سیدمحمد میرزامحمدزاده

آنطور که تحقیقات نشان می‌دهد، دست‌‌کم یکی از بمب‌گذاران حملات عید پاک در سریلانکا از سوی تروریست‌های داعش مستقر در سوریه آموزش دیده بودند؛ این نشان می‌دهد که گروه‌های افراط‌گرا همچنان پس از فروپاشی خلافت خودخوانده، به کار خود ادامه می‌دهند.

برخی کارشناسان تروریسم ادعا می‌کنند که بغدادی، رهبر این گروه، به میدان آمده است چراکه این گروه با کاری که در سریلانکا انجام داد خود را صاحب پیروزی می‌داند

روزنامه آمریکایی وال استریت‌ژورنال نوشت: اولین ارتباط مستقیم بین داعش و آن‌هایی که این حملات بمب‌گذاری را اجرا کردند، روز دوشنبه (نهم اردیبهشت ماه) پس از انتشار یک ویدئو نادر ضبط شده که ظاهراً از ابوبکر بغدادی، رهبر 47 ساله این گروه تهیه شده بود، مشخص شد.

در این ویدئو، که وال‌استریت‌ژورنال نمی‌تواند به‌طور مستقل صحت آن را تأیید کند و اولین رسانه‌ای بود که چنین ویدئویی را طی پنج سال اخیر منتشر کرد، بغدادی به پیروان خود دستور داد که با وجود عقب‌نشینی‌ها همچنان به جهاد خود ادامه دهند. وی حملات سریلانکا را انتقام از دست دادن سرزمین خلافت در کشور سوریه خواند.

محققان پرونده گفته‌اند که یکی از بمب‌گذاران با نام جمیل محمد عبدالطیف، تصمیم داشت خود را در هتل لوکس تاج سامودرا در کلمبو، پایتخت کشور صبح روز عید پاک منفجر کند؛‌ درست زمانی که دیگر حمله‌کنندگان، بمب‌های متصل شده به بدنشان را در سه هتل معروف و سه کلیسای کشور منفجر کردند.

اما به عقیده محققان بمب لطیف آنجا عمل نکرده و او خود را بیرون از هتل در یک مسافرخانه کوچک منفجر کرده که منجر به کشته شدن خود و دو نفر دیگر شد.

یکی از مقامات امنیتی سریلانلا گفت که مهاجمان سریلانکا از نرم‌افزارهای پیام‌رسان کدگذاری شده ازجمله تلگرام و تریما برای ارتباط با یکدیگر و با رهبران داعش استفاده می‌کردند

به گفته یک منبع آگاه، لطیف در سال 2014، به رقه در سوریه سفر کرد؛ این شهر پایتخت مسلم داعش در آن زمان به شمار می‌رفت و پیکارجویان را از سرتاسر جهان به خود جذب می‌کرد. وی در این شهر با استخدام‌کنندگان داعش مرتبط شد؛ از آن جمله نیل پراکش شهروند استرالیایی و محمد اموازی شهروند بریتانیایی که عضو داعش بودند را می‌توان نام برد. اموازی با نام «جهادی جان» نیز شناخته می‌شود؛ وی گزینه احتمالی پشت سربریدن مخوف جیمز فولی و استیون استلوف، خبرنگاران آمریکایی بود و در حمله پهپاد آمریکایی در سال 2015، کشته شد.

به گفته این منبع، این باور وجود دارد لطیف که در دانشگاه بریتانیا و استرالیا تحصیل کرده بود و مدرک مهندسی هوانوردی داشت، از سوی داعش به مدت سه الی شش ماه آموزش دیده باشد. وی سپس به سریلانکا، زادگاه خود رفته تا دیگران را به استخدام داعش درآورد و حملات را شکل دهد.

به گفته یک مشاور دولتی که از روند بررسی‌ها آگاه بود، تحقیقات نشان داده که سه بمب‌گذار دیگر به ترکیه، سوریه و عراق سفر کرده بودند تا بتوانند با مأموران داعش ارتباط بگیرند و ساخت بمب و مهارت‌های ارتباطی را فرا بگیرند.

هفته گذشته گروه داعش مسئولیت این حملات که منجر به کشته شدن بیش از 250 نفر شد را برعهده گرفت و ویدئویی از هشت مرد را منتشر کرد که مدعی بودند این حملات را اجرا و وفاداری خود را به گروه اعلام کردند. دولت سریلانکا در ابتدا معتقد بود که این گروه از ایدئولوژی داعش انگیزه گرفته است، اما همچنان که تحقیقات پیش رفت، مقامات در کلمبو بیشتر درمی‌یابند که این ارتباط فراتر از این حرف‌ها است و شامل آموزش و حمایت نیز می‌شود.

کارشناسان ترور معتقدند که ارتباطات رو به فزونی نشان می‌دهد که داعش با وجود از دست رفتن مناطق تحت کنترل در سوریه و عراق، شکست نخورده است. نیروهای با حمایت آمریکا، در ماه مارس (اسفند ماه) این گروه افراطی را از آخرین پایگاه خود بیرون کرد و منجر شد که داعش از یک حکومت و پایگاه قدرت به گروه چریکی تبدیل شود.

 با این حال این گروه شبکه‌ای از حامیان را در سرتاسر جهان همراه دارد که از سوی مأموران داعش آموزش دیده‌اند و به ایدئولوژی گروه وفادار هستند.

برخی کارشناسان تروریسم ادعا می‌کنند که بغدادی، رهبر این گروه، حالا جلو آمده است چرا که این گروه با کاری که در سریلانکا انجام داد خود را صاحب پیروزی می‌داند.

ست جونز، یکی از مشاوران سابق پنتاگون که حالا در مرکز  مطالعات بین‌الملل و استراتژیک کار می‌کند، گفت: وقتی آن‌ها همواره در حال شکست بودند، نمی‌توانستند پیامی را به جهان مخابره کنند. اما صبر برای چنین حمله بزرگی بسیار سخت است؛ حمله‌ای که منجر به پیروزی شود و تعداد زیادی از اشخاص را از بین ببرد. گروه این موضوع را یک پیروزی بزرگ تلقی می‌کند.

مقامات هندی نیز در همین حال سه نقطه را روز دوشنبه (نهم اردیبهشت ماه) مورد بررسی قرار دادند؛‌ نقاطی که احتمال حضور مستخدمین داعش در آن‌ها بالا بود.

آژانس تحقیقات ملی این کشور در تلاش بود تا اثری از 15 نفر در ایالت کرالا بیاید؛ افرادی که گفته شده در سال 2016، هندوستان را برای پیوستن به داعش ترک کردند. یکی از مقامات این آژانس گفت که برخی از این افراد در افغانستان هستند.

یکی از مقامات امنیتی سریلانلا گفت که تحقیقات نشان داده که مهاجمان سریلانکا از نرم‌افزارهای پیام رسان کدگذاری شده از جمله تلگرام و تریما برای ارتباط با یکدیگر و با رهبران داعش استفاده می‌کردند.

آن‌ها همچنین از مواد منفجره‌ای استفاده کردند که داعش از آن‌ استفاده می‌کرده است و براحتی آماده استفاده می‌شود.

نیروهای امنیتی در حمله روز جمعه (ششم اردیبهشت ماه) پرچمی از داعش و نیز لباس‌های سیاهی که بر تن مردان در فیلم ضبط شده بود را یافتند. اما بعد از آن، پلیس به خانه دیگر در ساحل شرقی رفت و در آنجا با مردانی مسلح درگیر شد.