در مراسم افتتاحیه طرح پیشگیری از اعتیاد و ارتقای مهارت‌های شناختی رفتاری در مناطق آسیب‌خیز، بر پیشگیری و ضرورت تجهیز شدن به ابزار مقابله با موارد مختلف آسیب‌های اجتماعی تأکید شد. 

به گزارش ایسنا، مدیر خانه خورشید در این مراسم که با تاکید بر اقشار تحت‌پوشش نهادهای حمایتی مردم‌نهاد در سازمان بهزیستی برگزار شد؛ با بیان اینکه باید فرزندان ما در برابر آسیب‌های اجتماعی واکسینه شوند، گفت: هنوز مددکار اجتماعی در مدارس نداریم تا کودکان در معرض آسیب شناسایی شوند. دیوار آهنین آموزش و پرورش امکان آموزش‌های پیشگیرانه را در برخی مسائل فراهم نمی‌کند.

لیلا ارشد با بیان اینکه پیشگیری سطح اولیه را نداریم، گفت: سال‌هاست که در مناطق حاشیه‌ای فعالیت می‌کنیم، هرچند همین واژه «حاشیه» نیز یک انگ و برچسب است.

وی افزود: مهاجرت به مناطق حاشیه‌ای در این مناطق بیشتر مشاهده می‌شود. ۱۴ سال است که در دروازه غار تهران به زنان آسیب‌دیده خدمت می‌کنیم. همیشه مسئله این بوده که اینها از حداقل مهارت‌های زندگی و اجتماعی محروم هستند و آرزویم آموزش مهارتی به این اقشار بود.

مدیر خانه خورشید گفت: در قرن ۲۱ هنوز تفکر پیشگیری سطح اول را در مقاطع تحصیلی مختلف و سنین مختلف نداریم، در حالی که نیاز به ابزار مقابله و مهارت با موارد مختلف اجتماعی وجود دارد. برای مثال طلاق روبه افزایش است، اما ما هنوز مهارت همسرداری را آموزش نمی‌دهیم.

ارشد ادامه داد: متاسفانه شاهدکودک‌آزاری سهمگینی هستیم، ولی آموزش مهارت‌های فرزندپروری را شاهد نیستیم و جای خالی آن احساس می‌شود. جوانان ما توانایی‌ها و محدودیت‌های خود را نمی‌شناسند.

وی با بیان اینکه بسیاری اوقات اتفاقات جبران‌ناپذیری در خشونت‌های خانگی و خیابانی رخ می‌دهد، گفت: نحوه برخورد و تعامل به کودکان و نوجوانانمان را آموزش نمی‌دهیم. درگیر اسیدپاشی و انتقال ویروس زگیل تناسلی هستیم. سل افزایش یافته است. از سوی مسئولین وزارت بهداشت می‌شنویم که ویروس ایدز در دو سال گذشته در زنان ۱۰ برابر شده است. آیا آموزش مراقبت از خود به فرزندانمان داده‌ایم؟. وی با بیان اینکه چندی پیش اعلام شد که فاصله اعتیاد تا کارتن‌خوابی که حدود ۱۵ سال پیش ۱۵ تا ۲۰ سال بود امروز به ۵ سال رسیده است، گفت: وقتی به ابزار مقابله‌ای مجهز نیستیم این اتفاقات بیشتر رخ می‌دهد.

ارشد افزود: کودکان و نوجوانان ما حتی نحوه حضور و استفاده از فضای مجازی را نمی‌دانند. باید فرزندان ما واکسینه شوند. هنوز مددکار اجتماعی در مدارس نداریم تا کودکان در معرض آسیب شناسایی شوند. سیستم ارجاع به مراکز مشاوره آموزش و پرورش می‌تواند پیشگیری را کارآمد و فعالتر کند.

وی با طرح این پرسش که فرد آسیب‌دیده چطور می‌تواند هر هفته ساعتی ۱۵۰ هزار تومان پول مشاوره بدهد؟ گفت: کاش می‌توانستیم مشاوره را با دفترچه درمان بیمه انجام دهیم، هرچند دفترچه‌های ما برای ویزیت درمانی و پزشکی هم نمی‌توانند پاسخگو  هستند. وی ادامه داد: ۱۲ سال پیش به ما گفته می‌شد درباره الکل صحبت نکنید، اما امروز مشاهده می‌کنیم مصرف آن افزایش یافته است و ۱۰۰ مرکز هزینه‌های زیادی برای ترک الکل متحمل ‌می‌شوند.

مدیر خانه خورشید با اشاره به نقش نهادهای مدنی برای حمایت‌طلبی از آسیب‌دیدگان گفت: امیدوارم در مرحله بعدی از هنرمندان تئاتر خیابانی بهره گرفته و طرح را گسترش دهیم و عملیاتی‌تر کنیم. وقتی امکان اجرای برنامه پیشگیری فراهم شد استقبال کردم زیرا این تجربه را داشتیم و آموزش‌های مهارتی کاربردی بسیار موثر است. خودآگاهی، کنترل هیجان، تفکر نقاد از جمله مباحثی بود که در خانه خورشید دنبال کردیم.

خیرین کمتر وارد حیطه پیشگیری می‌شوند

مدیرکل فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه خیرین ما کمتر وارد حیطه پیشگیری می‌شوند، گفت: مهارت فرزندپروری در خانواده‌های ایرانی ضعیف است و متولی مشخصی هم ندارد.

عارف وهاب‌زاده در ادامه این مراسم، با بیان اینکه هیچ موضوعی مهمتر از پیشگیری و مصون‌سازی نیست، گفت: وزیر کشور چند سال است که رویکرد اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر را مطرح کرده که یک بعد مهم آن استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد است.

وی افزود: مشارکت مردم در حوزه پیشگیری از اعتیاد بسیار مهم است. بودجه ستاد در این امر در سال جاری برای پیشگیری محدود و در حد ۳۳میلیارد تومان بوده است.

وهاب‌زاده افزود: طرح‌هایی که در قالب تفاهم‌نامه با دستگاه‌ها داریم غالبا از سوی استان‌ها به دست ما می‌رسد و تاکید ما هم استفاده از همین ایده‌های نو است.

مدیرکل فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر با تاکید بر اینکه اهمیت دارد که محتوای استاندارد به گروه هدف بدهیم گفت: متاسفانه در سال‌های گذشته اینگونه نبود و استان‌ها هرکدام به یک نحوی عمل می‌کردند، اما سعی کردیم پکیج‌های آموزشی واحدی در اختیار استان‌ها بگذاریم که استاندارد باشد. وی افزود: از طرح‌های نو و خلاقانه در سطح کشور در ستاد مبارزه با مواد مخدر استقبال می‌کنیم و اگر به سرانجام برسد و تصویب شود حتما حمایت مالی انجام خواهیم داد.

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور: شاید برای نخستین بار باشد که بهزیستی به‌عنوان یکی از متولیان پیشگیری جلو آمده و در تعامل با سازمان‌های مردم‌نهاد مباحث آموزش پیشگیری را در مناطق آسیب‌خیز دنبال می‌کند

اجرای طرح پیشگیری اولیه از اعتیاد در ۴ استان

معاون توسعه، پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور نیز در این مراسم،‌ با اشاره به اینکه قصد داریم طرح‌های پیشگیری را با هماهنگی خیریه‌ها و موسسات مردم‌‌نهاد در مناطق آسیب‌خیز پیش ببریم، بر ضرورت ورود خیرین به حیطه پیشگیری تاکید کرد.

فرید براتی‌سده گفت: موضوع آسیب‌های اجتماعی و به طور مشخص مصرف مواد مخدر و روانگردان از هر نوعی بسیار حساس و پیچیده شده است. وی افزود: در همه جلسات تاکید ما اهمیت پیشگیری بر درمان است. هرچند در تخصیص منابع انسانی و مالی درمی‌یابیم که چندان به امر پیشگیری توجه نشده و دچار غفلت عملی هستیم.

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه بر روی پیشگیری سطح اول در کشور خیلی کار کردیم، اما روی پیشگیری انتخابی و نشانگر برای افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند چندان کار نکرده‌ایم، گفت: در واقع به گروه‌های پرریسک چندان توجهی نکرده‌ایم و در اینجا هم غفلت مشاهده می‌شود. گروه‌های پرخطر به علت شرایط زندگی و محیط اجتماعی پیرامونیشان بیشتر در معرض ابتلا هستند.

براتی سده با اشاره به پنج آسیب اولویت‌دار از جمله اعتیاد، طلاق، مفاسد اخلاقی و مسائل حاشیه شهرها که در جلسات مقام معظم رهبری با مسئولین کشور مطرح و بر ضرورت تمرکز بر آن تاکید شد، گفت: خود افراد در این مناطق دارای مشکل و آسیب نیستند، اما می‌پذیریم که ممکن است افراد در این مناطق در شرایطی قرار بگیرند که بیشتر به سمت مسائلی چون اعتیاد و دیگر آسیب‌ها بروند. در این مناطق برنامه‌هایی بویژه از سوی سمن‌ها شروع شده است، این خدمات عموما خدمات حمایتی است.

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: به این نتیجه رسیدیم که طرح‌های پیشگیری را با هماهنگی خیریه‌ها و موسسات مردم‌نهاد در این مناطق پیش ببریم. شاید برای اولین بار باشد که این اتفاق رخ می‌دهد و بهزیستی به عنوان یکی از متولیان پیشگیری جلو آمده و در تعامل با سازمان‌های مردم‌نهاد مباحث آموزش پیشگیری را در مناطق آسیب‌خیز دنبال می‌کند.

مدیر خانه خورشید: 12 سال پیش به ما گفته می‌شد درباره الکل صحبت نکنید، اما امروز مشاهده می‌کنیم که مصرف آن افزایش یافته است و ۱۰۰ مرکز هزینه‌های زیادی را برای ترک الکل متحمل ‌می‌شوند

براتی سده با بیان اینکه دورنمای ما این است که خیرین وارد مباحث پیشگیرانه آسیب‌های‌اجتماعی و به‌ویژه سوءمصرف مواد مخدر شوند، عنوان کرد: امیدواریم روزی فرا برسد که همانطور که خیرین برای کمک به ایتام و کودکان محروم پیش قدم هستند بتوانیم از آنها در امر پیشگیری نیز بهره‌مند شویم.

وی افزود: البته ما نیز در این راستا کمک خواهیم کرد تا طرح به نحو احسن به سرانجام برسد و برنامه مشترک خوبی را پیش ببریم. به گزارش ایسنا، نسرین امامی کارشناس این طرح نیز درباره بودجه این برنامه گفت: این طرح در مرحله پایلوت است و در چهار استان سیستان و بلوچستان، تهران، اصفهان و خراسان رضوی در هر کدام یک منطقه با بودجه اندک ۲۰ میلیون تومانی اجرا می‌شود. اشکالات نیز احصا شده و برای سال آینده توسعه می‌یابد.

معاون توسعه، پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در بخش دیگری از این برنامه با بیان اینکه می‌پذیریم پیشگیری اولیه به‌خوبی صورت نگرفته است، گفت: در واقع حجم کارهای انجام نشده در مقابل کارهای انجام شده زیاد است، اما اقدامات خوبی هم انجام شده است.

براتی سده، افزود: در حوزه کودک دو برنامه جدی داریم. اول، برنامه آموزش برای مربیان مهدهای کودک و مدارس ابتدایی است. البته پوشش ما با انتظاری که وجود دارد متفاوت است. برنامه دوم نیز مصون‌سازی کودکان در مهدها است و ستاد مواد مخدر هم از آن حمایت مالی می‌کند. براتی سده با بیان اینکه کار جدید دیگری را با عنوان «حمایت از درمان‌های غیردارویی» در چهار استان تهران، آذربایجان غربی، لرستان و البرز کلید زده‌ایم گفت: در این طرح، روانشناسان مراکز سرپایی را آموزش می‌دهیم و اینها با یارانه درمان غیردارویی که سال بعد در اختیارشان قرار می‌گیرد روی خانواده‌درمانی و درمان‌های غیر دارویی کار می‌کنند.

وی افزود: در دفتر مشاوره هم پیگیر برنامه‌ای تحت‌عنوان «بیمه مشاوره» هستند و جلساتی در حال برگزاری است که اگر محقق شود بسیار خوب و کمک‌کننده است.