نونوا
شماره 84 فصلنامه موسیقی ماهور منتشر شد
صاحب امتیاز:
موسسه فرهنگی و هنری ماهور
مدیر مسئول:
محمد موسوی
سردبیر:
ساسان فاطمی
هیات تحریریه:
ساسان فاطمی، محمد موسوی، بابک خضرایی، آرش محافظ، سعید کردمافی.
این شماره فصلنامه با مقاله‌ای آغاز می‌شود درباره منظومه قرقیزی ماناس، نوشته کارْل رایخل، که به انتقال این حماسه به نسل‌های جوان قرقیزی و نقش مهم آن در ایجاد هویت فرهنگی قرقیزها می‌پردازد.
مقاله دوم تأملات متأخر ساسان فاطمی است بر طبقه‌بندی موسیقی‌ها به کلاسیک، مردمی و مردم‌پسند و نیز بر مفهوم «فرهیختگی چندپاره» که از چندی پیش، در ارتباط با تأثیرات فرهنگ مردم‌پسند، اینجا و آنجا آن را مطرح کرده بود. در این تأملات، او به برخی از بازخوردهایی که مطالب پیشینش در این باره برانگیخته بود پاسخ می‌گوید و می‌کوشد برخی مسائل دیگر، به‌خصوص در آنچه به گسترش موسیقی مردم‌پسند و تبعات آن در دوره معاصر مربوط می‌شود و، به‌گفته خودش، تا کنون کمتر به آنها پرداخته بود، را به‌طور روشن‌تری بیان کند.
سعید ابراهیمی در مقاله‌ی بعدی به بررسی حیات اجتماعی سه‌تار از دوره قاجار تا امروز پرداخته و پس از مطالعه تأثیر عوامل مختلف، مثل صنعت ضبط، تأسیس رادیو، تأسیس کلاس‌های آموزش موسیقی، توجه به شکلِ ظاهری ساز و غیره، به این نتیجه می‌رسد که این ساز از عاملی کنش‌گر به ابزاری صرفاً کنش‌پذیر تبدیل شده است.
در بخش «یادداشت‌های پراکنده» این شماره دو مطلب منتشر شده؛ یکی از مهدی فراهانی که، در پی انتشار مقاله خودش در دو شماره پیش فصلنامه درباره آقاعلی‌اکبر فراهانی، مطالب تازه‌ای در این خصوص یافته است و دیگری از عسکر بهرامی، درباره طبل باز، که شاهدی دیگر بر شواهد مقاله‌ای که خود او برای شماره گذشته فصلنامه از نیکُنُرُف ترجمه کرده بود اضافه می‌کند.
در بخش «مفاهیم بنیادین»، مقاله‌ای از اودو ویل ترجمه شده است که مؤلف در آن می‌کوشد، ضمن زیرسؤال‌بردن ضرورت استفاده از نغمه‌نگاری رایج غربی در قوم‌موسیقی‌شناسی، به نقد از آن بپردازد و، پس از مروری تاریخی بر مراحل رشد نغمه‌نگاری غربی و تأثیر آن بر شکل‌دهی فرم‌های موسیقی غربی، نشان دهد که چگونه ممکن است تحلیل موسیقی‌های شفاهی و غیرغربی بر اساس نت‌نوشت به سوء‌تفاهم‌هایی درباره واقعیت این موسیقی‌ها منتهی شود.
مینا و میترا هرندی، در بخش «گزارش» این شماره به بیست‌ونهمین جشنواره‌ی موسیقی رودُلشتات آلمان، که خود آنها ازجمله شرکت‌کنندگان آن بوده‌اند، پرداخته‌اند و، ضمن معرفی تاریخچه و اهداف این جشنواره، گزارشی از نحوه برگزاری امسال آن، معرفیِ گروه‌ها و افراد شرکت‌کننده در آن و موضوعات مطرح‌شده در بخش پژوهشی آن ارائه می‌دهند.
در این شماره دو گفتگو منتشر شده که به‌نحوی می‌توانند با یکدیگر مرتبط باشند. یکی با جمشید شمیرانی، استاد تمبکی که از سال‌ها پیش در فرانسه اقامت دارد، و دیگری با ژان دورینگ، محقق شناخته‌شده فرانسوی که درباره موسیقی‌های ایران و آسیای میانه تحقیقات وسیعی انجام داده است. هردو شخصیت، به‌نوعی، سوای تمام فعالیت‌های هنری‌ـ علمی ارزشمند دیگرشان، به‌مدت چند دهه نقش سفیر موسیقی کلاسیک ایرانی در غرب را ایفا کرده و هرکدام به‌گونه‌ای با تحول عظیم حیات موسیقایی ایران که با ظهور مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی آغاز شد همراه بوده‌اند.
در بخش نقد، مقاله‌ای از جولین هُرتُن ترجمه شده درباره نقد تحلیل موسیقی از سوی طرفداران جریان نقدی که بر ارجحیت تمرکز بر گفتمان‌های فکری‌ـ فرهنگی تأکید دارند.
دیدگاه تان را بنویسید