بورس درگیر تصمیمات بزرگ؛ تاثیرات کوچک

ایمان ربیعی

آینده درخشان است، اما شرایط کنونی اسف بار؛ این جمله را می‎توان وصف حال بازار سرمایه در شرایط کنونی دانست.

 دیروز عقب‌نشینی بیش از 40 هزار واحدی بورس از پس پیشروی اندک در روز شنبه، بار دیگر سهامداران را در وضعیتی معلق قرار داد. شاخص بنای سازگاری را ندارد و هر روز بازی یک گام به پیش و دو گام به پس تکرار می‌شود. داستان بورس با سهامداران حالا به یکی از تلخ‌ترین فرازهایش رسیده است.

 زمان خداحافظی است؟

 حالا کسانی که در چند ماه اخیر وارد بازار شده‌اند زیان هنگفتی را در پرتفوی خود حمل می‌کنند و درصدند شرایط مساعدی فراهم شود تا از بازار سرمایه خارج شوند. فروش سهام عدالت توسط دارندگانی که امروز را می‌دیدند نیز دلیل دیگری است که زمینه را برای فروش مهیا کرد و از سوی دیگر ایجاد جو بی‌اعتمادی در بازار سرمایه خود عاملی بحرانی برای شکل‌گیری وضعیت منفی این روزهاست. حالا بورس، روی دیگر سرمایه‌گذاری را دیده است. انتظار می‌رفت در روزهای تورمی، بورس از این تورم مصون نماند، اما این روزها در محدوده خیابان حافظ خبری از تورم 40 درصدی و دلار 30 هزار تومانی نیست و قیمت‌ها به محدوده شش ماه قبل یا شاید عقب‌تر بازگشته‌اند.

 بورس از اسب قدرت پایین آمد

 بورس سرمست بر اسب قدرت می‌تاخت و روز به روز به تعداد متقاضیان ورود به بازار سهام افزوده می‌شد که ناگهان یک اتفاق کلید فروپاشی را زد. شاخص از دو میلیون واحد عبور کرد و همه منتظر ارائه دارا دوم بودند که خبری درخصوص اختلاف وزیر امور اقتصادی و دارایی و وزیر نفت در باب عرضه دارا دوم پیچید. یک روز بعد ریزش شاخص آغاز شد، داستانی که هنوز به پایان نرسیده است. علی حیدری، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید هر چند در روزهای ابتدایی برخی اصرار داشتند بگویند این عقب‌نشینی شاخص اصلاح است، اما حالا مشخص شد ریزش شاخص اتفاق افتاده است و هنوز بازار در حال یافتن کف مقاومتی و ورود به پروسه به اصطلاح کف‌سازی است.

 وی می‌گوید آینده این بازار روشن است، تورمی که در دلار و سایر بخش‌های اقتصادی وجود دارد تاثیرش را بر بازار سرمایه خواهد گذاشت، اما زمان این اتفاق معلوم نیست.

 مصطفی صفاری، تحلیلگر بازار سرمایه اما به «توسعه ایرانی» گفت: تصور من این است که رشد شاخص پس از انتخابات آمریکا اغاز شود و سپس روزهای خوب و سبز برای بورس فرا برسد. این کارشناس می‌گوید هنوز با وجود همه شرایط رخ داده من معتقدم با توجه به عقب‌ماندگی سود سپرده بانکی از تورم، بورس بهترین جا برای سرمایه‌گذاری است اما نکته مهم اینجاست که سرمایه‌گذاری در بورس مولفه‌هایی دارد که پیش‌تر چندان از سوی تازه‌واردان به بورس رعایت نمی‌شد . این مولفه‌ها عبارتند از شناخت شرکت‌ها، شناخت ماهیت بورس، بررسی میزان سوددهی در گذشته و پیش‌بینی وضعیت سوددهی در آینده و در نظر گرفتن وضعیت سیاسی و ....

 رشد شاخص بورس در فاصله سال‌های 1397 تا مرداد 99 چنان عجیب بود که بسیاری با تصور اینکه هر سهمی سودده است وارد بازار شدند حال آنکه همایون دارابی ، کارشناس بازار سرمایه به «توسعه ایرانی» می‌گوید اگر درس این ریزش تنها همین باشد که سهامداران بفهمند هر سهمی سودده نیست و الزاما قیمتش افزایش نمی‌یابد، بورس وارد دوره‌ای تازه شده است.

همایون دارابی ، کارشناس بازار سرمایه به «توسعه ایرانی» می‌گوید اگر درس این ریزش تنها همین باشد که سهامداران بفهمند هر سهمی سودده نیست و الزاما قیمتش افزایش نمی‌یابد، بورس وارد دوره‌ای تازه شده است

تصمیمات متعدد با اثربخشی نامعلوم

 حالا تصمیمات بسیاری برای رشد شاخص گرفته شده است. افزایش سقف حد نصاب سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت در سهام، حق تقدم سهام و قرارداد اختیار معامله سهام پذیرفته شده در بورس یکی از این تصمیمات است.

منع سرمایه گذاری بانک‌ها در بورس لغو شده است و از سوی دیگر منع نوسان‌گیری یا به عبارتی فروش سهام در همان روز خرید نیز به مرحله اجرا درآمده است.

 مدیرعامل بورس تهران از لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک ها در بورس خبر داد و گفت: این مصوبه از امروز قابلیت اجرایی دارد.

علی صحرایی دراین خصوص گفته است: بر اساس مصوبه شورای عالی بورس طبق مواد ۱۶ و ۱۷ که محدودیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری ایجاد شده بود با این مصوبه این محدودیت‌ها لغو شده است.

مدیرعامل بورس تهران افزود: منظور از این مصوبه سرمایه‌گذاری بلندمدت نیست و بانک‌ها پس از خرید هر زمان که صلاح دانستند طی یک تا دو سال آینده می‌توانند بفروشند و اصلا جزو سرمایه‌گذاری به حساب نمی‌آید.

وی گفت: این مصوبه به بانک‌ها ابلاغ شده و از امروز قابلیت اجرایی دارد و حتی روز گذشته به صورت شفاهی از سوی وزارت اقتصاد به مدیران عامل بانک‌ها ابلاغ شد.

صحرایی درباره منع فروش سهام در روز خرید یا نوسان‌گیری نیز گفته است: هر تصمیمی که در بازار سرمایه گرفته می‌شود، موافقان و مخالفانی دارد اما با توجه به جلساتی که ما با برخی مسئولان و اشخاص حقوقی داشتیم، اکثر کارشناسان با این مسئله موافق بودند و حدود ۸۰ درصد این تصمیم را تایید کردند.

مدیرعامل بورس و اوراق بهادار تهران تصریح کرد: با توجه به تصمیمات شورای عالی بورس، برای ایجاد تعادل در بازار ابزارهایی  همچون اوراق تبعی و بازار گردانی از 10 مهرماه استفاده می‌شود و آخرین گزینه نیز سهام خزانه است.

سایه شایعات بر سر بازار

 در میان همه اتفاقاتی که رقم خورده و زمینه را برای ریزشی که به عقیده برخی کارشناسان دستوری بود فراهم کرده است، اتفاقی تازه نیز به سرعت بازار سرمایه و بازارهای ایران را تحت‎تاثیر قرار داده است:‌ «شایعه مذاکره». همان طور که فردوسی تحت‌تاثیر شایعه مذاکره با وسواس بالایی برای خرید  فروش ارز مواجه است، در این سوی، در خیابان حافظ نیز سهامداران مبهوت و سردرگم در انتظار مشخص شدن راست و دروغ مذاکراتی هستند که گفته می‌شود قرار است میان ایران و آمریکا اتفاق بیافتد.

مصطفی صفاری، تحلیلگر بازار سرمایه به «توسعه ایرانی» گفت: تصور من این است که رشد شاخص پس از انتخابات آمریکا اغاز شود و سپس روزهای خوب و سبز برای بورس فرا برسد

 این اتفاق می‌تواند زمینه را برای خیز بورس و مهار دلار و در نهایت تعادل در هر دو بازار فراهم کند.

 هر چند بسیاری از کارشناسان بر این عقیده هستند که وضعیت سیاسی به هر سمتی حرک کند بازار سرمایه با رشد مواجه خواهد شد، چرا که به تدریج تورم ناشی از دلار 30 هزار تومانی را بر قیمت سهم‌ها نشان می‌دهد. قیمت‌هایی که حالا فرسنگ‌ها از نرخ دلار عقب مانده‌اند و این جبران عقب‌ماندگی معنایی جز افزایش نرخ سهم‌ها و رشد دوباره شاخص نخواهد داشت.