با قیمت‌گذاری دستوری حتی در بازار بنز بحران ایجاد می‌شود

نشستی با حضور محمد طبیبیان، و علی سرزعیم در محل مجمع کارآفرینان ایران برگزار شد که هدف آن بررسی قیمت‌گذاری دستوری در صنعت بود. به گزارش اقتصاد آنلاین، در ابتدای جلسه علی سرزعیم، اقتصاددان، گفت: ما باید تصمیم‌گیر را ترغیب کنیم تا بالاخره سیاست جدیدی در پیش بگیرد و راهی که بارها و بارها رفتیم و به جواب نرسیدیم را رها کنیم. او خطر سرکوب قیمت‌ها را در این روزهای تورمی جدی دانست و اهمیت این موضوع را دوچندان می‌داند.

در ادامه جلسه محمد طبیبیان در امتداد صحبت‌های علی سرزعیم بیان کرد: سابقه قیمت‌گذاری دستوری به زمانی برمی‌گردد که از خرد استفاده نکردیم. در کتب قدیمی در خصوص تعیین قیمت از سوی حکومت‌ها مطالب زیادی داریم که نتیجه آنان نیز چیزی جز شکست نبوده است برای مثال، وقتی نان کمیاب شد، نانوا در تنور انداختند.وقتی ما یاد نگرفتیم از خرد در تصمیم‌گیری جمعی استفاده کنیم، سند عقب‌ماندگی خود را امضا کردیم. قیمت‌گذاری دستوری از قدیم آفت بزرگی در اقتصاد ما بوده است و از زمانی که دست دولت‌ها به درآمد نفت و تکنولوژی مدرن باز شد، اثرش بدتر شد و دولت‌ها با سرعت بیشتری تخریب خود را انجام دادند.  او خرد جمعی را چیزی تعریف کرد که با آن در مجموع بتوانیم تصمیمات خوبی بگیریم.

او ادامه داد: کنترل قیمت بلایی عظیم در تولید است. قیمت جز قیمتی که در بازار آزاد درمی‌آید معنا ندارد. بازار است که باید برای شما قیمت را تعیین کند. حتی بهترین دانشمندان نمیتوانند این کار را انجام دهند. اگر در بازار رقابتی قیمت مشخص شد و کسب و کار من توانست ادامه دهد که هیچ. اگر نه باید جمع کند برود. بر اساس علم اقتصاد، در صورتی که سلیقه عوض نشود با افزایش قیمت تقاضا کاهش خواهد داشت. و انگیزه‌ای برای تولیدکننده جهت تولید افزایش خواهد یافت. فهم این مسئله یک جادو و معجزه است.

طبیبیان گفت: اگر دولت عرضه حل مشکل شما را ندارد، به قیمت‌ها دست نزند و انگشت در کار مکانیسم داوطلبانه عرضه و تقاضا نکند. شما با قیمت‌گذاری همه را به حقارت می‌کشانید. او در ادامه با ارائه مثال توضیح داد دولت حتی اگر در بازار بنز نیز دخالت کند آن را بحرانی می‌کند. او گفت فرض کنید دولت بگوید بنز 5 میلیاردی را 500میلیون با شرایطی خاص می‌فروشیم. تعداد زیادی تقاضا را قطعا شاهد خواهیم بود. وقتی افراد ببینند، خبری از بنز نشد، مردم تظاهرات می‌کنند؛ تقاضای اضافی را به سادگی می‌توان ایجاد کرد. توجه داشته باشید حتی اگر دولت قیمت را پایین نگه دارد، قیمت باز هم از سطح تعادلی افزایش می‌یابد چون قیمت بر اساس منابع مشخص می‌شود. نتیجه این امر بازار سیاه است.

وی به یک مثال تاریخی اشاره کرد که انگلستان در جنگ جهانی دوم غذا، سوخت و لباس را قیمت‌گذاری می‌کرد که تورم را منتفی کند اما بعد از جنگ قیمت جهش پیدا کرد. همچنین آمریکا در جنگ جهانی اول تویی قیمت‌گذاری آسیب زیادی دید. در جنگ جهانی دوم، سازمانی برای قیمت‌گذاری محصولات غذایی و سوخت ایجاد کردند و بار هم بحران اقتصادی در این کشور را شاهد بودیم. طبیبیان ادامه داد: نکته این است که گاهی دولت‌ها قیمت‌گذاری می‌کنند که کوتاه مدت اثرش مثبت است؛ اما در بلند مدت به معاش مردم تاثیر می‌گذارد. ما باید این مسائل را بدانیم. یک حادثه‌ای در قیمت‌گذاری روی زندگی ما اثر زیادی داشت و هنوز هم دارد؛ قیمت‌گذاری نیکسون در دهه‌ی ۷۰، در آن زمان به دلیل جنگ ویتنام، اقتصاد آمریکا آسیب زیادی دید و بعد آن سیاست کینزی دیگر کار نمی‌کرد. هم تورم داشتند هم رکود؛ نیکسون دستور کنترل قیمت و دستمزد‌ها را داد. او تصور می‌کرد افزایش دستمزد است که تورم ایجاد می‌کند. سیاست او بعد از دو سال و هشت ماه سبب نارضایتی مردم شد.

او در پایان اظهار کرد: سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان یکی از بدترین تشکیلات کشور است که نه کمکی به تولید می‌کند و نه مصرف. ما بارها تلاش کردیم و جلسه گذاشتیم و هشدار دادیم که این سازمان نفعی نمی‌رساند. او بازار سیاه را ناجی اقتصاد کشور دانست و ادامه داد: اگر دولت بازار سیاه را حذف کند، اقتصاد کشور پودر خواهد شد. اگر قیمت را درست کنیم تولیدکننده تصمیم بهینه می‌گیرد و در صورتی که به قیمت بهینه تن ندهد، به ضرر خودش است.