سعیده علیپور

تهران دیروز شلوغ بود؛ خیابان‌های پرترافیک و واگن‌های متروی نسبتا پرتراکم آن هم در ساعات منتهی به زمان شروع کار ادارات نشان داد تهرانی‌ها به طرح «فاصله‌گذاری اجتماعی» که به دستور «ستاد مقابله با کرونا» تا ۲۰ فروردین قابل اجراست؛ پایبند نماندند و راهی محیط‌های کاری خود شدند. ازدحامی که بیم آن می‌رود؛ شیب نسبتا ملایم شده‌ی ابتلا به ویروس کرونا درتعطیلات نوروزی را دوباره تند و مراکز درمانی را مملو از جمعیت کند و در نتیجه مرگ‌ومیر ناشی از بیماری را افزایش قابل توجهی دهد. این در حالی است که روز گذشته رئیس‌جمهور از تبدیل طرح فاصله‌گذاری اجتماعی به طرح «فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند» کنونی خبر داد و در جلسه‌ ستاد ملی مقابله با کرونا به با رؤسای کمیته‌های اجتماعی، امنیتی، آموزشی، اداری، بهداشتی، آموزش عالی، پشتیبانی، اصناف و اقتصادی توصیه کرد: «پروتکل‌های بهداشتی باید به گونه‌ای طراحی شود که همه مردم اعم از ارباب رجوع، کارمند، کارگر و کاسب بدانند و مطمئن باشند در محیط کار و بیرون از خانه با رعایت این پروتکل‌ها می‌توانند درصد بالایی اطمینان خاطر داشته باشند که از سلامتی برخوردار خواهند بود».

روحانی با بیان اینکه باید اطمینان حاصل کنیم که از چه زمانی دانش‌آموزان و دانشجویان می‌توانند با سلامت کامل به مراکز آموزشی مراجعه کنند، گفت: «باید بدانیم صدمات اصلی اقتصادی کرونا متوجه اقشار ضعیف جامعه است و مردم از دولت انتظار دارند که اجازه ندهیم کرونا سلامت و معیشت آنان را نابود کند و این بدان معنا است که هم باید سلامت مردم را حفظ کنیم و هم معیشت و وضعیت اقتصادی آنان را تامین کنیم».

*تاخت و تاز کرونا در تهران شلوغ

دیروز اما فرای این پروتکل‌های در دست طراحی مرکز کنترل ترافیک تهران، اعلام‌کرده مسیر غرب به شرق در خیابان آزادی و بزرگراه‌های همت، حکیم، هاشمی‌رفسنجانی، شیخ‌فضل‌الله نوری؛ در مسیر شرق به غرب بزرگراه‌های زین‌الدین و سلیمانی و مسیر جنوب به شمال بزرگ‌راه نواب ترافیک سنگینی داشته است. همچنین تصاویری از شلوغی مترو در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که همگی از عدم پایبندی به مصوبه اخیر «ستاد ملی مقابله با کرونا» خبر می‌داد.

این در حالی است که روز گذشته کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت، درباره آغاز به کار برخی مشاغل گفته بود: «تمامی مشاغل باید تابع مصوبات ستاد مقابله با کرونا باشند، به این صورت آغاز به کار مشاغلی که جزء موارد استثنا قرار نگرفته است ممنوع بوده و اگر کارفرمایی اقدام به بازگشایی محل کار کند متخلف است و با متخلفان برخورد مقتضی صورت خواهد گرفت».

به گفته او آغاز به کار مشاغل باید گام به گام و هوشمندانه انجام شود که پروتکل‌های آن در فاصله‌گذاری هوشمند به دولت اعلام و پس از تصویب قابل اجرا خواهد بود.

اما ترافیک روز گذشته تهران، نشان داد «ستاد مقابله با کرونا» که مصوبات آن به دستور رئیس‌جمهور لازم الاجراست در عمل محلی از اعراب نداشته و در نخستین روز کاری سال ۹۹ مشاغل خصوصی به سیاق سال‌های گذشته به فعالیت خود ادامه دادند. حتی تصاویر گوگل‌مپ از خطوط قرمز بزرگراه‌های حکیم، همت و توحید در روزهایی که کشورهای باید در قرنطینه‌ باشد نشان می‌دهد بسیاری از مشاغل، اجباری به اجرای این طرح ندیده‌اند.

در همین باره ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست خبری با اصحاب رسانه که از طریق ویدئو کنفرانس دیروز برگزار شد، گفت: «استان تهران نقش کلیدی در شیوع و کنترل کرونا دارد و ترافیکی که امروز مشاهده کردیم برای ما نگران‌کننده است. برای این شهر شیوع حتی در سطح متوسط نیز، نگران‌کننده است».

حریرچی: استان تهران نقش کلیدی در شیوع و کنترل کرونا دارد و ترافیکی که امروز(شنبه) مشاهده کردیم برای ما نگران‌کننده است. برای این شهر شیوع حتی در سطح متوسط نیز، نگران‌کننده است

این در حالی است که کارشناسان امر در روزهای گذشته نسبت به وضعیت تهران در روزهای آتی هشدار داده بودند. چرا که علیرغم سیر نزولی ابتلا در بسیاری از استان‌های درگیر، آمار مبتلایان در تهران کاهش نیافته و کماکان بسیاری از تخت‌های ویژه و بستری به مبتلایان به کووید ۱۹ اختصاص دارد.

از سوی دیگر نگرانی‌هایی در مورد بازگشت موج دوم مسافران نوروزی به قوت خود باقی است و به همین دلیل تخمین زده می‌شود وضعیت تهران در روزهای آینده بحرانی‌تر نیز شود.

*دلیل شلوغی دیروز تهران

گرچه هنوز در مورد شلوغی روز گذشته تهران دلیل قطعی عنوان نشده است، اما شکرالله حسن بیگی، معاون سیاسی و اجتماعی استاندار تهران با توجه به مصوبه ستاد ملی کرونا که بر اساس آن کارمندان ادارات دولتی همچنان دورکار هستند، احتمال داد که شلوغی دیروز تهران به واسطه فعالیت بخش خصوصی باشد. او به ایلنا گفت: «به‌زعم من ظاهراً بخش خصوصی از دستور و مصوبه دولت تبعیت نکرده است و انشاءالله این موضوع را در ستاد مقابله با کرونا بررسی و تصمیم جدی در این خصوص اتخاذ خواهد شد».

 حدس در خصوص بازگشت بخش خصوصی به روال عادی کار در حالی است که در روزهای گذشته وزیر بهداشت در نامه‌ای به رئیس‌جمهور به ابلاغ دستورالعمل بازگشایی مشاغل و مراکز کسب‌‌و‌کار توسط وزارت صنعت اعتراض کرد.

سعید نمکی در بخشی از این نامه خطاب به حسن روحانی گفته بود: «مدت‌‌هاست گروهی شبانه‌روز در حال تدوین پروتکل‌‌های متعدد جهت محیط‌‌های مختلف اجتماعی، اداری، کسب‌وکار، خدماتی و علمی و فرهنگی هستند و تعداد قابل توجهی را به دستگاه‌‌های ذی‌ربط ابلاغ نموده‌‌اند. اخیراً جهت گام دوم فاصله‌گذاری منطقی تحت عنوان «فاصله‌گذاری هوشمند» با همکاری نماینده دستگاه‌‌ها، اصناف و جوامع هدف و با کمک صمیمانه وزارت کشور در تمام ایام تعطیلی مشغول تدوین دستورالعمل‌‌های بازنگری‌شده بر حسب نوع و محل انجام فعالیت‌‌ها هستیم که با توجه به شرایط اپیدمیولوژیک استان‌‌ها طبقه‌بندی و اعلام نماییم. متأسفانه ناگهان اخیراً بدون اطلاع ستاد نامه‌‌ای توسط قائم‌مقام محترم وزارت صنعت، معدن و تجارت به کلیه استان‌‌ها ابلاغ شده که عملاً دستورالعمل اداری برای بازگشایی کلیه مشاغل و مراکز کسب‌وکار تلقی می‌‌شود که این شیوه با نقش، مسئولیت و جایگاه ستاد ملی مقابله با کرونا مغایرت دارد».

او همچنین هرگونه تصمیم آتش به‌اختیار توسط هر دستگاه دولتی، غیردولتی، فرهنگی، مذهبی و غیره که مورد تأیید نباشد را آتشی بر دامن نظام سلامت و متعاقب آن اقتصاد کشور عنوان کرد.

*شب‌های شلوغ شوش

اما روزهای بد تهران تنها با بازگشایی مشاغل رخ نمی‌دهد. در روزهای گذشته فیلم‌هایی در شبکه‌های اجتماعی از خیابان‌های جنوب تهران به‌ویژه شوش و هرندی منتشر شد. حتی مالک حسینی، سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران نیز با انتشار تصاویری از ازدحام معتادان نوشت: «میدان شوش، بامداد چهاردهم فروردین ۱۳۹۹؛ این افراد مردم همین شهرند، کارتن‌خواب نیستند و حتی بی‌سرپناه، معتادانی که محصول همین جامعه‌اند، اما توان خودمراقبتی ندارند، زحمات چند ساله نیروی انتظامی با تعطیلی مراکز نگهداری معتادان نقش بر آب شد، بیش از پیش نگران همکارانم در مواجهه با این افراد هستم.» از ابتدای شیوع کرونا در کشور و روند رو به افزایش آن مصوبه‌ای برای پذیرش نکردن این معتادان تدوین شد و ستاد مبارزه با مواد مخدر پذیرش معتادان در مراکز ماده ۱۶ را متوقف کرد.

به اعتقاد کارشناسان معتادان به دلیل انجام رفتارهای پرخطر و عدم رعایت توصیه‌های بهداشتی می‌توانند خود و سایرین را در معرض ابتلا به ویروس کرونا قرار دهند.

برخی از معتادین نیز به دلیل نداشتن محل اقامت مشخص و دائم زمینه ابتلا به کرونا را بالا می‌برند این افراد به دلیل چرخش در نقاط مختلف شهر و عدم رعایت اصول در خانه ماندن، چرخه بیماری را گسترش دهند.

علیرضا زالی فرمانده عملیات مقابله با کرونا در کلان‌شهر تهران در همین باره گفت: «تردد معتادین در سطح شهر می‌تواند مشکلات جدی و ملی برای از کنترل خارج شدن ویروس کووید ۱۹ ایجاد کند. کنترل تردد معتادین در سطح شهر به هیچ عنوان نباید به زمان سپرده شود و سریعاً باید اقدامات پیشگیرانه انجام شود».

به اعتقاد کارشناسان معتادان به دلیل انجام رفتارهای پرخطر و عدم رعایت توصیه‌های بهداشتی می‌توانند خود و سایرین را در معرض ابتلا به ویروس کرونا قرار دهند

در همین باره ستاد مبارزه با مواد مخدر در خصوص لغو موقت جمع‌آوری و ساماندهی معتادان متجاهر با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که با توجه به شیوع ویروس کرونا در سطح کشور و طبق مصوبه کمیته درمان به ریاست معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مقرر شد تا زمان رفع شرایط بحران و اضطرار، اجرای این طرح به تعویق بیفتد و ستاد مبارزه با مواد مخدر و شوراهای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان‌های سراسر کشور، در این خصوص تابع تصمیمات وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا هستند.