هزینه‌های یک دستور شفاهی

محمد معتمدی ممنوع‌الکار شده است؟ آیا اداره اماکن از اجرای هفته گذشته او در برج میلاد ممانعت به عمل آورده است؟ آیا وزیر ارشاد با توئیتی سریع در همان زمان اعلام این مساله از سوی معتمدی، عملاً ممنوعیت را تائید و رفع آن را به گردن گرفت؟ سخنان مدیر دفتر موسیقی را چطور؟ آیا علی ترابی نیز سعی داشت بفهماند که شیطنت‌هایی صورت گرفته هرچند معتمدی ممنوع‌الکار نیست؟ یا آیا محمد معتمدی خواسته تمارض کند و بهتر بگوییم به شیوه محسن چاووشی درصدد است با تحریک افکار عمومی بر خواسته‌های فراقانونی خود اصرار کند است؟ و همه اینها به این مساله برمی‌گردد که چه کسی نفع می‌برد؟ حیطه کاری نیروی انتظامی در روال اخذ مجوز کنسرت، تنها آگاهی داشتن برای انجام وظایف انتظامی ترافیک و ایمنی مردم است، مساله‌ای که مدیر دفتر موسیقی به آن اشاره‌ و ارگان‌ها و نیروها را تلویحاً به رعایت قوانین حوزه خود دعوت کرده است رئیس پلیس امنیت تهران ممنوع‌الکاری معتمدی را تکذیب کرده و البته از او خواسته تا با مراجعه به پلیس امنیت از چندوچون موضوع ممنوع‌الکاری ابلاغ‌شده سر دربیاورد. وی از اختلاط حوزه اختیارات قانونی وزارت ارشاد و نیروی انتظامی حرفی نزده است

بیتا یاری، روزنامه نگار

بعدازاینکه محمد معتمدی در بوستان آب‌وآتش به کمک موسسه توسعه هنرهای معاصر توانست با ارکستر سازهای ملی به رهبری علی‌اکبر قربانی در شب عید غدیر خم در فضای باز و بدون حاشیه به اجرای موسیقی بپردازد حالا بعد از گذشت دو هفته حواشی این برنامه یکی پس از دیگری در حال بروز است.

اجرای پلی‌بک ممنوع‌الکاری در پی داشت

ابتدا محمد معتمدی در اینستاگرامش اظهار داشت که مجوز اجرا در پارک آب‌وآتش برای پلی بک بوده و او علی‌رغم سفارش‌های لازم به این مساله وقعی ننهاده و همراه با ارکستر موسیقی زنده اجرا کرده است اما همین مساله باعث ممنوع‌الکاری او از سوی اداره اماکن شده است. او نوشت: « از همه ممنونم، حتی پلیس محترم اماکن که اخیراً بنده را ممنوع‌الکار کرده‌اند. بخاطر اینکه مجوز بنده فقط برای پلی بک صادرشده بود ولی ما با ارکستر و نوازندگان خانم و آقا روی صحنه رفتیم.

من نیز این موضع را شنبه گذشته متوجه شدم وقتی از سوی مدیرعامل محترم برج میلاد از رفتن روی سن منع شدم و این ممنوعیت به بنده ابلاغ شد. البته اقرار می‌کنم که سه ساعت مانده به کنسرت خیابانی در پارک آب‌وآتش، این موضوع که ارکستر نباید روی استیج بیاید و فقط اجازه پلی بک دارم به‌صورت تلفنی و قویاً به بنده گوشزد شد. ولی بنده اهمیتی ندادم حتی نگذاشتم رهبر ارکستر و اعضای محترم بویی ببرند.»

همچنین معتمدی در صحبت با خبرگزاری مهر تشریح کرد :« مجوز برگزاری کنسرت رایگان شب قبل از اجرای برنامه صادر شد منتها از طریق پلیس اماکن و محسن رجب پور مدیرعامل مجمع صنفی ناشران موسیقی به ما اعلام شد که مجوز این کنسرت برای اجرای پلی بک است و اتفاقاً آقای رجب پور هم از این بابت ابراز نگرانی کرد که مشکلی به وجود نیاید ولی ما باوجوداین ابلاغ با ارکستر روی صحنه رفتیم و انصافاً نیروی انتظامی هم باوجوداین اقدام نهایت همکاری را با ما داشت و ادامه داده بود : «شنبه هفته گذشته من در برج میلاد تهران کنسرت داشتم اما قبل از اجرای برنامه آقای تابع جماعت مدیریت این مجموعه به من اعلام کرد که گویا از اداره اماکن ناجا نامه‌ای ارسال‌شده که بنده اجازه اجرا در مرکز همایش‌های برج میلاد را ندارم زیرا این مجموعه جزو مراکزی است که برای اجرای برنامه در آن علاوه بر دریافت مجوزهای مربوط به وزارت ارشاد باید مجوز اماکن را نیز در اختیار داشت. به‌هرحال گویا من از کاری که باید انجام می‌دادم تخطی کردم اما این کنسرت به خاطر شرایط خاص جامعه و مردم باید

اجرا می‌شد.»

رجب‌پور تماس تلفنی را تایید کرد

محسن رجب‌پور نیز در رسانه‌ها به تائید این گفته‌ها پرداخت و اعلام داشت که با او از اداره اماکن نیروی انتظامی در خصوص اجرای محمد معتمدی در پارک آب‌وآتش تماس گرفته‌شده و اعلام‌شده که مجوز پلی بک صادرشده و رجب پور نیز این مساله را به معتمدی منتقل کرده است.

او به سایت موسیقی ما اعلام کرد: «ازآنجاکه اداره‌ اماکن نمی‌دانست که برنامه‌گزار کنسرتِ آقای معتمدی در پارک «آب‌وآتش» چه کسی بوده است؛ با من به‌عنوان مدیرعامل مجمع صنفی ناشران تماس گرفت و اعلام کرد که مجوزی که برای این برنامه گرفته‌شده است؛ مجوز پلی بک است؛ من این ماجرا را ابتدا به آقای «معتمدی» به‌عنوان خواننده‌ برنامه گفتم که ایشان اعلام کردند که هم‌اکنون مشغول تمرین با ارکستر هستند و اصلاً در پوستر آمده که اجرای «محمد معتمدی و ارکستر سازهای ملی ایران»‌ است و بعدازآن نیز به آقای افضلی اطلاع دادم که ایشان هم اعلام کردند خودشان با اداره‌ اماکن هماهنگ و این مساله  را حل می‌کند.»

ممنوع‌الکاری در حیطه وظایف نیروی انتظامی نیست

بااین‌همه مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد، علی ترابی، ممنوع‌الکاری محمد معتمدی را در صحبت با خبرگزاری ایسنا تکذیب کرد و گفت: «اداره اماکن به موضوع هنرمندان و افراد ورود نمی‌کند و در حوزه شرایط انتظامی و امنیتی سالن‌ها ورود دارد. مرجع صدور مجوز (کنسرت) دفتر موسیقی است و دفتر موسیقی هم هماهنگی‌های لازم را با اماکن و سایر نهادهای ذی‌صلاح انجام می‌دهد. این وظیفه اماکن نیست و روند عادی خودش را دارد. از طرفی ما هیچ اظهارنظر مکتوب یا غیر مکتوبی از سوی کسی درباره اینکه ایشان مشکلی برای کار کردن داشته باشند دریافت نکردیم. مجوز را دفتر موسیقی می‌دهد و لاغیر و ما هیچ‌وقت مجوز پلی بک صادر نمی‌کنیم.

ما مجوز برای اجرای زنده دادیم و ایشان اجرا کرد. این اجرا، اجرای متعارفی نبود، مدیریت مجموعه (اراضی عباس‌آباد) و ما هماهنگی‌هایی را انجام دادیم. خوشبختانه وقتی متوجه شدیم مشکلی نیست مجوز صادر شد. برای سالن‌های موسیقی مدیریت سالن تقاضای مجوز را برای روز مشخص و برنامه مشخص ارائه می‌کند.

دفتر موسیقی نه با اماکن بلکه با مراجع دیگر هماهنگی انجام می‌دهد و درنهایت مجوز دفتر موسیقی صادر می‌شود.اگر قرار باشد چنین اتفاقی (ممنوع‌الکاری) بیفتد باید از سوی دفتر موسیقی اعلام شود، نه از ناحیه نیروی محترم انتظامی زیرا آن‌ها به موضوع هنرمندان ورود نمی‌کنند و قضیه سوءتفاهم بوده است.»

پلیس امنیت  معتمدی را به پیگیری فراخواند

پس از اظهارنظر معتمدی، سرهنگ نوروزی رئیس پلیس امنیت تهران بزرگ فوراً در گفتگویی با باشگاه خبرنگاران جوان، ممنوع‌الکاری محمد معتمدی را تکذیب کرد و گفت: «معتمدی اگر مدعی است که از سوی پلیس ممنوع‌الکار شده، به ما مراجعه کند تا بررسی کنیم از کجا و چه نهادی این ممنوع‌الکاری به وی ابلاغ‌شده است. هیچ دستوری مبنی بر ممنوع‌الکاری معتمدی صادر نشده و پلیس برای کنسرت خیابانی در پارک آب‌وآتش فقط نکاتی را به شهرداری گوشزد کرده است. تذکر پلیس هم این بود که باید قبل از برگزاری هرگونه کنسرت با پلیس هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.»

صالحی توئیت کرد

توئیت سریع صالحی، وزیر ارشاد ختم ماجرا را اعلام کرد. در توییت وزیر آمده بود: «همکاران معاونت هنری پیگیری کردند، ظاهراً سوءتفاهمی پیش‌آمده، آقای معتمدی هم پست اینستاگرامی خود را حذف کردند. با تشکر ویژه از آقای معتمدی و دوستان که موضوع را طرح و پیگیری کردند.»

سوءتفاهم همچنان پابرجاست

اما ماجرا همین‌جا تمام نشد چراکه معتمدی دوباره در اینستاگرامش نوشت : «عزیزانی که برای اخذ مجوز اجرای صحنه‌ای به نیروی محترم اماکن مراجعه کرده‌اند با پاسخ منفی آن نیروی محترم درباره بنده مواجه شده‌اند. بنده نیز ابتدا این مساله را اشتباه یا سوءتفاهم قلمداد کردم و موضوع را از دو طریق دیگر نیز پیگیری کردم که در هر دو مورد پاسخ یکسان بود و متأسفانه موضوع صحت داشت. بنده هم بدون هیچ اعتراض آن را پذیرفتم. حال اگر نامش سوءتفاهم باشد یا هر چیز دیگر در اصل موضوع تغییری نمی‌کند. مساله من مثال تورم است وجود دارد اما کسی آن را نمی‌پذیرد.»

هیأت وزیران در تیرماه سال 95،در مصوبه‌ای با اصلاح ماده 20 آیین‌نامه اماکن عمومی، اختیارات نیروی انتظامی در ورود به کیفیت و نحوه برگزاری کنسرت‌های موسیقی را محدود به امور ترافیکی و انتظامی نموده و از هرگونه دخالت در سایر امور مربوط به محتوای و مجوز کنسرت بازداشته است. در این مصوبه هیأت وزیران حتی برگزاری کنسرت منوط به صدور مجوز انتظامی و ترافیکی اماکن نیز نشده و مطابق با تبصره دو همین مصوبه، عدم ارائه پاسخ در مهلت ده روز مقرر توسط نیروی انتظامی به‌منزله فقدان مشکل ترافیکی و انتظامی است و کنسرت موسیقی برگزار می‌شود.

هزینه‌های یک واقعیت یا سوءتفاهم

بااین‌حال سخنان معتمدی درباره تماس تلفنی و درخواست اجرای پلی بک که از سوی محسن رجب پور نیز تائید شده است نشان از واقعیتی دارد که بسیار پنهانی در فضای فرهنگی-هنری کشور جریان دارد. سخنان رجب پور نشان از آن دارد که تماس‌گیرندگانی که خود را از اداره اماکن معرفی کرده‌اند:

1- اولاً دسترسی به برگه وزارت ارشاد برای درخواست همکاری از نیروی انتظامی برای مسائل ترافیکی و انتظامی مطابق شرح وظایف قانونی نیروی انتظامی را نداشته‌اند. چراکه اگر این نامه را در جلوی روی خویش داشتند، حداقل می‌دانستند کنسرت‌گزار معتمدی در پارک آب‌وآتش کیست و به‌جای تماس با محسن رجب پور مستقیماً با او تماس می‌گرفتند.

2-تجارب قبلی نشان می‌دهد که این تماس‌ها از جایی صورت گرفته که ارجاع قانونی کار نیروی انتظامی به آنها وجود ندارد و آنها در تأمین امنیت ترافیکی و انتظامی کنسرت‌ها هیچ نقشی ندارند. اگر نیاز بود نیروی انتظامی برگه درخواست همکاری برای مسائل ترافیکی و انتظامی را به آنها می‌سپرد ولیکن تماس آنها با رجب پور و عدم آگاهی از کنسرت گزار نشان می‌دهد که چیزی به آنها از سوی نیروی انتظامی ارجاع نشده است.

3- مساله بااهمیت اینکه تماس‌گیرندگان هنوز قانون مصوب هیات وزیران را ندیده‌اند و یا برای رعایت آن الزامی ندارند. چراکه اگر در حیطه وظایف خود عمل می‌نمودند مشخصاً آگاهی داشتند که طبق مصوبه هیات وزیران در اصلاحیه ماده 20 «عدم دخالت اماکن در مجوز و محتوای برنامه و ویژگی مجریان» تصریح‌شده و همچنین «عدم موکول شدن کنسرت‌ها به صدور مجوز اماکن» در آن قید شده است. ضمن اینکه حیطه کاری نیروی انتظامی در روال صدور مجوز کنسرت، تنها آگاهی داشتن برای انجام وظایف انتظامی ترافیک و ایمنی مردم است. مساله‌ای که علی ترابی، مدیر دفتر موسیقی، به‌طور صریح به آن اشاره‌کرده و ارگان‌ها و نیروها را تلویحاً به رعایت قوانین مربوط خود و عدم دخالت در کار سایر نهادها دعوت کرده است.

4-در تکذیبیه پلیس امنیت نیز تماس‌ها و درخواست برای اجرای پلی بک تکذیب نشده است که این مسائل مربوط به محتوای کنسرت بوده و در حدود اختیارات وزارت ارشاد است.

سرهنگ نوروزی ممنوع‌الکاری را تکذیب کرده و البته از معتمدی خواسته تا با مراجعه به پلیس امنیت از چندوچون موضوع ممنوع‌الکاری ابلاغ‌شده سر دربیاورد. اما از اختلاط حوزه اختیارات قانونی وزارت ارشاد و نیروی انتظامی

حرفی نزده است.

5-اما مهم‌ترین مساله برمی‌گردد به دستورات شفاهی مساله ساز که اغلب حاشیه‌ها از آن برمی‌خیزد. اینکه چرا باید یک نیروی داری اسم و عنوان مشخص، به موزیسین و اطرافیانش دستورات شفاهی بدهد؟ جا دارد اینگونه مسائل بر بستر و مجاری قانونی و اداری  صورت پذیرد تا از حاشیه‌ها و قانون‌گریزی‌ها و سوءتفاهم‌ها پرهیز شود.

ای‌کاش تعامل بین وزارتخانه‌ها در تبعیت از مصوبه هیات وزیران بیشتر بود و دست‌کم وزیر محترم کشور، در این خصوص از نیروی انتظامی سوال می‌کرد که این‌گونه دستورات شفاهی به چه دلیلی صادر می‌شود آن‌هم زمانی که مجوز آن شب قبل از اجرا صادرشده است. چرا عده‌ای دوست دارند مردم و هنرمندان علاوه بر فشار مشکلات معیشتی، گرفتار رفتارهای سلیقه‌ای در هنر و فرهنگ باشند؟