سیدمحمد میرزامحمدزاده

مدیران شرکت تسلیحاتی جنرال داینامیکز آمریکا در آخرین دیداری که با سرمایه‌گذاران خود داشتند، عنوان کرده‌اند که به دلیل منازعات بین‌المللی بین کانادا و عربستان سعودی، پرداخت صدها میلیون دلار هزینه خودروهای زرهی به این شرکت از سوی سعودی‌ها با اختلال مواجه شده است. این موضوع اولین شاهد بر این واقعیت است که کارخانجات تسلیحاتی ایالات‌متحده در مقابل تبعات تجارت با عربستان سعودی به دلیل موضوع نقش این کشور در بحران بشری بلند‌مدت در یمن و قتل جمال خاشقجی، ستون‌نویس روزنامه واشنگتن‌پست، ایمن نیستند.

کارخانجات تسلیحاتی ایالات‌متحده در تلاش هستند سرمایه‌گذاران خود را در مورد تجارت با سعودی‌ها در ماه‌های پس از قتل خاشقجی، شهروند آمریکایی و منتقد خانواده حاکم سعودی که به دست دولت سعودی کشته شد، مجاب کنند. 

در ایالات‌متحده، سیاست بر وفق مراد سعودی‌ها است. ترامپ مصرانه در مقابل خواسته تعلیق تجارت سلاح ایالات‌متحده با عربستان سعودی ایستاده است و هیچ قانونی از سوی کنگره که به صورت بنیادین شراکت امنیتی آمریکا با سعودی را تغییر دهد، با وجود افزایش نگرانی‌ها از وضعیت بشری در یمن با وجود حضور ائتلاف نظامی به رهبری سعودی‌ها در این کشور، ارائه نشده است.

اما آنچه که در کانادا روی می‌دهد منجر به آسیب جدی به اعتبارات غول دفاعی مستقر در فالز چرچ ایالت ویرجینیا شده است؛ چرا که این شرکت منتظر پرداخت 13 میلیارد دلار اعتبار قرارداد خودروهای زرهی از سوی عربستان است.

فیبی نواکویک، رئیس ژنرال داینامیکز، در تاریخ 30 ژانویه (دهم بهمن ماه) در مجمع سرمایه‌گذاران عنوان کرد که جریان مالی برای واحد کسب‌وکار سیستم‌های زمینی شرکت به شدت متأثر از تقابل دیپلماتیک بین کانادا و یکی از مشتریانش شده است؛ منظور او قرارداد تسلیحاتی بین کانادا و عربستان سعودی بود. سخنگوی ژنرال داینامیکز از تشریح بیشتر این موضوع خودداری کرد.

نواکویک به سرمایه‌گذاران گفت: مسائل پرداخت ما درگیر مسئله سیاسی بین‌المللی بزرگ‌تری شده است؛ یک مسئله دیپلماتیک. در حالی که سال گذشته پرداخت‌هایی داشتیم، شکست‌های دیپلماتیک منجر به کند شدن پرداخت‌ها بر خلاف پیش‌بینی‌های گذشته شده است.

پیش‌تر رهبران کانادایی به‌صراحت سو استفاده‌های سعودی‌ها از حقوق بشر را محکوم کرده بودند، اقدامی که منجر به تمایز آشکار دولت جاستین‌ ترودو، نخست‌وزیر کانادا و دولت ترامپ شده بود. 

اندرو هانتر، کارشناس صنعت دفاعی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل گفت: وقتی چنین منازعه‌ای در مجمع فصلی عنوان می‌شود، می‌توان فهمید که این مسئله فراتر از چیزی است که ابتدا می‌اندیشیدیم. چیزی که اکنون نمی‌دانیم این است که آیا این قرارداد منحل شده است؟ یا مسئله‌ای است که در نهایت دو کشور از آن عبور می‌کنند؟

روابط بین کانادا و عربستان سعودی اوایل ماه اوت (اواسط مرداد ماه)، زمانی که وزیر امور خارجه کانادا از دستگیری فعالان مدنی زن در عربستان انتقاد کرد، به تیرگی گرایید؛ وی در توئیت‌هایی به زبان انگلیسی و عربی از سعودی‌ها خواست که سریعاً این افراد را آزاد کنند.

تا 31 ژانویه (یازدهم بهمن ماه) شرکت ژنرال داینامیکز، صدها میلیون دلار پرداخت خود برای خودروهای زرهی را دریافت نکرده بود، موضوعی که تأثیر عمیقی بر اعتبارات شرکت در سه ماهه اخیر گذاشت

دولت سعودی سریع به این موضوع واکنش نشان داد. آن‌ها به سرعت سفیر کانادا را اخراج کردند و  بورس‌های تحصیلی دانشجویان سعودی در کانادا را لغو کردند و منافع تجاری کانادایی‌ها را تحریم کردند.

اما در نهایت این ترودو بود که در تاریخ شانزدهم اکتبر  (24 مهر ماه) در مواجهه با فشارهای داخلی و خارجی بر سر فروش تسلیحات کانادا به سلطنت در هفته‌های بعد از قتل خاشقجی، برای اولین بار اعلام کرد که دولت وی به دنبال خروج از توافق فروش خودروهای زرهی است. قرارداد 13 میلیارد دلاری که در دولت محافظه‌کار پیش از وی با سعودی‌ها منعقد شده بود.

ترودو در مصاحبه‌ای با شبکه CTV کانادا با اشاره به ماجرای قتل خاشقجی گفت که دولت وی در تلاش است که اگر امکان دارد، دیگر این خودروها را به عربستان سعودی صادر نکند.

ترودو افزود: به صراحت قتل یک روزنامه‌نگار قابل پذیرش نیست و  برای همین کانادا از ابتدا خواستار پاسخ و راهکارهایی برای برون رفت از این اوضاع است.

در واکنش به این سخنان ترودو، ژنرال داینامیکز هشدار داد که کانادا در صورت خروج از این توافق باید مسئولیت هزینه چند میلیارد دلاری آن را بپذیرد.

ترودو 10 ژانویه (21 بهمن ماه)، در جریان یک سخنرانی در شهر رجینا استان ساسکاچوان کانادا گفت که دولت وی همچنان به دنبال راهی برای خروج از قرارداد است اما تأکید کرد که دولت باید به تعهدات خود نیز متعهد بماند؛ وی همچنین از ضرورت حفاظت از مشاغل در شرکت ژنرال داینامیکز در آنتاریو نیز سخن گفت.

آنچه که در کانادا روی می‌دهد منجر به آسیب جدی به اعتبارات غول دفاعی مستقر در فالز چرچ ایالت ویرجینیا شده است؛ چرا که این شرکت منتظر پرداخت 13 میلیارد دلار اعتبار قرارداد خودروهای زرهی از سوی عربستان است

ترودو گفت: زمانی که دولت‌ها عوض می‌شوند، کانادا به عنوان یک کشور قانونمند باید به قراردادهای خود احترام بگذارد. ما در حال ارزیابی مجوزهای صادرات و در پی آن هستیم که نشان دهیم این چیزی نیست که کانادایی‌ها می‌خواهند، به‌ویژه با تأثیرات اخیر. این موضوع همچنین در مورد دوستانی که قرارداد‌های کاری در لندن یا آنتاریو دارند نیز مطرح می‌شود؛ کسانی که مشاغل مهندسی دارند و فکر می‌کردند کارشان تضمین شده است، آن‌ها زندگی خود را بر اساس این کار شکل داده‌اند و خانواده آنها به این مشاغل وابسته است و احتمالاً الان در وضعیت چالش برانگیزی به سر می‌برند.

تا 31 ژانویه (یازدهم بهمن ماه) شرکت ژنرال داینامیکز، صدها میلیون دلار پرداخت خود برای خودروهای زرهی را دریافت نکرده بود، موضوعی که تأثیر عمیقی بر اعتبارات شرکت در سه ماهه اخیر گذاشت.

به نوشته تحلیلگران موسسه تحقیقاتی ورتیکال ریسرچ پارتنرز، این مسئله منجر به سقوط پیش‌بینی‌های درآمدی شرکت به میزان 600 میلیون دلار شده است. تحلیلگران جی‌پی‌مورگان‌چیس نیز دراین‌باره گفتند که پرداخت‌های مؤخر شرکت ژنرال داینامیکز 500 تا 600 میلیون دلار هزینه در بر داشته است. گزارش روزنامه وال استریت ژورنال در تاریخ 31 ژانویه (یازدهم بهمن ماه) نشان می‌دهد که عربستان سعودی بیش از یک میلیارد دلار برای خودروهای زرهی بدهکار است که تأثیر این بدهی می‌تواند هزینه‌های بزرگ‌تری را به دنبال داشته باشد.

مدیران ژنرال داینامیکز در مذاکره با تحلیل‌گران عنوان کردند که به‌نظر نمی‌رسد ترودو قرارداد فروش خودروهای زرهی را در نهایت لغو کند؛ آن‌ها با اشاره به درآمدهای کم شده آن را موضوعی وابسته به زمان خواندند که در طول چند ماه آتی حل می‌شود.

نواکویک به سرمایه‌گذاران گفت:‌ این یک قرار معتبر است. همه طرفین قرارداد دائماً و اخیراً بر تعهد و احترام خود به این قرارداد تأکید کرده‌اند. دولت کانادا کاملاً اهمیت تولید کارخانجات و استعدادهای مهندسی در آنتاریو را درک می‌کند.