مالیات‌ها معادلات بازار را عوض کردند
بروز پدیده چسبندگی در بازار خودرو
ایمان ربیعی
حتی ریزش قیمت دلار نیزنتوانست معادلات در بازار خودرو را تغییر دهد.
قیمت‌ها در بازار خودرو سر افزایش دارد و بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود عقبگرد دلار در یک هفته اخیر و ماندگاری این وضعیت در هفته جاری، باز هم تاخت و تاز قیمت در بازار خودرو متوقف نشده است.
این در حالی است که بسیاری از فعالان بازار بر این اعتقاد بودند که قیمت‌ها در بازار خودرو با کاهش بهای ارز عقب‌نشینی می‌کند، اما این اتفاق نیفتاد و در شرایطی که بازارهای چهارگانه ایران، یعنی بازار طلا و سکه و ارز و بورس در حال زیان‌دهی هستند، بازار خودرو همچنان با رشد فزاینده قیمت‌ها روبروست به طوری که قیمت هر دستگاه پراید که ارزان‌ترین خودروی بازار ایران محسوب می‌شود به 187 میلیون تومان رسیده است.
آخرین برآوردها نشان می‌دهد در هفته سوم دی‌ماه نیز میزان زیان بازارهای چهارگانه بین یک تا بیش از سه درصد بوده است با این حال رشد قیمت پراید که حالا با خط تولید نیز حداحافظی کرده است به حدی سریع است که ارزان‌ترین خودروی بازار ایران در آستانه دویست میلیون تومان قرار دارد. این در حالی است که درآمد شهروندان ایرانی به طور متوسط کمتر از 10 میلیون تومان است و حداقل دستمزد نیز در محدوده چهار میلیون تومان قرار دارد. این فاصله عظیم البته حالا با رکود بازار خودرو پر شده است به طوری که حاضران در بازار خودرو را نه مصرف‌کنندگان، بلکه شهروندانی تشکیل می‌دهند که به قصد سرمایه‌گذاری در این بازار حضور دارند و با هدف پیشگیری از کاهش ارزش پول خودشان آن را به کالایی بادوام چون خودرو تبدیل کرده‌اند .
انبوه خودروهای معطلل مانده در پارگینگ‌ها این فرضیه را به اثبات می‌رساند اما اتفاقات دیگری که سبب شده است که قیمت خودرو اثرپذیری کاهشی از بهای دلار نداشته باشد.
مالیات‌های جدید از راه رسید
تصمیم دولت برای دریافت مالیات جدید از خودروهای لوکس را می‌توان یکی از این اتفاقات دانست. مقرر است دارندگان خودروهای لوکس به دولت مالیات بپردازند و رقم مالیات نیز اتفاقا بسیار بالاست. خودروهایی که قیمتی بالاتر از یک میلیارد تومان دارند در ایران لوکس محسوب می‌شوند. نکته اینجاست که همین خودروهایی که امروز قیمتی بالاتر از یک میلیارد تومان را در بازار دارند، سه سال پیش بهایی بسیار کمتر از امروز را داشتند. تورم شدید ریالی و بحران ارزی دو عامل رشد فزاینده قیمت‌ها بوده است. ممنوعیت واردات خودرو نیز در کنار این دو عامل بر رشد قیمتی خودروهای خارجی افزود. طبق آنچه تجارت‌نیوز منتشر کرده است میزان مالیات مشخص شده برای خودرویی چون آزرا که قیمتی در حدود دو میلیارد و 450 میلیون تومان دارد 49 میلیون تومان است .
بهای مالیات برای خودروی یک میلیارد تومانی سانگ‌یانگ 12 میلیون تومان و برای خودرویی چون بی‌ام‌و 280 ایکس چهار که قیمتی در حدود 5 میلیارد تومان را داراست، دویست میلیون تومان است.
هر چند این مالیات خودروهای لوکس را نشانه گرفته است اما برخی فعالان بازار می‌گویند به واسطه روشن نبودن شیوه اجرا، بازار در فاز افزایشی است و چسبندگی بالای قیمتی سبب شده است قیمت خودروهایی که کمتر از یک میلیارد تومان هستند و مشمول مالیات مذکور نمی‌شود افزایشی گردد.
مالیات دوم در راه است
مجلس شورای اسلامی با هدف ممانعت از خرید و فروش خودرو به قصد کسب سود طرحی را در دستور کار بررسی قرار داده است که بر دریافت مالیات از سود حاصل از فروش خودرو می‌شود . هر چند این اقدام می‌تواند اقدامی ضد تورمی باشد اما به واسطه روشن نبودن شکل و ماهیت اجرای این طرح برخی نگران هستند همین مالیات عاملی برای رشد قیمت باشد چرا که در نهایت هزینه گزاف مالیات‌ها را شهروند یا خریدار عادی و مصرف‌کننده می پردازد.
مالیاتی جدید برای خریداران
معاون سازمان امورمالیاتی اعلام کرده است از کارخانه‌های سازنده و یا مونتاژ کننده داخلی و یا واردکنندگان خودرو در نخستین انتقال به خریداران مالیات دریافت می‌شود و این طرح برای اولین بار از سوی شرکت سایپا به اجرا درآمده است.
محمد مسیحی افزود: بر اساس قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده، اولین انتقال خودرو از کارخانه‌های سازنده و یا وصل‌کننده قطعات پیش ساخته (مونتاژ کننده) داخلی و یا واردکنندگان (نمایندگی‌های رسمی شرکت‌های خارجی) به خریداران، مشمول پرداخت مالیات نقل و انتقال است.
ثبت‌نام‌کنندگان فروش نقدی سایپا متوجه بند جدید مالیات نقل و انتقال در صورت‌حساب خود شده‌اند و حالا گویا طرح مالیاتی جدید برای معامله خودرو اجرایی شده است. همین تصمیم می تواند در افزایش قیمت نهایی خودرو برای مصرف کنندگان نهایی موثر باشد.
در روزهای اخیر برخی فعالان بازار خودرو از جمله رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران درصدد هستند با القای این نکته که قیمت‌ها در حال کاهش است فضای بازار را تنظیم کنند، این در حالی است که پیگیری‌های «توسعه ایرانی» نشان می‌دهد چنین کاهشی در بازار واقعی نیست
در کنار این‌ها افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو در اذرماه نیز در رشد بهای خودروها موثر بوده است . این وضعیت سبب شده است که بازار تنها از افزایش دلار تاثیر بگیرد و در برابر کاهش قیمت مقاومت نشان دهد.
ماجرای ایربگ و بحران خودروسازی‌ها
تصادف بهبهان و باز نشدن ایربگ خودروهای داخلی، عامل مهمی بود که موجی از انتقاد را متوجه خودروسازان داخلی کند. رئیس پلیس راهور فرماندهی انتظامی کشور در این خصوص گفت: «در همین حادثه بهبهان که بسیار دلخراش بود، ایربگ هیچ خودرویی باز نشد. چرا ارابه مرگ تولید می‌کنیم؟ چرا استانداردها کنترل نمی‌شود؟ چرا وزارت صمت کنترل نمی‌کند؟ حتماً باید خودروسازها در این حادثه به مراجع قضائی معرفی شوند. اینکه بگوییم رانندگان در حادثه بهبهان دقت نداشته‌اند درست است اما سازمان‌های مربوط چه نقشی داشتند؟»
اظهارات هادیانفر و ورود سازمان ملی استاندارد به ماجرا سبب شده است حساسیت افکار عمومی در این خصوص افزایش یابد اما نکته اینجاست که خودروهای دپو شده در کف پارکینگ‌های خودروسازی‌ها به دلیل نبود قطعات مورد نیاز بیش از این اتفاق دغدغه نمایندگان و مسئولان اقتصادی باشد. به عبارت دیگر در شرایط کنونی بحران قیمتی چنان بحران کیفیت را تحت‌تاثیر خود قرار داده است که کمتر فرصتی برای پرداختن به موضوعاتی از این قبیل که با جان مردم سر و کار دارد، به وجود می آید.
صنعت خودروی ایران سال‌هاست مصرف‌کننده را ناراضی از خود روانه می‌کند. در چنین شرایطی چشم‌اندازی برای کاهش قیمت‌ها نیز وجود ندارد و همین امر نشان می‌دهد پیچیدگی‌های این صنعت، با وجود تحریم و ماندگاری تورم ریالی پابرجاست، حتی اگر وزیر صنعت، معدن و تجارت وعده داده باشد که می‌توان در نیمه دوم سال خودرو را ارزان کرد. اتفاقی که البته معکوس رقم خورد و بهای خودرو در کارخانه‌ها بیش از 15 درصد و در بازار آزاد به مراتب بالاتر از این رقم افزایش یافت.
در روزهای اخیر برخی فعالان بازار خودرو از جمله رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران درصدد هستند با القای این نکته که قیمت‌ها در حال کاهش است فضای بازار را تنظیم کنند، این در حالی است که پیگیری‌های «توسعه ایرانی» نشان می‌دهد چنین کاهشی در بازار واقعی نیست.
دیدگاه تان را بنویسید