واکنش‌های متفاوت به طرح تازه اروپایی‌ها برای تجارت با ایران؛
دو هوا روی بام «اینستکس»
در تمام این مدتی که ترامپ از برجام خارج شده و اروپایی‌ها وعده دادند که یک سازوکار ویژه مالی برای تجارت با ایران طراحی خواهند کرد تا ایران همچنان بتواند از مزایای اقتصادی برجام منتفع شود، همه منتظر بودند اروپا هر چه سریعتر به این وعده خود عمل کند تا مشخص شود اولا آیا اصلا عزم و جزمی برای این اقدام دارد یا نه و دیگر اینکه سازوکار اروپایی‌ها چقدر می‌تواند به کار ایران بیاید.
تاخیر طولانی اروپا در اعلام این سازوکار، بسیاری را با این تردید مواجه کرد که آیا اصلا اروپا توانایی و امکان ایجاد کانالی برای ارتباط مالی با ایران را دارد؟ صبر ایران به مرحله لبریز شدن نزدیک شده بود که درنهایت سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس 11 بهمن‌ماه، این سازوکار را با نام «اینستکس» معرفی کردند.
در این پنج روزی که از معرفی این سازوکار گذشته، مقامات و مسئولان ایرانی واکنش‌های متفاوت و بعضا کاملا متضادی نسبت به آن داشته‌اند. برخی آن را نشانه عزم اروپا برای حفظ برجام و حفظ ارتباط اقتصادی با ایران تلقی کردند و برخی دیگر آن را فریبی اروپایی دانستند.
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی درباره سازوکار اینستکس گفت: «اروپایی‌ها در بعد اقتصادی قدم امیدوارکننده‌ای برداشتند. امیدواریم در همین مسیر با سرعت و شتاب بیشتر حرکت کنند. آنگونه که خودشان اعلام می‌کنند قیدها و مشکلات خودشان را دارند و علیرغم اینکه با تاخیر انجام دادند، اما ثبت شرکت اینستکس به نظر من قدم امیدوارکننده‌ای است البته قطعا این قدم نهایی نیست و انتظار داریم قدمهای نهایی را بردارند.»
علی مطهری نیز درباره آن گفت: «اروپایی‌ها با این کار می‌خواهند در مقابل سیاست‌های آمریکا از خودشان استقلال نشان دهند. ایجاد این کانال مالی نشان داد که آنها اراده‌ای برای حفظ برجام دارند.»
دامی که اروپا و آمریکا برای ایران پهن کرده‌اند
محمد دهقان، نایب رئیس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس اما نظر متفاوتی دارد. او اینستکس را دامی می‌داند که اروپا و آمریکا برای ایران پهن کرده‌اند.
دهقان روز گذشته با بیان اینکه این سازوکار خطری علیه صنعت داروسازی ایران است، به مهر گفت: در سال، حدود ۷۵۰ میلیون دلار شرکت‌های داروسازی، مواد اولیه دارو از چین و هند وارد می‌کنند. اروپا و آمریکا هم مواد اولیه تولید داروی خود را از چین و هند وارد می‌کنند، زیرا تولید این مواد که دارای خطرات زیست‌محیطی است در اروپا و آمریکا با محدودیت‌های سختی مواجه است.
دهقان، نایب‌رئیس فراکسیون ولایی: اگر ایران بخواهد از این کانال مالی استفاده کند باید هزینه ارزی تامین مالی داروی خود را به ۲۰ برابر افزایش دهد. اگر مسئولان فریب اروپا را بخورند، اروپا و آمریکا خواهند توانست ایران را تحریم دارویی کنند
وی ادامه داد: علاوه بر حدود ۷۵۰ میلیون دلار مواد اولیه، واردکنندگان دارو نیز از دولت ارز می‌گیرند و داروهایی وارد می‌کنند که مشابه داخلی آن وجود دارد، اما به دلیل برخی ارتباطات، سودجویی‌ها و در مواردی ضرورت‌ها این واردات انجام می‌شود.
دهقان با اشاره به وجود فساد در واردات دارو، گفت: کل هزینه ارزی واردات دارو و مواد اولیه تولید دارو به کشور در سال حدود دو میلیارد دلار است که در بودجه سالانه پیش‌بینی می‌شود.
نماینده مردم چناران و طرقبه با بیان اینکه کارخانجات دارویی داخلی بیش از ۹۵ درصد نیاز دارویی داخل کشور را تولید می‌کنند و شش هزار قلم دارو در داخل کشور تولید می‌شود، گفت: ترکیه با جمعیتی همانند ایران سالانه ۲۱ میلیارد دلار صرف واردات دارو می‌کند.
دهقان اضافه کرد: ترکیه محصول نهایی دارو را وارد می‌کند، اما ایران بیش از ۹۵ درصد داروهای مورد نیاز خود را تولید می‌کند و به همین دلیل هزینه ارزی کمتری برای واردات دارو نیاز دارد.
کانال مالی اروپا هیچ ارزشی ندارد
وی، INSTEX را دام اروپا با هماهنگی آمریکا برای ایران خواند و گفت: دامی که اروپایی‌ها با هماهنگی آمریکا برای ایران پهن کرده است این است که ما از اروپا با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی محصول نهایی دارو را وارد کنیم.
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه اروپا مواد اولیه دارو ندارد، گفت: اگر هم در موارد محدودی داشته باشد، اجازه صادرات آن را ندارد، زیرا صادرات مواد اولیه دارو از اروپا به سایر کشورها ممنوع است. دهقان تصریح کرد: اگر بر اساس این سازوکار، محصول نهایی دارو را از اروپا وارد کنیم، هزینه ارزی واردات دارو به کشور ممکن است به تدریج به حدود ۲۰ برابر افزایش یابد و شاید ایران بر اساس این سازوکار مجبور شود به تدریج حدود ۴۰ میلیارد دلار ارز صرف واردات دارو به کشور کند.
مسئولان ایرانی واکنش‌های متفاوت و بعضا کاملا متضادی نسبت به «اینستکس» داشته‌اند. برخی آن را نشانه عزم اروپا برای حفظ برجام و حفظ ارتباط اقتصادی با ایران تلقی کردند و برخی دیگر آن را فریبی اروپایی دانستند
وی با تاکید بر اینکه کانال مالی اروپا هیچ ارزشی ندارد، گفت: اگر ایران بخواهد از این کانال مالی استفاده کند باید هزینه ارزی تامین مالی داروی خود را به ۲۰ برابر افزایش دهد.
عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، افزود: این در حالی است که هم اکنون ما به راحتی از طریق صرافی‌ها مواد اولیه تولید دارو را از چین وهند وارد می کنیم و هیچ مشکلی در این زمینه نداریم.
دهقان ادامه داد: آمریکا به ما اجازه ایجاد کانال مالی با چین و هند را نداد و فقط اجازه ایجاد کانال مالی با اروپا را داده است تا محصول نهایی دارو را از اروپا وارد کنیم و در این زمینه مهم به اروپا وابسته شویم.
وی با بیان اینکه اگر مسئولان فریب اروپا را بخورند خطری مهم کشور را تهدید می‌کند و اروپا و آمریکا خواهند توانست ایران را تحریم دارویی کنند، تاکید کرد: در جنگ آمریکا علیه عراق که به ظاهر فرمول نفت در برابر دارو وغذا را تجویز کرده بودند عملا ناتوانی عراق درتامین قیمت گران برند داروهای اروپایی و نیز جنایات وحشیانه آمریکا واروپا علیه عراق موجب مرگ بیش از ۵۰۰ هزار کودک عراقی شد.
نایب‌رئیس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفت: در حال حاضر ایران با قیمت آزاد از طریق صرافی‌ها مواد اولیه دارو را از چین و هند وارد می‌کند و نیازهای داخلی تامین می‌شود.
دهقان گفت: امکان دارد دولت به خاطر اینکه بگوید رابطه مالی با اروپا برقرار است در دام آمریکا و اروپا قرار گیرد که اگر این اتفاق بیفتد هزینه ارزی تامین دارو به شدت افزایش می‌یابد و نیاز دارویی ما وابسته به اروپا می‌شود، این در حالی است که اروپا قابل اعتماد نیست.
وی تصریح کرد: باید مراقب بود مسئولان از شوق اینکه بگویند هنوز با اروپا رابطه داریم و توجیهی برای حفظ برجام پیدا کنند، در این دام نیافتند.
عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس گفت: کانال اروپایی جز دلخوش کردن برخی غرب‌پرستان، جز تحقیر ملت ایران و به دست گرفتن مقدرات ملت درخصوص تامین نیازهای دارویی و غذایی و بازی کردن با منافع مردم حاصلی ندارد.
دیدگاه تان را بنویسید