زرناز غلامی

«سونامی افزایش قیمت‌ها»؛ عبارتی که ایرانی‌ها در ماه‌های اخیر و درمورد کالاهای مختلف بارها و بارها شنیده‌اند و می‌رود که در گذر ایام خاصیت تکان‌دهنده‌گی! خود را از دست بدهد؛ هفته گذشته بازار خودرو را درنوردید و این بازار به‌رغم اینکه پس از شروع سال روزهای آرامی را سپری می‌کرد، بار دیگر به‌هم‌ریخت و تب سوزان و آشفته‌ای را تجربه کرد.

هفته گذشته افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو چنان شدید بود که قیمت پراید که ارزان‌ترین خودروی کارخانه‌ای در کشور است، به حدود ۶۰ میلیون تومان رسید و تیبا 2 به مرز 73 میلیون تومان نزدیک شد.

قیمت خودروهای دیگر هم، چنین روندی را تجربه کرد: پژو ۴۰۵ حدود ۹۰ میلیون تومان، پژو پارس حدود ۱۱۲ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ حدود ۱۱۰ میلیون تومان، سمند ال ایکس حدود ۹۲ میلیون تومان، تندر پلاس دنده‌ای حدود ۱۶۵ میلیون تومان و تندر پلاس اتوماتیک حدود ۲۰۰ میلیون تومان در بازار خودرو عرضه شد.

قیمت خودروهای خارجی نیز سر به فلک کشید و خودروهای وارداتی که به دلیل توقف واردات و عرضه این خودروها از 18 فروردین تا ابتدای اردیبهشت ماه امسال بیش از 100 میلیون تومان افزایش یافته بود؛ به صعود سرسام‌آور خود ادامه داد. برای مثال قیمت سانتافه که بعد از عید از 705 به 820 تا 830 میلیون تومان رسیده بود، هفته گذشته با یک جهش ناگهانی تا یک میلیارد و 200 میلیون تومان افزایش یافت.

خودروسازان «بازی» درمی‌آورند؟

بسیاری، پشت‌پرده افزایش قیمت‌ها را، «بازی» خودروسازان در بازار عنوان می‌کنند. آنگونه که برخی کارشناسان معتقدند این شرکت‌ها سعی دارند از شرایط تحریم و افزایش قیمت ارز بیشترین بهره را برای به‌دست آوردن سود بیشتر ببرند و از همین‌روی برای افزایش قیمت‌ها، خودروهای خود را به بازار عرضه نمی‌کنند و در انبارها احتکار کرده‌اند.

طرح قیمت‌گذاری حاشیه بازار توسط شرکت‌های خودروسازی، یکی از عواملی است که به نظر برخی سبب ایجاد التهاب بازار شده است.

این طرح در بهمن ۱۳۹۷ تحت‌فشار خودروسازان به دولت اجرایی شد و خودروسازان توانستند قیمت‌های کارخانه‌ای را به‌شدت افزایش دهند. منتقدان می‌گویند خودروسازان از انحصار، رانت و ارز دولتی استفاده می‌کنند و دلیلی ندارد قیمت محصولات خود را به‌شدت افزایش دهند.

برخی کارشناسان نیز معتقدند تا وقتی عرضه کافی توسط کارخانه‌های خودروسازی صورت نگیرد قیمت‌ها کنترل نخواهد شد.

خودروسازان البته این اتهامات را رد و  افزایش قیمت ارز و هزینه‌ها را دلیلی برای افزایش قیمت خودرو عنوان می‌کنند. مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، چندی پیش به ایسنا گفت: «قیمت خودرو متاثر از نرخ مواد اولیه و نرخ ارز است که در هر دو آن‌ها با افزایش هزینه‌ها روبه‌رو بوده‌ایم.» محسن جهرودی، با اشاره به افزایش بهای ارز مبادله‌ای افزود: «قیمت مواد اولیه تولید خودرو نیز همچون سایر کالاها افزایش یافته است و به عنوان مثال فولاد در چند ماه اخیر حدود ۳۵ درصد و قطعات پلیمری حدود ۶۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.»

این گفته‌ها در حالی است که محصولات گروه پراید، تیبا، ساینا و کوئیک، ارزبری کمی دارند و بیش از ۹۵ درصد این محصولات ساخت داخل شده‌اند.

سایت‌ها «معرکه‌سازان اصلی» هستند؟

در این میان برخی نیز سایت‌های خرید فروش آنلاین خودرو را مقصر اعلام اصلی آشفته‌بازار صنعت خودرو می‌دانند. خبرگزاری ایسنا در گزارشی علت اصلی گرانی‌های اخیر را دلال‌بازی عده‌ای در سایت‌های فروش آنلاین خودرو اعلام کرده است.

حمیدرضا قندی، رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو اصفهان نیز دراین‌باره به خبرنگار ایسنا، گفت: «بازار خودروهای ایرانی در حال حاضر وضعیت مناسبی ندارد و متأسفانه سایت‌هایی مثل دیوار و شیپور به ارائه قیمت‌های بسیار غیرمعقول برای مصرف‌کننده می‌پردازند که با قیمت واقعی بازار مطابق ندارد و در این سایت‌ها ملاک قیمت، سلیقه مردم است.»

در همین راستا،‌ رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو درخصوص قیمت خودرو در هفته گذشته گفت: «قیمت‌های خودرو که در هفته‌های گذشته اعلام شد کاذب و غیرمنطقی بودند ما سایت‌های آگهی را کنترل نمی‌کنیم. سایت‌ها خواسته یا ناخواسته در دام مسائلی که این روزها از آن‌ها مطلع هستیم گرفتارشده‌اند. کسی که آگهی را پذیرش می‌کند باید اصالت آگهی و کالا را موردبررسی قرار دهد و پس‌از آن نسبت به انتشار آن اقدام کند.»

سعید موتمنی این جریان را «شلوغ‌کاری خودرویی در فضای مجازی» نامید و خاطرنشان کرد: «افراد با کمترین هزینه می‌توانند خودروی شخصی خود را در سایت آگهی کنند و قیمت‌های غیرمنطقی روی آن بگذارند. به‌عنوان‌مثال یک نفر خودرویی مانند پراید را 60 میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌کند و زمانی که تعداد آگهی‌ها با این قیمت به 10 یا 100 نفر برسد تأثیر خود را بر بازار خواهد گذاشت. در بیست روز گذشته عرضه خودروسازان نیز کم بود و تأثیر خود را بر قیمت‌ها گذشت اما یکی دیگر از عوامل مؤثر نیز همین سایت‌های آگهی هستند. در بازار مشتری صف نکشیده و فقط در فضای مجازی شلوغ‌کاری شده و باید سایت‌ها کنترل شوند. کسی که آگهی پذیرش می‌کند باید از فرد آگهی‌دهنده پروانه کسب بگیرد و اگر پروانه کسب نداشته باشد نباید آگهی منتشر شود.»

در همین راستا جواد حسینی‌کیا، عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در گفت‌وگو با ایسنا، خواستار «برخورد مقامات امنیتی و قضایی» با «مافیای داخل و خارج» و حتی «صدور حکم مرگ» شده و از وزیر صنعت، معدن و تجارت خواسته است «حاشیه بازار» را از چرخه قیمت‌گذاری خودرو «حذف کند».

با فشارهای مختلف درنهایت قیمت از سایت‌های خرید فروش خودرو حذف شد، اما این موضوع هم سبب کاهش قیمت خودرو نشد.

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو در گفت‌و‌گو با گسترش‌نیوز: «امروز فردا قیمت‌ خودرو به حالت عادی بازمی‌گردد، ضمن این‌که سایت‌ها نیز باید اصالت آگهی را کنترل و سپس نسبت به انتشار آن اقدام کنند»

دلالان و تسخیر 90درصد  بازار خودرو؟ 

اگرچه بازار خودرو همچون بسیاری دیگر از اجناس و کالاها به خصوص از سال گذشته، با افزایش نرخ دلار، سیر صعودی به خود گرفت و از ابتدای امسال بازار شاهد افزایش بی‌رویه قیمت خودرو بود، اما به اعتقاد فعالان این عرصه، بازار خودرو برخلاف برخی دیگر از اجناس قابل‌کنترل است و می‌توان با تمهیداتی از بدتر شدن شرایط آن جلوگیری کرد.

رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو اصفهان علاوه‌براینکه کنترل عرضه و تقاضا را در ساماندهی قیمت‌ها موثر می‌داند، فعالیت افرادی خارج از صنف خودرو را عامل دیگری در گرانی آن می‌داند و معتقد است، افرادی غیر از صنف اتومبیل، پول‌های سرگردان خود را به این بازار آورده‌اند. گرانی خودرو، دست نمایشگاه‌دار نیست، بلکه دست سرمایه‌گذار و مصرف‌کننده است. اگر خودروها را به بازار بیاورند، قیمت‌ها شکسته می‌شود. به گفته قندی، اکنون 90 درصد بازار خودرو نه دست مصرف‌کننده واقعی، بلکه در دست دلال سرمایه‌گذار و پولدار است.

وی با تأکید بر اینکه افزایش نرخ خودرو از ابتدای امسال تاکنون طی 30 سال گذشته بی‌سابقه بوده است، تصریح می‌کند: اگر وضعیت باز خودرو این‌گونه پیش رود، باز هم افزایش قیمت خواهیم داشت و تا زمانی که شرکت‌های خودروساز دولتی باشند و خصوصی‌سازی واقعی نشود، این ماجرا ادامه خواهد داشت.

 رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو اصفهان: افزایش نرخ خودرو از ابتدای امسال تاکنون طی 30 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. اگر وضعیت باز خودرو این‌گونه پیش رود، باز هم افزایش قیمت خواهیم داشت و تا زمانی که شرکت‌های خودروساز دولتی باشند و خصوصی‌سازی واقعی نشود، این ماجرا ادامه خواهد داشت

عرضه‌های کاغذی بازار خودرو را آشفته کرده است

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران در گفت‌و‌گو با «عصرخودرو» گفته است: «شرکت‌های خودروسازی از هفته چهارم فروردین ماه شروع به فاکتور خودروها می‌کنند‌ و هنوز سیاست کاری خودروسازان برای عرضه خودرو در سال جدید مشخص نیست؛ باید تا 15 اردیبهشت ماه منتظر رشد عرضه و متعادل شدن قیمت خودرو در بازار باشیم.»

سعید مؤتمنی تصریح کرده است: «احتمال تثبیت قیمت خودرو وجود دارد، اما با تداوم شیوه کنونی عرضه قطره چکانی خودرو، این عرضه‌های محدود و کاغذی در قالب طرح‌های فروش فوری - نقدی کمکی به فروکش کردن تنش قیمتی در بازار خودرو نخواهد کرد.»

به گفته رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران،گرانی خودرو در حالی است که به گفته مسئولان وزارت صنعت شرایط تولید خودروهای داخلی از فروردین ماه امسال نسبت به سه ماهه سوم سال گذشته بهبود یافته است، اما برای کاهش و حداقل تثبیت قیمت‌های کنونی خودرو در بازار آزاد باید شرکت‌های خودروسازی به تعهدات خود برای عرضه خودروهای معوق مشتریان عمل کرده و فروش فوری- نقدی محصولاتشان را به شکل واقعی افزایش دهند.

امروز فردا قیمت خودرو عادی می‌شود

به رغم تمامی التهابات و افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو در گفت‌و‌گو با گسترش‌نیوز اعلام کرده است: «امروز فردا قیمت‌ خودرو به حالت عادی بازمی‌گردد، ضمن این‌که سایت‌ها نیز باید اصالت آگهی را کنترل و سپس نسبت به انتشار آن اقدام کنند.»