وزیر کشور در نشست با نمایندگان احزاب؛ بر فعالیت قوی و کارآمد آنها تاکید کرد
فعالیت حزبی یا کولبری سیاسی؟!
حسام‌الدین اسلاملو
«دلیل ناکارآمدی احزاب، فقدان گفتگو بین جریان‌های سیاسی است.» این جمله را یکی از میان اپوزیسیون خارج‌نشین نگفته و از قول یک اصلاح‌طلب دو آتشه در داخل کشور هم منتشر نشده است، بلکه جمله اخیر وزیر کشور در دولتی است که خود از دل رد صلاحیت‌های گسترده انتخاباتی و حذف رقبای جناحی قبل از برگزاری انتخابات برآمده است.با این حال به اعتقاد احمد وحیدی، یکی از عوامل فقدان احزاب کارآمد و قوی در جامعه گفت‌وگوی اندک میان جناح‌ها و گروه‌های سیاسی است.
نشست وزیر کشور با مسئولان احزاب و گروه‌های سیاسی عصر دوشنبه 28 فروردین در وزارت کشور برگزار شد.
پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور، هدف از این نشست را گفتوگو و تبادل‌نظر در ارتباط با مسائل روز کشور اعلام کرد.
طبق آمار وزارت کشور ۱۳۷حزب و گروه سیاسی در کشور فعالیت می‌کنند که از این تعداد ۹۵ حزب به صورت ملی و ۴۲ حزب نیز استانی هستند؛ اما آشکار نیست این تعدد حزبی که چه‌بسا در قفای آن تکثر فکری هم باشد، چرا در انتخابات نمود و بروزی برای عرضه خود به مردم و احیانا تصاحب بخشی از قدرت و عملی کردن وعده‌هایشان ندارند؟!
با این حال گویا در نشست اخیر وحیدی با احزاب، شماری از دبیران کل احزاب و مسئولان آنها از فراکسیون‌های مختلف شرکت داشتند تا دیدگاه‌های خود را در خصوص مسائل کشور بیان کنند. در این دیدار اعضای کمیسیون ماده ۱۰ احزاب، برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و علیرضا فخاری، استاندار تهران نیز حضور داشتند.
گفته می‌شود که این جلسه به پیشنهاد منوچهر متکی، رئیس خانه احزاب و محمدرضا غلامرضا معاون سیاسی وزیر کشور برگزار شده است.
ایرنا نوشت که وزیر کشور در این جلسه بر فعالیت احزاب قوی و کارآمد تاکید کرد و گفت: انتخابات باید با مشارکت حداکثری و نقش‌آفرینی اثرگذار احزاب برگزار شود، ما از دیدگاه احزاب در تصمیم‌گیری‌ها استقبال می‌کنیم. وزیر کشور یادآور شد: گفتوگو می‌تواند تفاهم ایجاد کند یا حداقل در روش‌ها و چارچوب‌ها به وحدت‌نظر منتهی شود و در این صورت بخش زیادی از سوء‌تفاهم‌ها هم برطرف خواهد شد.
وحیدی در ادامه منافع و مصالح ملی را موضع اتخاذی واحد و مشترک احزاب دانست.
وزیر کشور در ادامه سخنانش به مساله انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری هم اشاره کرد و گفت: انتخابات بسیار مهم است و لازم است تا همه در صحنه حضور داشته باشیم.
غایبان نمایندگان احزاب چه کسانی بودند؟
در جلسه اخیر وزارت کشور با نمایندگان احزاب؛ اسدالله بادامچیان، عبدالحسین روح‌الامینی، حسین کنعانی مقدم، مجتبی اکبری از طیف اصولگرایان؛ سید احمد نقوی، علیرضا متانی، سهیل ملک‌آرایی، مهدی پورنامداری، جمشید ایرانی از طیف مستقلین؛ و طاهره نقی‌ئی، احمد حکیمی‌پور،سهیلا مدارایی، حسین کاشفی، یدالله طاهرنژاد، مصطفی کواکبیان از طیف اصلاح‌طلبان حضور داشتند تا بر اساس برنامه‌ریزی خانه احزاب، دیدگاه‌های خود را در ارتباط با موضوعات مختلف کشور بیان کنند.
ایفای نقش احزاب برای افزایش مشارکت در انتخابات، ضرورت تشنج‌زدایی در روابط خارجی به خصوص با همسایگان، شناسایی و برخورد با عوامل مسمومیت دانش‌آموزان، زمینه‌سازی برای حضور نسل جوان در امور برای تضمین حرکت‌های بعدی در کشور از جمله موارد دیگری بود که پیش از سخنان وزیر کشور از سوی نمایندگان احزاب بیان شد.
این درحالی است که در نشست قبلی وزارت کشور که بهمن ماه سال گذشته برگزار شده بود، اسامی کسانی مثل حسین مرعشی از حزب کارگزاران سازندگی نیز دیده می‌شد که این بار غایب بود. مرعشی در همان نشست قبلی نیز به‌عنوان اعتراض به شرایط جلسه سالن را ترک کرده بود.
گویا اعتراض به این بوده که وزیر کشور برخلاف ادعاهایش پیرامون لزوم شکل‌گیری گفتوگو میان احزاب، در میان سخنرانی وقتی به میزبانان اصلاح‌طلب نداده تا سخنشان را بشنود.
ظاهرا در جلسه قبلی قرار بوده از طرف اصلاح‌طلبان آذر منصوری، حسین مرعشی و حسین کمالی سخنرانی کنند که فرصت سخنرانی برای هیچ‌یک دست نداد و چه بسا دلیل غیبت این سه نفر در جلسه اخیر نیز همین موضوع بوده است.
وحیدی در نشست قبل با احزاب، چه گفته بود؟
همان طور که یادآوری شد، این نخستین بار نبود که وزیر کشور در فواید تحزب و نظام تکثر حزبی سخن می‌گوید ولی به قول سعدی به عمل کار برآید به سخندانی نیست.
وحیدی در نشستی که در اوایل بهمن 1401 با احزاب داشت گفته بود: ما در وزارت کشور حامی گفتگو و نقش‌آفرینی احزاب هستیم.
اما این دیالوگ مورد تاکید وزیر کشور خیلی زود تفسیر به نوعی مونولوگ شده بود زیرا در ادامه گفته بود: «در اغتشاشات اخیر جای خالی احزاب احساس شد. احزاب باید در این فضا موضع می‌گرفتند و صریحا اقدامات تحریک‌آمیز و مداخله‌جویانه را محکوم می‌کردند. اگر احزاب چنین رویکردی نداشته باشند بدون شک جایگاه آنها تضعیف خواهد شد.»
هرچند او به نقش احزاب در مسیر تقویت امنیت ملی و استحکام وحدت ملی و مصلحت ملی اشاره درستی داشت.
وحیدی در نشست بهمن ماه تاکید کرده بود بر اینکه اگر یک حزب در یک روزنامه خلاصه شود نمی‌تواند کارکرد اساسی خود را داشته باشد، اما نگفته بود چه ساختاری موجب شده نقش احزاب کشور در سطح فعالیت لرزان و ترسان یک روزنامه تقلیل پیدا کند؟
نقش اساسی احزاب حمایت از نظام در رویداد‌های مختلف است!
پیش از این در بهمن سال گذشته سایت جماران روایتگر انتقاد یک اصلاح‌طلب از وزیر کشور در جلسه خانه احزاب شده بود.
علی محمد حاضری، عضو انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها در خصوص جلسه خانه احزاب در وزارت کشور اعلام کرده بود: «به اتفاق دکتر حسین عباسی‌نژاد در غیاب دبیرکل محترم انجمن اسلامی مدرسین که درگیر پیگیری دادگاهشان بودند در جلسه خانه احزاب در وزارت کشور شرکت کردیم و آقای وحیدی وزیر کشور افاضاتی البته شسته رفته‌تر از آنچه از ایشان انتظار داشتم ارائه و بلافاصله جلسه را ترک کردند.»
با وجود تاکید وزیر کشور بر لزوم پذیرش تکثر احزاب؛ منتقدان از حذف عملی احزاب برای مشارکت در کسب قدرت سیاسی گلایه دارند و معتقدند وقتی نام حزب می‌آید، شاخک‌ها در حاکمیت فعال و حساس می‌شوند و فعالان حزبی از سوی شورای نگهبان، وزارت کشور و دستگاه‌های امنیتی، مغضوب و رد صلاحیت شده، به بن‌بست می‌خورند و به دیده شک و تردید به آنها نگاه می‌شود
وی سپس به نقد نظرات وحیدی پیرامون نقش احزاب پرداخته بود: «در بیان وزیر کشور و نیز رئیس خانه احزاب، نقش اساسی احزاب را حمایت از نظام در رویداد‌های مختلف بیان کردند و از کمرنگی این نقش گلایه کردند، در حالی که لزوما در همه شرایط احزاب نمی‌توانند چنین موضعی داشته باشند، دفاع از حقوق مردم و مراقبت از قانون‌گرایی در اداره کشور، در شرایطی ممکن است رویکردهای انتقادی آنها را پررنگتر کند و این نقصی در کارکرد احزاب نیست.»
این کنشگر سیاسی و جامعه‌شناس همچنین گوشزد کرده بود: «اگر رویه‌های جاری حکمرانی و بویژه رویکرد انتخاباتی با تغییرات چشمگیر و اساسی درجهت اعتمادآفرینی در مردم اصلاح نشود، روند مشارکت مردم بهبود نخواهد یافت و از دست احزاب هم کاری بر نمی‌آید.»
ضرورت نقش‌آفرینی احزاب در گریز از فضای امنیتی و انتظامی جامعه
به نشست اخیر وزیر کشور با احزاب نیز انتقادهای مشابهی شده است. روز گذشته احمد حکیمی‌پور، دبیرکل حزب اراده ملت در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، درباره جزئیات جلسه اخیر اعضای خانه احزاب با وزیر کشور، گفت: «جلسه‌ای با هماهنگی خانه احزاب در وزارت کشور برگزار شد و هرکدام از شخصیت‌های سیاسی نظرات خاص خودشان را گفتند و من هم در این جلسه حضور داشتم و اینکه نگاه به احزاب توسط دولت‌ها نباید به عنوان یک کولبر سیاسی باشد و انتخابات آزاد هم باید در اختیار احزاب باشد را مطرح کردم.»
حکیمی‌پور تصریح کرد: «در حال حاضر جامعه ایران به طور کلی امنیتی و انتظامی شده است؛ این روند باید به ریل فضای حقوقی و قانونی برگردد و برای اینکه به این فضا برگردد، باید کماکان به احزاب توجه شود و احزاب، نقش‌آفرین باشند و نقش احزاب را ساختار قدرت به رسمیت بپذیرد. مثال انتخابات سال‌های اخیر را برشمردم که وقتی احزاب غایب باشند یا فعال نباشند و نادیده گرفته شوند، ساختار سیاست و جامعه و دولت و حاکمیت یک طرف است و طرف دیگر انبوه مطالباتی است که به صورت توده‌های بی‌شکل مطرح می‌شود و این باعث هزینه در جامعه خواهد شد که مشکلات را بیشتر خواهد کرد.»
حکیمی‌پور در پاسخ به این پرسش که ارزیابی شما از این جلسه چه بود و آیا این برداشت می‌شود که در انتخابات آینده همه احزاب و سلایق در انتخابات شرکت کنند، گفت: «وزارت کشور به دنبال اصلاح قانون انتخابات است، اگر در اردیبهشت ماه جاری جواب نگیرند، شاید این قانون به انتخابات آینده نرسد.»
وی از لزوم آسیب‌شناسی و کار پژوهشی توسط وزارت کشور گفته است: «آن رد صلاحیت‌ها و کسانی که اسم حزب رویشان است و رد می‌شوند چقدر هستند و آنها که بی‌نام و نشان هستند، چقدر رد می‌شوند؟ واقعا درباره هیچ جریان سیاسی این موضوع فرقی نمی‌کند اما وقتی نام حزب روی آن می‌آید همه شاخک‌ها فعال شده و همه حساس می‌شوند و به فرد، به دیده شک و تردید نگاه می‌کنند و هم از سوی شورای نگهبان و هم در وزارت کشور و دستگاه‌های امنیتی، مغضوب شود به دلیل آنکه فعال حزبی است رد صلاحیت شده و کارش به بن‌بست می‌خورد.»
دیدگاه تان را بنویسید