حقایق زشت یک نمای زیبا

آریا رهنورد

کارگردان تلویزیونی مسابقه سپاهان و پرسپولیس، هر چند دقیقه جریان بازی را به حال خودش رها می‌کرد تا در رفتاری اعصاب‌ خردکن که در بیشتر شهرستان‌ها دیده می‌شود، تصویری هوایی از استادیوم نقش جهان را مدام لابه‌لای تصاویری از بازی بگنجاند. گزارشگر مسابقه نیز هر بار به قدردانی از این «نمای زیبا» مشغول می‌شد و درست مثل بار اول، از تماشای این منظره به وجد می‌آمد. پشت این نمای زیبا اما سوال‌هایی وجود دارند که اصلا هم زیبا نیستند. چرا طبقه دوم ورزشگاه همچنان بلااستفاده است؟ چرا بلیت‌فروشی و ورود به استادیوم به بدوی‌ترین شکل ممکن صورت می‌گیرد؟ چرا این ورزشگاه حتی از امکانات اولیه برای میزبانی از یک بازی فوتبال برخوردار نیست؟

«نقش‌جهان» برای سال‌ها داستان ترسناک دو کلمه‌ای اصفهانی‌ها بود. پروژه بازسازی این ورزشگاه، از سریال‌های ترک تلویزیون‌های فارسی‌زبان نیز بیشتر طول کشید و عملا به روندی کشدار و خسته‌کننده تبدیل شد. هواداران سپاهان ناچار بودند برای تماشای دیدارهای تیم‌شان، تا فولادشهر بروند و از مسیری خطرناک برای رسیدن به استادیوم اختصاصی ذوب آهن عبور کنند. تماشاگران پرسپولیس و استقلال نیز در زمان برخورد با سپاهان در فولادشهر، به ناچار در چمن‌های پشت یکی از دروازه‌ها مستقر می‌شدند. طولانی‌ شدن پروژه بازسازی نقش جهان، اصفهانی‌ها را عصبانی کرده بود. آنها در هر مصاحبه‌ای روی این موضوع دست می‌گذاشتند و آن را یک «ابهام» بزرگ می‌دانستند. چندین سال گذشت و بالاخره از این ورزشگاه رونمایی شد اما نقش‌جهانی که سپاهانی‌ها تحویل گرفتند، شباهت چندانی به یک استادیوم بازسازی‌ شده نداشت. البته که بخشی از ضعف‌های این استادیوم برطرف شده بودند اما اگر همین حالا ورزشگاه بزرگ اصفهان را با استادیوم‌هایی مثل فولاد آره‌نا در اهواز و یا امام رضا در مشهد مقایسه کنیم، نقش‌جهان در رده‌هایی کاملا پایین‌تر از دو ورزشگاه دیگر قرار خواهد گرفت. هجوم تماشاگرها به این استادیوم برای تماشای دیدار سپاهان و پرسپولیس، نشان داد که نقش‌جهان هنوز به یک بازسازی دیگر نیاز دارد. اگر این بازسازی هم به اندازه نمونه قبلی طول بکشد، ورزشگاه سپاهان حدود یک دهه دیگر آماده‌ بهره‌برداری خواهد شد!

مسابقه سپاهان و پرسپولیس، درست مثل یک ذره‌بین برای نشان دادن مشکلات بزرگ ورزشگاه نقش‌جهان بود. اولین مشکل کلیدی، مسیر منتهی به استادیوم بود. یک مسیر خاکی که تماشاگرها به سختی باید از آن عبور کنند و در حالی که کاملا خسته شده‌اند، روی صندلی‌های استادیوم مستقر شوند. بسیاری از تماشاگرها برای دور زدن این مسیر، از روی نرده‌ها عبور می‌کنند و عملا خودشان را به دردسر می‌اندازند. در واقع برای تماشای فوتبال در نقش‌جهان علاوه بر علاقه به این رشته ورزشی، باید با ورزش پارکور نیز آشنایی داشته باشید! گروهی از هوادارها با راندن ماشین از طریق مزرعه‌های اطراف به ورزشگاه می‌رسند و شرم‌آور است که استادیوم با این ابعاد و در این مقیاس، هنوز نتوانسته این مشکل ساده را برطرف کند و حمل و نقل مطلوبی برای تماشاگرها در نظر بگیرد. مدیران، مربیان و بازیکنان در فوتبال ایران، انتظار دارند که هوادارها هر هفته استادیوم‌ها را به صورت تمام و کمال تسخیر کنند اما حاضر نیستند هیچ قدمی برای بهبود شرایط ورزشگاه‌های خانگی‌شان بردارند. دومین مشکل بزرگ نقش‌جهان، صف‌های بلیت‌فروشی و گیت‌های ورود به استادیوم است که در حقیقت به قرون وسطی تعلق دارند. تماشاگرها برای عبور از این هفت‌خوان، عملا له می‌شوند و حتی در مواردی آسیب می‌بینند. در این ورزشگاه هیچ امکانات خاصی نیز برای تماشاگرها در نظر گرفته نشده و همین که روی سکوها صندلی نصب شده، از سوی سازندگان نقش‌جهان کافی بوده است. حیرت‌انگیزترین مسئله اما به «طبقه دوم» نقش‌جهان برمی‌گردد. اگر این طبقه هنوز «مقاوم‌سازی» نشده، پس در همه این سال‌های طولانی «بازسازی» چه اتفاقی رخ داده است؟ بازی سپاهان و پرسپولیس در شرایطی برگزار شد که چندین هزار هوادار پشت درهای ورزشگاه باقی ماندند و در نهایت نقش‌جهان را با چشم‌هایی اشک‌بار ترک کردند. اگر طبقه دوم به اندازه کافی مقاوم بود، سپاهان با تماشاگرانی به مراتب بیشتر از 40 هزار نفر از پرسپولیس میزبانی می‌کرد. جالب اینکه طبقه اول نقش‌جهان پیش از دوران بازسازی نیز قابل استفاده بود و به نظر می‌رسد با این بازسازی، اتفاق «موثر» زیادی برای این استادیوم رخ نداده است.

«ورزشگاه مدرن» عبارتی است که در طول گزارش بازی سپاهان و پرسپولیس از دهان گزارشگر نمی‌افتاد اما این استادیوم چه شباهتی با ورزشگاه‌های مدرن فوتبال در دنیا دارد؟ امروز صحبت از ورزشگاه‌های مدرن، صحبت از استادیوم‌هایی است که با تغییر در زمین چمن و حتی بخشی از سکوها برای «دو وضعیت» میزبانی از راگبی و فوتبال تعبیه می‌شوند. ورزشگاه‌هایی با صفحه‌های نمایشگر زیبا و بزرگ، سقف‌های جذاب و متحرک، رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های متعدد، پاساژهای خرید، اتاق‌های وی.آی.پی برای تماشای بازی و پاساژهای بزرگ و شیک برای وقت گذراندن قبل از شروع مسابقه. نقش جهان شاید صد سال قبل در نگاه اروپایی‌ها می‌توانست یک ورزشگاه «مدرن» باشد اما امروز هیچ حرفی برای گفتن ندارد. آن هم در حالی که اصفهان همیشه یکی از الگوهای ساخت و ساز سریع و مفید در ایران بوده است.