تأملی بر اظهارات و هشدارهای جدید رئیسجمهور اسبق؛
روحانی درباره کدام دستگاه اطلاعاتی صحبت کرد؟
رئیسجمهور اسبق کشورمان گفته است: در سال ۶۹ در شرایطی بودیم که کویت توسط عراق و صدام اشغال شده بود و ائتلافی تشکیل شده بود تا کویت را آزاد کند. وقتی این ائتلاف شکل گرفت یک دستگاه اطلاعاتی به ما خبر داد و گفت این ائتلاف نه برای آزادی کویت که برای حمله به ایران آمدهاند.
به گزارش رویداد 24، حسن روحانی در تازهترین اظهارات خود در دیدار جمعی از معاونان وزیران و معاونان رئیسجمهور در دولتهای یازدهم و دوازدهم، به بیان نکاتی درباره وضعیت فعلی کشور پرداخته و خاطراتی را نیز از دوران مختلف خود نقل کرده است.
او در بخشی از صحبتهای خود تاکید کرده است: در سال ۶۹ در شرایطی بودیم که کویت توسط عراق و صدام اشغال شده بود و ائتلافی تشکیل شده بود تا کویت را آزاد کند. وقتی این ائتلاف شکل گرفت و اولین واحد از نیروها به منطقه آمدند، یک دستگاه اطلاعاتی به ما خبر داد و گفت این ائتلاف برای آزادی کویت نیامدهاند، این ائتلاف برای حمله به ایران آمدهاند. خُب خیلی مسأله مهمی بود که این ائتلاف برای چه مقصدی آمدهاند.
او در ادامه گفته است: آن دستگاه اطلاعاتی این نامه را هم به من که آن وقت دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم و هم به رئیسجمهور نوشته بود که آن وقت آیتالله هاشمی رفسنجانی بود، من همان لحظه تلفنی با آن مسئول صحبت کردم و گفتم آیا این گزارش دقیق است؟ گفت بله ما دلایل کافی داریم. گفتم پس، فردا ۷ صبح ما جلسه میگذاریم شما با کارشناسانتان بیایید. ما صبح فردا جلسه تشکیل دادیم و در آن جلسه دیدیم که این آقا هیچ دلیل قانعکنندهای ندارد. دلایلی داشت که بیشتر تحلیل بود. با اینکه این دستگاه، دستگاه اطلاعاتی بود و میبایست به ما اطلاعات میداد نه تحلیل که متأسفانه حرفهای او بیشتر تحلیل بود. آنجاهایی هم که اطلاعات بود، اطلاعات قابل اعتمادی نبود. من البته در آن جلسه با لحن تند با آن مسئول برخورد کردم و گفتم که شما میدانید چه کار کردید؟ شما میدانید اگر مسئولین بر مبنای این گزارش نادرست شما عمل میکردند بعد چه بلایی سر کشور میآمد؟ البته در آن جلسه جمعبندی شد و به آیتالله هاشمی که رئیسجمهور بود گزارش دادم. رونوشت آن نامه را هم خدمت مقام معظم رهبری فرستادم و با استدلال گفتیم که حرف این دستگاه اطلاعاتی نادرست است.
روحانی در ادامه مطلب خود نیز گفته است که بنابراین گاهی میشود که یک دستگاهی اشتباه میکند. من آن دستگاه را اصلاً متهم نمیکنم و بههرحال یک بخشی از حرفها تحلیل بود، یک بخشی هم اطلاعاتی بود که به نظر من اطلاعات بیپایه و سستی بود که قابل اعتماد نبود.
این خاطرات البته زمینه ای برای بیان نکته اصلی توسط روحانی بوده است. به بیان دیگر او این خاطره را نقل کرده تا بعد به بیان انتقادات خود درباره اشتباه محخاسباتی و اطلاعاتی درباره جنگ با اسرائیل بپردازد. کما این که بعد از بیان این خاطره با اشاره به جنگ 12 روزه گفته است:
در مسائل و حوادثی هم که امروزه ما با آنها مواجه هستیم، در سطح منطقه یا در سطح جهان، یک بخشی برمیگردد به آنهایی که در مقاطعی تصمیمسازی کردند. من خودم در این زمینه با دوستان در مقاطع مختلف بحث میکردم، یک بحث این بود که اساساً در آینده- چون این بحثها مربوط میشود به ده، پانزده سال قبل- در شرایطی ممکن است آمریکا به ما حمله کند؟ آیا ممکن است در شرایطی اسرائیل به ما حمله کند؟ دوستانی صاحبنظر بودند که میگفتند امکان ندارد که اسرائیل به ما حمله کند. بعد هم دلایلی میآوردند و میگفتند اگر اسرائیل به ما حمله کند میداند که ظرف چند روز منهدم و نابود میشود. آمریکا هم به ما حمله نخواهد کرد به دلیل اینکه اگر به ما حمله کند، میداند ظرف چند روز یا چند هفته بعد صد هزار آمریکایی در منطقه که در پایگاههای مختلف هستند از بین خواهند رفت و باید دهها هزار جنازه حمل کند؛ بنابراین به ما حمله نمیکنند.
روحانی در ماه های اخیر بارها با بیان صحبت هایی انتقادات خود را از نهادهای نظامی و امنیتی مطرح کرده است. صحبت هایی که البته با واکنش های آن ها نیز مواجه شده است.
مردادماه سال جاری نیز او بار دیگر به نقد ساختار حکمرانی پرداخت؛ از تهدیدهای دوران برجام و نقش نیروهای نظامی در اقتصاد گفت و تأکید کرد که مشارکت مردم باید افزایش یابد. سخنان او موجی تازه از حملات منتقدان را به دنبال داشت، اما جانکلامش روشن بود: غرق شدن این کشتی، غرق شدن «همه» است.
روحانی از حدود یک سال و نیم پیش یک استراتژی مشخص برای بازگو کردن تجربه ۴ دهه حضور خود در حساسترین مناصب امنیتی و سیاسی داشته؛ نشستن در مقابل دوربین و بیان آسیبهایی که در ساختار حکمرانی ایران وجود دارد. او با نقطهزنی در مورد موضوعات و مشکلاتی که در سالهای مسئولیتاش با آنها دست به گریبان بود، سعی دارد درباره وضعیت فعلی کشور هشدار بدهد و حضور خود در سیاست کشور را حفظ کند.
روحانی پیشتر نیز در انتخابات ۱۴۰۳ با برچسب «دولت سوم روحانی» در مرکز منازعات قرار گرفته بود. حضور نزدیکانش همچون محمدجواد ظریف و آذری جهرمی در کارزار انتخاباتی، جایگاه او را پررنگتر کرد. اما حملات تند مناظرههای انتخاباتی علیه دولتهای یازدهم و دوازدهم باعث شد دفتر روحانی در سه نامه به کمیسیون تبلیغات انتخابات، خواستار فرصت دفاع شود؛ نامههایی که هرگز پاسخی نگرفتند.
مساله روحانی نه سپاه است نه دولت نه هیچ نهاد دیگری. مساله او هشدار درباره وضعیت حکمرانی است. حکمرانی که از منظر او باید به سرعت با نظر مردم اصلاح طریق را در دستورکار قرار دهد.
دیدگاه تان را بنویسید