الهام مدبر

دو ماه از شیوع کرونا در کشور می‌گذرد،‌ دوران محدودیت‌های شدید تقریبا سپری شده، شمار مبتلایان و قربانیان سیر نزولی دارد و بسیاری از مشاغل فعالیت خود را ازسرگرفته‌اند. اما شرایط کماکان بحرانی است و فروکش کردن آمار دلیلی بر عدم شیوع مجدد با شیب بالا و گسترش بیماری تلقی نمی‌شود.‌ مسئولان همچنان بر فاصله‌گذاری اجتماعی تأکید می‌کنند و اصل را بر استمرار شعار «در خانه بمانیم» و «پرهیز از سفرهای غیرضروری» می‌دانند؛ اما واقعیت این است که با شروع به کار مشاغل و رفع محدودیت‌ سفرهای استانی که از امروز کلید خورد، اوضاع به سمت «عادی‌ شدن» پیش می‌رود که کمترین نتیجه آن بی‌توجهی مردم به رعایت اصول بهداشتی و فاصله‌گذاری‌هاست؛ موضوعی که دیروز مشاور وزیر بهداشت نسبت به آن ابراز نگرانی کرد.

دکتر محمد آسایی اردکانی دیروز با اشاره به برخی تغییر رفتارها از سوی مردم  با آغاز به کار مشاغل؛ عدم رعایت سیاست‌های اعلام شده از سوی وزارت بهداشت در رابطه با فاصله‌گذاری‌های اجتماعی و هوشمند را دارای تبعات جبران‌ناپذیر دانست.

 وی در گفت‌وگو با ایسنا تصریح کرد: «برای عبور از بحران باید تمامی آموزش‌های بهداشتی جدی گرفته شود. قطعا اگر ضوابط بهداشتی رعایت نشود، پیک بیماری مجددا بازمی‌گردد و میزان مرگ و میر افزایش پیدا می‌کند.»

نگرانی از تصور عادی شدن شرایط

رئیس شورای شهر تهران  نیز دیروز در جلسه شورا از «تصور عادی شدن شرایط» «رفع شتاب‌زده محدودیت‌ها» ابراز نگرانی کرد و گفت: «نگرانی اعضای شورای شهر تهران، از تصور عادی شدن شرایط بر اساس آمار رسمی ارائه شده از سوی وزارت بهداشت است که ممکن است بستر اتخاذ تصمیماتی در مورد رفع محدودیت‌ها شود.»

محسن هاشمی، در جریان جلسه شورای شهر تهران در نطق پیش از دستور خود افزود: «همانگونه که برآوردهای مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، نظرات متخصصان و سایر بررسی‌ها نشان می‌دهد، آمار ابتلا و قربانیان کرونا در کشور بسیار بیشتر از عدد اعلام شده رسمی است که این تفاوت به دلایل گوناگونی نظیر تأخیر در اعلام ورود کرونا به کشور و عدم محاسبه قربانیان قبل از آن، نبود امکان تست کافی در کشور و عنوان کردن نام سایر بیماری‌ها نظیر اختلال تنفسی و شبه کرونا به عنوان کرونا بوده است که این اختلاف به صورت کلی مورد تأیید وزارت بهداشت نیز قرار دارد.»

رئیس شورای شهر تهران تاکید کرد: «انتظار ما از مسئولان مربوطه آن است که با عدم شتابزدگی در رفع محدودیت‌های ایجاد شده، دستاورد رعایت دو ماه گذشته مسائل ایمنی توسط شهروندان را با خطر مواجه نکنند و زمینه‌های ایجاد موج جدید بیماری کرونا را فراهم نیاورند.»

نمودار کرونا مسطح شد؛  اما اپیدمی فروکش نکرده است

سخنگوی وزارت بهداشت ظهر دیروز از شناسایی ۱۳۴۳ بیمار جدید کرونا در کشور خبر داد و گفت: متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۸۷ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند.

کیانوش جهانپور مجموع بیماران کووید۱۹ را در کشور ۸۲۲۱۱ نفر اعلام کرد و حال عمومی ۳۴۵۶ نفر از بیماران مبتلا را وخیم و نیازمند مراقبت‌های ویژه دانست.

این آمارهای روزانه با اینکه نسبت به روزهای گذشته روندی کاهشی و امیدوارکننده دارد،‌ نشان می‌دهد که بحران همچنان باقی است و اپیدمی فروکش نکرده است.

کارشناسان و مسئولان وزارت بهداشت اتفاق‌نظر دارند که پیش‌بینی زمان دقیق فروکش کردن اپیدمی امکانپذیر نبوده و این مساله کاملا به رفتار مردم و عملکرد مسئولان برای شکستن زنجیره انتقال بیماری بستگی دارد، چراکه کروناویروس جدید یک بیماری ناشناخته بوده و پیش‌بینی رفتار آن مشخص نیست.

عضو کمیته کشوری مبارزه با بیماری‌های واگیر و کرونا وزارت بهداشت درباره وضعیت شیوع کرونا در ایران گفت: «به نظر می‌رسد که شیوع کرونا و ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در کشور به شکل محسوسی کاهش پیدا کرده و نمودار این اپیدمی در ایران به پیک و نقطه اوج خود رسیده و مسطح شده است.»

مینو محرز در گفت‌وگو با ایرنا افزود: «گزارش‌‌های رسیده از  اکثر استان‌ها نشان می‌دهد مثلا در تهران و اصفهان که شیوع بالای این بیماری را داشتیم به وضعیت مسطح و عبور از پیک این بیماری رسیده‌ایم و البته در بسیاری از  استان‌ها روند کاهشی و نزولی این اپیدمی زودتر شروع شده بود.»

محرز گفت: «به عنوان مثال در بیمارستان امام خمینی(ره) که من حضور دارم، در دو ماه گذشته ۱۸ هزار مراجعه سرپایی و بیش از دو هزار بستری برای بیماران تنفسی داشتیم که عمدتا کرونایی بودند و همه تخت‌های بستری و آی سی یو برای این بیماران اشغال بود؛ اما اکنون عمده این تخت‌ها خالی شده و بیمارستان ۱۳۰۰ تختخوابی امام تهران به مرحله عادی و پذیرش بیماران غیرکرونایی رسیده است و تعداد موارد مشکوک به کرونا که روزانه مراجعه می‌کنند به ۳۰ تا ۵۰ نفر کاهش پیدا کرده است.»

مغایرت «آغاز فعالیت مشاغل» با «فاصله‌گذاری فیزیکی»

مهمترین علت کنترل و کاهش موارد جدید کرونا، در خانه ماندن مردم و اجرای طرح فاصله‌گذاری فیزیکی به خصوص در ایام نوروز بوده است. شیوه‌ای که با شروع به کار مشاغل به محاق رفته و نگرانی‌هایی برانگیخته است.

محرز در این مورد با بیان اینکه «نگران بازگشایی مشاغل هستیم»، تصریح کرد: «به مسئولان توصیه کرده بودیم که بازگشایی‌ها به تعویق بیافتد، البته مسائل اقتصادی، اجتماعی و روانی هم باید در نظر گرفته شود. به هر حال این تصمیم گرفته شده است و باید ببینیم که چه پیش می‌آید؛ اما کشورهایی که در کنترل این اپیدمی موفق بوده‌اند؛ در اجرای فاصله‌گذاری فیزیکی بین افراد خیلی جدی بودند.»

اما آسایی در ارتباط با احتمال تشدید اپیدمی با آغاز به کار مشاغل، معتقد است: «تمام سازمان‌های بین‌المللی، به ویژه سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد می‌کنند که اگر سیستم بهداشتی کشوری چند مولفه داشته باشد می‌تواند نسبت به برداشتن گام به گام تعطیلی‌ها اقدام کند. به عبارت دیگر پس از ارزیابی مرحله به مرحله اقدامات، چنانچه نتیجه اقدامات باعث افزایش روند ابتلا به بیماری نشده باشد، محدودیت‌ها به تدریج برداشته می‌شود.»

وی با شاره به شاخصه‌های موردنیاز برای حذف تدریجی محدودیت‌ها، می‌گوید: «توان شناسایی افراد ناقل از طریق تست‌های تشخیصی، امکان ایزوله کردن مبتلایان در خانه و بیمارستان‌ها، تعداد قابل‌توجهی از تخت‌های بیمارستانی که بتوانند بیماران احتمالی آینده را پاسخگو باشند و افزایش آگاهی مردم  برخی از این شاخصه‌هاست که اگر سیستم سلامت کشوری این شرایط و امکانات را داشته باشد، می‌تواند این محدودیت‌ها را برداشته و نسبت به حذف گام به گام تعطیلی‌ها اقدام کند.

واقعیت این است که با شروع به کار مشاغل و رفع محدودیت‌ سفرهای استانی که از امروز کلید خورد، اوضاع به سمت «عادی‌ شدن» پیش می‌رود که کمترین نتیجه آن بی‌توجهی مردم به رعایت اصول بهداشتی و فاصله‌گذاری‌هاست؛ موضوعی که دیروز مشاور وزیر بهداشت نسبت به آن ابراز نگرانی کرد

مشاور وزیر بهداشت با بیان اینکه این طرح هم اکنون بر اساس دستورالعمل‌ها و گام به گام در داخل کشور در حال پیاده سازی است،‌ تاکید کرد: «البته مساله اجرا موضوع دیگری است که آن هم باید طبق اصول توسط مردم و دستگاه‌های مربوطه رعایت شود. در صورت عدم رعایت و اجرای دقیق طرح باید بررسی شود که مشکل از کدام بخش بوده و نسبت به برطرف کردن آن اقدام کرد.»

آسایی با تاکید بر اینکه نمی‌توان تا ابد جامعه و اقتصاد تعطیل باشد، اظهار کرد: «اگر تشخیص بر این باشد که حذف گام به گام محدودیت‌ها موفقیت‌آمیز نبوده، به روال قبل برخواهیم گشت. البته در حال حاضر گزارش‌ها حاکی از روند نزولی بیماری است؛ ولی در مجموع برای کاهش شیوع و مقابله با آن باید طبق مقررات و دستورالعمل‌ها حرکت کنیم.»

بحران ناشی از کمبود اقلام حفاظتی را رد کرده‌ایم

با بروز نشانه‌های ورود کرونا به کشور، کمبود اقلام بهداشتی و ملزومات مقابله با آن، نیز همپای شیوع بیماری به بحران تبدیل شد و عرصه را بر مردم و مسئولان بهداشتی و کادر درمان تنگ کرد. کمبود ماسک، مواد ضدعفونی‌کننده، لباس‌های محافظ کادر درمان و ... بار روانی و تبعات بهداشتی فراوانی در پی داشت و به ابعاد فاجعه‌بار بیماری دامن می‌زد؛ اما به تدریج این بحران نیز فروکش کرد.  رئیس سازمان غذا و دارو دیروز در نشست خبری ویدیو کنفرانس که از وزارت بهداشت برگزار شد، در این زمینه گفت: «اکنون بحران ناشی از کمبود اقلام سلامت‌محور که برای محافظت از همکاران ما و سلامت بیماران مورد نیاز است را پشت سر گذاشته‌ایم و در آینده نزدیک علاوه بر تامین نیاز کشور، در زمینه صادرات هم می‌توانیم حرف‌هایی برای گفتن داشته باشیم.»

محمدرضا شانه‌ساز افزود: «در زمینه تولید الکل و محلول‌های ضدعفونی‌کننده ظرفیت تولید ما حدود ۱۸۰ هزار لیتر روزانه بود، اما اکنون روزانه بیش از ۴۰۰ هزار لیتر الکل در کشور تولید می‌شود. در زمینه تولید محلول‌ها و ژل‌های ضدعفونی کننده نیز هیچ کمبودی وجود ندارد.»

وی ادامه داد: «در مورد لباس‌های حفاظتی که در بخش‌های بیمارستانی استفاده می‌شود نیز اتفاق بسیار خوبی افتاده و با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و بسیج اصناف، قادر هستیم روزانه حدود ۱۰۰ هزار متر پارچه را تولید کنیم و حدود ۴۰ هزار دست لباس حفاظتی تولید می‌شود. کیفیت پارچه‌ای که در داخل کشور برای این لباس‌ها تولید می‌شود بسیار بیشتر از پارچه‌های وارداتی است. این موضوع ناشی از تفکر جهادی در تولیدکنندگان و بخش‌های دولتی کشور بود. تقریبا هر روز با همکاران در وزارت صنعت، قوه قضاییه و سایر بخش‌ها جلسه‌های متعددی داریم.»

مهمترین علت کنترل و کاهش موارد جدید کرونا، در خانه ماندن مردم و اجرای طرح فاصله‌گذاری فیزیکی به خصوص در ایام نوروز بوده است. شیوه‌ای که با شروع به کار مشاغل به محاق رفته و نگرانی‌هایی برانگیخته است

به هر حال هر چند این روزها اخبار و نشانه‌های امیدوارکننده‌‌ای از مهار کرونا به گوش می‌رسد و بسیاری از مشاغل کار خود را از سر گرفته‌اند و کمبود اقلام بهداشتی نیز تا حدود زیادی برطرف شده‌؛ نکته‌ای که همچنان باید موردتوجه قرار گیرد این است که این موجود نادیدنی و زیانبار وجود دارد، به حیات خود ادامه می‌دهد، خود را تکثیر می‌کند و با نشستن بر جان مردم فاجعه و هزینه می‌آفریند، بنابراین «عادی شدن کرونا خطرناک است» و «تغییر رفتار مردم در رعایت اصول بهداشتی و فاصله‌گذاری‌ها» موضوعی نگران‌کننده به شمار می‌آید.