارند. نان‌شان در آشفتگی است و از این رو خالص‌سازی یکی از شعارها و برنامه‌های آنهاست اما ضمنا از این سنت غافلند که وقتی ماشین خالص‌سازی راه می‌افتد، بعدا ممکن است خودشان قربانی آن شوند، چون دست بالای دست بسیار است.»

   انتظامی فتنه خوارج را نیز مثال زده است و مثال‌های معاصری مثل رفتار کمونیست‌ها در اردوگاه شرق، مک‌کارتیسم در اردوی غرب و داعش در جهان اسلام  را و همچنین گفته است: «در دهه ۱۹۵۰ انبوهی از روشنفکران و استادان دانشگاه و نویسندگان و هنرمندان و فعالان سیاسی آمریکایی، به تهمت گرایش به کمونیسم، تحت فشار و پیگرد قرار گرفتند. برآمدن هیتلر و تصفیه‌های خونین استالین و نمونه‌های متعدد در اروپای شرقی نیز از این جمله است. بعد از ماجرای بهارپراگ (۱۹۶۸) نیمی از اعضای حزب کمونیست چکسلواکی یعنی حدود یک و نیم میلیون نفر پاکسازی شدند چون اصطلاحا مشکوک و نامطمئن بودند.»

مهاجری:‌ نتیجه رفتار جریانی که دنبال خالص‌سازی است، به انهدام رکن اصلی جمهوری اسلامی یعنی اتکا به رای واقعی مردم منجر می‌شود و از مردمسالاری، کاریکاتور مضحکی به نمایش می‌گذارد که نظارت استصوابی سابق هم پای آن لنگ می‌اندازد

وی در برابر این نابردباری غیر و رسیدن به این حد افراطی از خودی و غیرخودی‌سازی، از منش پیامبر اسلام نیز به عنوان نمونه‌ی عالی مغایرت با سیاست‌های خالص‌سازی یاد می‌کند: رسول‌الله(ص) پس از فتح مکه و در اوج قدرت نمی دانستند ابوسفیان کیست که خانه او را برای شهادتین کافی دانستند؟» پس به تعبیر حضرت حافظ: «چون پرده‌دار به شمشیر می‌زند همه را / کسی مقیم حریم حرم نخواهد ماند.»

«تقطیرسازی»  به جای «خالص سازی»!

عصر ایران در تحلیلی درباره اعلامیه هوشمندانه لاریجانی نوشت: «علی لاریجانی به صراحت اعلام می‌کند در «رقابت تصنعی» شرکت نخواهد کرد و تلاش برای القای اخباری از این دست را «شیوه برادران» برای رقابت تصنعی دانسته است. جمله پایانی اما مهم است: این که مُلک را چاره دیگری نیاز است. این را کسی می‌گوید که ۱۲ سال بر کرسی ریاست مجلس شورای اسلامی و ۱۰ سال بر ریاست صدا و سیما نشسته بود. علی لاریجانی یا دفتر او البته آن چاره دیگر را بازنگفته‌اند. چرا که نه از جنس همه‌پرسی‌خواهان برانداز است، نه می‌تواند همه‌پرسی‌‌ای از نوع آنچه میرحسین موسوی خواسته را تکرار کند و نه حتی رفراندوم مد نظر حسن روحانی که در اصل ۵۹ قانون اساسی آمده را. نگفته چاره چیست اما گفته رقابت تصنعی چاره نیست.»

به نظر می‌رسد اشاره لاریجانی به دو انتخابات اخیر در ایران بوده است چنانچه حسن بیادی، فعال سیاسی اصول‌گرا و دبیرکل جمعیت آبادگران جوان ایران اسلامی نیز در ابعادشناسی این «خالص‌سازی» به خبرآنلاین گفت: «پروژه یک‌‎دست‌سازی چند دوره است که در حال شکل‌گیری است اما نقطه اوج آن در انتخابات گذشته در مجلس و ریاست جمهوری و شوراها صورت پذیرفته که حاصل و نتیجه آن ‌را به بدترین شکل در حال نظاره هستیم.»

در پایان  ذکر واکنش وزیر ارتباطات دولت دوازدهم به جریان تقریبا نوظهور خالص‌سازی هم خالی از لطف نیست. محمدجواد آذری جهرمی، در توئیتی نوشت: «ناکارآمدی «خالص‌سازی» برادران احتمالا با «متنوع‌سازی» جبران نمی‌شود، بلکه به چاره «تقطیرسازی» روی خواهند آورد.»