هشدار استاد اقتصاد در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»:
تبعات تورمی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی قابل مهار نیست
مهرنوش حیدری
حالا زمزمه حذف ارز 4200 تومانی حتی در راهروهای مجلس نیز به گوش میرسد و خبر نمایندگان درخصوص تشکیل کمیته مشترک میان دولت و مجلس برای توقف ساختار کنونی یارانه‌ها بیانگر اتفاقات تازه‌ای در این عرصه است.
حذف ارز 4200 تومانی در حالی پیگیری می‌شود و مدافعان سرسختی در دولت و مجلس دارد که بسیاری معتقدند در شدیدترین فشارهای تورمی، اقدام در این زمینه می‌تواند سفره مردم را در مضیقه قرار دهد. ارز 4200 تومانی در شرایط فعلی به کالاهای اساسی محدودی نظیر نهاده‌های دامی شامل کنجاله سویا، ذرت، جو، دانه سویا ، روغن خام و دارو تعلق میگیرد.
منتقدان معتقدند ارز 4200 تومانی عده‌ای را منتفع کرده و تاثیری در مهار قیمت‌ها نداشته است. در مقابل اما مدافعان این ارز میگویند قطع پرداخت ارز 4200 تومانی در این شرایط خود زمینه را برای ایجاد یک موج تورمی مهیا می‌کند.
افزایش شدید تورم تحت تاثیر حذف ارز 4200 تومانی
یک کارشناس مسائل اقتصادی درباره حذف ارز 4200 تومانی گفت: هرگونه افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی باعث تورم خواهد شد و هشدار میدهم تبعات تورمی این اتفاق در شرایط کنونی اصلا قابل مهار نیست .
در کشوری که نمی‌توان تورم در بخش‌های مختلف و به ویژه مواد غذایی را مدیریت کرد، اگر دولت بخواهد رها کند و قیمت‌ها را دستوری کنترل نکند و بازار، آزاد شود حتم بدانید شاهد هیچ‌گونه رحمی در بازار آزاد نسبت به مردم فقیر و کم‌درآمد نخواهیم بود زیرا انصاف تمام شده و هر روز بازارهای مختلف تحت سوء استفاده قرار خواهد گرفت
آلبرت بغزیان، در گفت‌وگو با خبرنگار «توسعه ایرانی» تاکید کرد: تعمیق بحرانهای اقتصادی ر باید جدی گرفت. تاثیر نرخ ارز در مورد کالایی که از آن استفاده می‌شده، محسوس و مشهود خواهد بود و در سبد معیشتی مردم کم‌درآمد موثر خواهد بود.
این استاد اقتصاد تصریح کرد: اصلا هیچ‌گونه استدلالی نمی‌توان داشت که ارز 4200 تومانی به پنج، شش و حتی 17 هزار تومان و یا بیشتر برسد زیرا این مساله دارای آثار غیررفاهی خواهد بود و موجب کاهش رفاه مردم خواهد شد.
وی افزود: اصراری که موافقان حذف ارز 4200 تومانی دارند به این دلیل است که در واقع عُرضه نظارت بر تخصیص ارز را نداشته‌ایم و سبب توزیع رانت گسترده به کسانی که به ارقام و وجوه دسترسی داشته‌اند، شده‌ایم و نمی‌توان از این افراد پاسخگویی مطالبه کنیم یا دولت جرأت رسیدگی به این موارد را ندارد بنابر این اقدام به پاک کردن صورت مساله می‌کنیم.
استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: شاید این استدلال مطرح شود اگر این افراد تا به حال سودی برده‌اند از این به بعد نمی‌خواهیم چنین رانتی توزیع کنیم پس باید جلو ارز 4200 تومانی را گرفت.
احتمال چندبرابر شدن نرخ کالاها با حذف ارز 4200 تومانی
او با تاکید بر اینکه به جای رفع مشکل و نظارت نباید تورمی دوباره را به کالاهای اساسی تحمیل کرد، ادامه داد: حذف ارز 4200 تومانی و افزایش مابه‌التفاوت این نرخ با نرخ نیمایی منتهی به چندبرابر شدن قیمت کالاها می‌شود زیرا نرخ ارز نیمایی ثابت نمی‌ماند و به هر حال چند برابر شدن ارز تخصیصی به کالاهای اساسی و دارو جو روانی شدیدی را نیز ایجاد خواهد کرد.
سایه سنگین رانت‌خواران بر سر وجوه ارزی
بغزیان درباره راه‌های رفع این مساله توضیح داد: اصلا چرا باید این‌کار را انجام داد و سپس دنبال راهکار بود؛ زیرا اختلاف بین ارز نیمایی تا نرخ آزاد قابل توجه است و هنوز هدف بانک مرکزی نیز در مورد این نرخ مشخص نیست و عده‌ای دوباره تحت‌عنوان اینکه به دنبال وارد کردن کالاهای اساسی هستند به این وجوه دست‌درازی می‌کنند و باز آن داستان تکرار خواهد شد.
وی گفت: مسلم است که کالاهای اساسی گران‌تر خواهد شد بنابراین چنین اقدامی هیچ توجیهی ندارد زیرا هنگامی که همان نرخ تصویب شد آیا توجیهی برای داشتن ارز 4200 تومانی صورت گرفت که اکنون و برای حذف آن توجیهی وجود داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: مساله اصلی فقط بحث نظارت است و دولت باید همین نرخ را حفظ کند و نظارت بانک مرکزی و وزارتخانه‌های صمت و امور اقتصادی بر نحوه تخصیص این ارز وجود داشته باشد تا از ارز 4200 تومانی سوء استفاده نشود.
الزامات دولت سیزدهم برای تک نرخی کردن ارز
این اقتصاددان درباره شرایط تک نرخی کردن در دولت سیزدهم گفت: این روزها درباره تکنرخی شدن ارز زیاد میشنویم اما شرایط اصلا مهیا نیست. تک نرخی کردن ارز الزاماتی دارد؛ نخست اینکه به اندازه کافی در همان نرخ بتوانید ارز را تخصیص دهید و باید مشخص شود تک نرخ بر اساس نرخ بازار آزاد است یا نرخ دیگر و هر روز ممکن است این نرخ تغییر کند. اگر تک نرخ قرار است روی عدد 17 هزار تومان باشد باید توجه داشت که ما دارای نرخ ارز در بازار آزاد هستیم و دوباره شاهد اختلاف قیمت بین نرخ دولتی و بازار آزاد خواهیم بود و معنی تک نرخی نمی‌دهد.
وی تصریح کرد: بنده متعجبم از دوستانی که صحبت از ارز تک نرخی می‌کنند و چگونه این مساله را متصور شده‌اند؛ در مورد ارز تک نرخی باید پرسید آیا بنده و شما می‌توانیم به راحتی و به هر میزان که می‌خواهیم ارز خریداری کنیم که پاسخ داده می‌شود خیر چنین امکانی وجود ندارد بنابراین زمانی که محدودیت گذاشته می‌شود، خریدار مجبور به تهیه ارز از جاهای دیگر می‌شود که نرخ دوم ایجاد خواهد شد.
وی تاکید کرد: در این شرایط ورود به برنامه یکسان‌سازی نرخ ارز به سرعت شکست می‌خورد و دوباره شاهد بازگشت ارز چند نرخی خواهیم بود. در این شرایط دولت برای جلوگیری از افزایش نرخ تورم، اقدام به تعیین نرخ ترجیحی برای ارز می‌کند که باز به چند نرخی بازمی‌گردیم و این دقیقا روال و بازی است که در سال‌های گذشته و به صورت متعدد تکرار شده است.
این استاد دانشگاه گفت: بارها ارز تک نرخی شده اما نتوانسته‌ایم این نرخ را حفظ کنیم و دوباره به چند نرخی رسانده‌ایم و پس از مدتی اقدام برای تک نرخی و این چنین این چرخه ادامه یافته است.
بغزیان بیان کرد: بنابراین دولت سیزدهم ابتدا باید تک نرخی را تعریف کند و باید توجه داشت الزامات این مساله آن است که ارز به همه تخصیص یابد و اگر محدودیت اعمال شود حتم بدانید نرخ دومی ایجاد می‌شود و تک نرخی معنا نمی‌دهد و آنچه در این پروسه نصیب مردم شده یک اقتصاد تورمی بوده است.
تاثیر تحریم‌ها بر روند تک نرخی کردن ارز
وی درباره تاثیر ادامه تحریم‌ها بر روند تک نرخی شدن ارز توضیح داد: اکنون و در شرایط فعلی، صحبت از تک نرخی کردن ارز یعنی اینکه بدون حل کردن مساله برجام و رفع تحریم‌ها و مشخص نبودن درآمد مستمر ارزی، صحبت از تک نرخی کردن ارز فقط دستکاری کردن اقتصادی است که هنگام آرام گرفتن به آن تلنگر وارد کنیم و باید حتما شرایط مناسب این مساله ایجاد شود. در کشوری که نمی‌توان تورم در بخش‌های مختلف و به ویژه مواد غذایی را مدیریت کرد، اگر دولت بخواهد رها کند و قیمت‌ها را دستوری کنترل نکند و بازار، آزاد شود حتم بدانید شاهد هیچ‌گونه رحمی در بازار آزاد نسبت به مردم فقیر و کم‌درآمد نخواهیم بود زیرا انصاف تمام شده و هر روز بازارهای مختلف تحت سوء استفاده قرار خواهد گرفت.
دیدگاه تان را بنویسید