روز آشفته بازارها

مریم شکرانی

بازارهای مالی ایران دیروز وضعیت نه چندان مساعدی را پشت سر گذاشت. شاخص بورس باز هم عقب نشست و سهامدارانی را که از نیمه مرداد منتظر برگشت بازار به روزهای درخشان گذشته بودند، ناامید کرد. حالا شاخص بورس بعد از مدت‌ها یک کانال دیگر عقب‌نشینی کرد و به کانال یک میلیون و 500 هزار واحد رسید. این در حالی است که بورس امسال قله 2 میلیون و 70 هزار واحدی را فتح کرده بود اما حالا نزدیک به 25 درصد عقب نشسته و همین مساله ترس و دلهره تازه‌واردهای بورس را به دنبال داشته است. بورس در 15 روز ابتدای شهریور ماه شاهد خروج حدود 16 هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی‌ها بوده است و دیروز هم صف  فروش با قدرت پابرجا بود به طوری که ارزش معاملات بورس در یک روز نزدیک به 60 درصد نسبت به روز گذشته کاهش داشت و حجم معاملات نیز چیزی بیش از 70 درصد نسبت به روز قبل کاهش پیدا کرده است.

از آن سمت تصاویری از صف دلار در فضای مجازی دست به دست شد. دلار دیروز در بازار آزاد  بهای 25 هزار تومان را رد کرد و سکه که به کانال قیمت 10 میلیون تومان عقب رفته بود بار دیگر از مرز قیمت 11 میلیون تومان عبور کرد و بهای هر قطعه سکه بهار آزادی طرح جدید به 11 میلیون و 600 هزار تومان رسید. در بازار خودرو هم وضعیت بهتر نبود و جهش یکباره قیمت خودرو که از اواخر هفته گذشته شروع شده است، باعث شد که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری به وزارت صمت برای کنترل بازارها و به ویژه بازار خودرو هشدار دهد و تاکید کند که مانع از هرگونه دلالی و اخلالگری سوداگران شود.

تداوم روزهای سرخ‌پوش بورس

دیروز در پایان معاملات بازار سهام، شاخص کل بازار سهام بیش از ۲ درصد ریزش کرد و به یک میلیون و 570 هزار واحد رسید. این اتفاق در شرایطی رخ داد که سهامداران بازار سرمایه از نیمه مرداد که شاخص ریزشی شد در انتظار برگشت به روزهای طلایی گذشته به سر می‌بردند. بازار سرمایه در 4 ماه ابتدای امسال بیشتر از 200 درصد سود نصیب سهامداران کرده و با عبور از قله 2 میلیون واحدی بسیاری را تشویق کرد که با گرفتن وام یا فروش دارایی‌های خود وارد بورس شوند اما بخت با این دسته از سهامداران یار نبود؛ بازار از نیمه مرداد شروع به ریزش کرد.

این ریزش که به اعتقاد برخی دستوری انجام شده بود، در روزهای بعد ادامه داشت تا آنجا که بحث‌های داغ بورسی را در فضای مجازی به راه انداخت و بورس تبدیل به یکی از ترندهای توییتر شد. سهامدارانی که حالا دلهره باخت بیش از پیش سرمایه‌شان را دارند، گاهی با ضررهای سنگین از بازار خارج شده‌اند. مهدی رضایتی، کارشناس بازار سرمایه در این باره به تجارت نیوز گفته است که بورس در ابتدا به صورت دستوری ریزشی شد اما در ادامه دیگر دولت نتوانست این ریزش‌ها را مهار کند زیرا سهامداران خرد از این وضعیت وحشت‌زده شده و در صف‌های فروش ایستادند.

از آن سمت عرضه دارا دوم که با حواشی بسیاری همراه بود، گویا برخلاف دارا یکم  در این روزهای سرخ‌پوش بورس، مورد استقبال سهامداران قرار نگرفته و مهلت عرضه آن که 19 شهریور به پایان می‌رسید، یک هفته دیگر تمدید شد.

اوج‌گیری دوباره دلار و طلا

در کنار حواشی بازار سرخ‌پوش بورس تصاویری از صف‌های خرید دلار در فضای مجازی منتشر شد. دیروز دلار از سطح مقاومتی 25 هزار تومان عبور کرد و بار دیگر خبرساز شد. هرچند که بانک مرکزی اطلاعیه داد برای دلار تقاضای سوداگرانه وجود ندارد و به زودی این بازار را مهار می‌کند، اما بسیاری از خریداران دلار در فضای مجازی نوشتند که تب و تاب مردم برای خرید این ارز بالا گرفته است.

در کنار حواشی بازار سرخ‌پوش بورس، دیروز دلار از سطح مقاومتی 25 هزار تومان عبور کرد و بار دیگر خبرساز شد. هرچند که بانک مرکزی اطلاعیه داد برای دلار تقاضای سوداگرانه وجود ندارد و به زودی این بازار را مهار می‌کند، اما بسیاری از خریداران دلار در فضای مجازی نوشتند که تب و تاب مردم برای خرید این ارز بالا گرفته است

عبور سکه از بهای 11 میلیون تومان هم در وضعیتی رقم خورده است که متولیان اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر به رسانه‌ها گفته‌اند که قیمت طلا در فروشگاه‌های فضای مجازی بالا و پایین می‌شود و تقاضای انچنانی در بازارهای سنتی وجود ندارد.

دستور روحانی برای بازار خودرو

در این میان خودرو هم حاشیه‌ساز دیگر بازارهای ایران بوده است. قیمت خودروهای داخلی از دو روز انتهایی هفته گذشته جهش یکباره داشتند و بهای آنها بین 8 تا 30 تا 40 میلیون تومان افزایش داشت. حالا قیمت ارزان‌ترین خودروی بازار ایران یعنی پراید دوباره به بالای 100 میلیون تومان رسیده است و پژو 206 تیپ دو که دیگر خودروی پرفروش بعد از پراید است به بالای 180 میلیون تومان رسیده است. این اتفاق باعث شد که نشست‌های تلویزیونی برای بررسی بازار خودرو تشکیل و خودرو بار دیگر به تیتر یک بسیاری از رسانه‌ها تبدیل شود. در این میان حسن روحانی، رئیس‌جمهوری هم که پیش از این رضا رحمانی، وزیر صنعت را به دلیل ناتوانی در کنترل بازار خودرو کنار گذاشته بود، دوباره به وزارت صنعت هشدار داد که بازار را از اخلال سوداگران محافظت کند. بر این اساس حسن روحانی، در نشست ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با بیان اینکه تلاش دولت همواره این بوده که با مدیریت و نظارت بر قیمت کالاها و خدمات، نوسانات بازار تحت تاثیر عوامل برونزا، زندگی مردم را تحت‌تاثیر قرار ندهد، تاکید کرد: وزارت صمت موظف است با اعمال نظارت دقیق و سریع، آرامش را به بازار خودرو بازگردانده و مانع از آشفته کردن بازار توسط دلالان و سودجویان شود.

او همچنین بار دیگر به تاثیر ابزارهای مالیاتی در کنترل بازار تاکید کرد و گفت که با ایجاد سامانه‌های موثر و پایانه‌های دقیق نظام مالیاتی باید سطوح بالاتری از عدالت مالیاتی تحقق پیدا کند و در همین راستا تلاش بر این است که در هنگام انجام تراکنش‌های مبادله کالا و خدمات بستر لازم برای فرآیندهای مالیاتی هم فراهم شود که این امر نیازمند هماهنگی بین وزارت اقتصاد و بانک مرکزی است.

با این وجود کارشناسان معتقدند که بودجه بدون نفت، دولت را زیر فشار قرار داده و انتظارات تورمی جامعه را بالا برده است. آنها به وضعیت رشد فزاینده نقدینگی و رشد منفی اقتصادی اشاره می‌کنند و معتقدند که اگر دولت و بانک مرکزی هرچه زودتر ابزارهای موثر مهار این عوامل را در دستور کار قرار ندهند، دیر یا زود است که اقتصاد ایران دچار آشفتگی شود و فرصت اصلاح را از دست بدهد.