ایمان ربیعی

 قیمت خودرو در حالی این روزها با افزایش قابل توجهی روبرو شده و رشد قیمت اتفاق افتاده است که این بازار یکی از رکودی‌ترین دوره‌های تاریخی خود را پشت سر می‌گذارد. بسیاری از فعالان بازار ریشه افزایش قیمت خودرو را رشد بهای قطعه در بازار می‌دانند.

 

 رکود بازار خودرو در حدی است که بسیاری از فعالان این بازار بنا بر اعلام رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران این روزها تغییر شغل داده‌اند اما سربالایی قیمت‌ها در همین وضعیت ادامه دارد و فروشندگان متعدد بازار حاضر به تخفیف خودروهای خود برای خریداران کم تعداد حاضر نیستند؛ چرا که معتقدند با توجه به تحولات نرخ ارز، قیمت‌ها در ماه‌های آتی روندی افزایشی را تجربه خواهد کرد.

نعمت‌الله کاشانی نسب، نایب‌رئیس‌ اتحادیه نمایشگاه‎داران خودرو به «توسعه ایرانی» گفت: «وضعیت حاکم بر بازار خودرو حداقل در 25 سال اخیر بی‌سابقه است.» وی افزود: «اگر از من درباره افزایش قیمت سئوال کنید اظهار بی‌اطلاعی می‌کنم و می‌گویم چون قیمت‌ها روند افزایشی دارد، معاملات چندانی در بازار صورت نگرفته است.» به گفته وی قیمت‌ها در حقیقت حاصل توافق مشتری و فروشنده است چرا که در این شرایط چندان معامله‌ای در بازار نیست که وضعیت قیمت‌ها روشن شود.

چرا قیمت‌ها افزایش یافت؟

 میزان افزایش قیمت خودرو تنها در مرداد ماه سال جاری بین سه تا بیش از 30 میلیون تومان در برخی خودروها بوده است. خودروهای ارزان کف بازار که حالا دیگر ارزانی چندان برازنده‌شان نیست، نیز در این میان با رشد قیمت مواجه شده‌اند. ارزان‌ترین خودروی بازار ایران سایپا 132 است که نزدیک به 123 میلیون تومان قیمت دارد. این خودرو پیش‌تر در تیرماه قیمتی حدود 121 میلیون تومان داشت. این ارزان‌ترین خودروی ایران در سه سال اخیر، یعنی در سال‌های وقوع بحران ارزی در ایران افزایشی بسیار قابل توجه را تجربه کرده است.

 قیمت خودروهایی که در محدوده 10 تا 200 میلیون تومان قرار دارند در همین محدوده افزایش قیمت را شاهد بوده‌اند. این کمترین افزایش قیمت تجربه شده در بازار ایران در ماه‌های اخیر بوده است. خودروهایی نظیر پژو 2008 و خودروهای مونتاژی تا 30 میلیون تومان افزایش قیمت را نیز در این دوره شاهد بوده‌اند.

 فروشندگان خودرو در فضای مجازی نیز می‌گویند با توجه به افزایش قیمت دلار در بازار، انتظارات تورمی به این بازار بازگشت کرده است و تعمیق رکود در هفته‌های اخیر ناشی از همین اتفاق بوده است.

 دلار در روز گذشته از مرز 26 هزار تومان فراتر رفت و همین امر سبب شد قیمت طلا و سکه و به تبع آن نرخ خودرو که رابطه مستقیمی با قیمت ارز در بازار دارد، روندی افزایشی را تجربه کند.

حالا معامله‌گران در فضای مجازی حتی قیمت‎هایی بالاتر از نرخ‌های معمول را در بازار اعلام می‌کنند. این بدان جهت است که فضا برای سوار شدن بر موج تورم ایجاد شده مهیاتر از قبل است.

 نرخ تورم افزایش یافت

 گذشته از افزایش نرخ ارز، آخرین اعلام مرکز آمار ایران نیز نشان می‌دهد نرخ تورم کل کشور در تیر ماه ۱۴۰۰ برابر ۴۴.۲ درصد است که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۴۳.۶ درصد برای دهک‌ ششم تا ۴۹.۹ درصد برای دهک دهم نوسان دارد.

این آمار نشان می‌دهد افزایش قیمت ارز دور از انتظار نیست چرا که رشد عمومی تورم، طبیعتا رشد قیمت اقلام خصوصا اقلام سرمایه‌ای را در بازار به دنبال دارد.

نعمت‌الله کاشانی نسب، نایب‌رئیس اتحادیه نمایشگاه‎داران خودرو در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: تورم رکودی حاکم بر بازار خودرو حداقل در 25سال اخیر بی‌سابقه است

 

رفتار مردم عجیب است

حالا در این فضا که قیمت‌ها افزایش یافته؛‌ حجم تقاضا با افزایش روبرو شده است. در این خصوص رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو کرج در واکنش به افزایش قیمت خودرو به تجارت‌نیوز گفته است: رفتار مصرف‌کننده ایرانی عجیب است و در زمان افزایش قیمت کالا، تقاضا برای آن بیشتر می‌شود و این اتفاق هفته جاری برای خودرو رخ داد و با افزایش قیمت، تقاضای خرید خودرو نیز افزایش داشت.

حمید کریمی ادامه داد: این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که زمان کاهش قیمت خودرو مردم از بازار استقبال نمی‌کنند. به محض افزایش قیمت تقاضاهای متعدد خرید وارد بازار می‌شود که این فرهنگ باید تغییر کند.

پیش از این نیز در بازار ایران افزایش قیمت عامل رشد تقاضا در بازار بوده است. در سال گذشته نیز وقتی نرخ دلار روندی صعودی را تجربه می‌کرد نه تنها صف‌های طویلی برابر صرافی‌های بانکی تشکیل می‌شد بلکه شرایط به گونه‌ای بود که حجم تقاضا روی دور تند افزایش قرار گرفته بود .  حالا نیز افزایش بهای خودرو در بازار سبب شده است معدود خریداران واقعی در کنار سرمایه‌گذارانی که معتقدند قیمت‌ها در آینده افزایش خواهد یافت، وارد بازار شوند.

دلیل دیگر افزایش قیمت را جدا از تورم عمومی و نرخ ارز باید در ضعیت کنونی اقتصاد جستجو کرد. افزایش بهای مواد اولیه و هزینه‌های تولید اتفاق مهمی است که رخ داده است. طبیعی است با رشد بهای قطعه در بازار، قیمت خودرو نیز دستخوش افزایش می‌شود. نکته مهم اینجاست که صنعت قطعه‌سازی نیز مانند سایر صنایع روزانه تا 6 ساعت قطعی برق را تجربه می‌کند و همین امر عاملی شده تا نتوانند به موقع سفارشات خود را تولید و تحویل دهد. به اعتقاد قطعه‌سازان،  با قطعی برق  نه تنها حداقل 20 درصد به هزینه‌های تولید افزوده شد بلکه از 30 درصد برنامه تولید عقب مانده‌اند.

 آینده بازار خودرو چه خواهد شد؟

 سئوال مهم این‌جاست که قیمت خودرو به کدام سمت حرکت خواهد کرد؟ بسیاری می‌پرسند قیمت خودرو در آینده بیش از این میزان افزایش خواهد یافت یا خیر؟

 کارشناسان معتقدند این اتفاق نمی‌تواند چندان محتمل باشد. مسیر افزایش نرخ خودرو همسو با افزایش تورم عمومی است و بی تردید قیمت خودرو با افزایش جهش‌وار مواجه نخواهد شد. بسیاری مستند عدم افزایش قابل توجه نرخ خودرو را البته در قدرت خرید مردم جستجو می‎کنند و معتقدند تا زمانی که قدرت خرید مردم تغییر چندانی نکرده است، قیمت خودرو نمی‌تواند بیش از این افزایش یابد. هر چه هست اگر حجم تولید خودرو در آینده دستخوش افزایش شود و خودروسازان قدرت یابند نسبت به ایفای تعهدات خود اقدام کنند، مشکل تا حدی برطرف می‌شود؛ اما اگر وضعیت اقتصادی ایران با بحران جدی‌تر مواجه شود، باید پیش‌بینی‌ها دستخوش تغییر شوند. باید منتظر ماند و دید.