فردین کمانگر، رئیس کمیته حقوقی خانه مطبوعات

با اینکه از مدت‌ها قبل، زمزمه‌های ورود بیماری کرونا در کشور وجود داشت و بیشتر اخبار و اتفاقات در قالب فیلم‌ها و عکس‌های دلهره‌آور در فضای مجازی انتشار پیدا می‌کرد، مسئولان این اخبار را تکذیب می‌کردند و کمتر رسانه‌ای به آن می‌پرداخت. اکثر خبرنگاران این جرئت را به خود نمی‌دانند تا به مراکز درمانی بروند و با وجود تأکید مسئولان که اخبار از مجاری رسمی منتشر شود، سکوت دلهره‌آوری در فضای کشور حاکم بود، اما 13 روز گذشته که برای اولین بار مرگ دو نفر در قم به دلیل کرونا از سوی وزارت بهداشت تأیید شد، بناگاه شاهد انفجار اطلاعات و آمار پیرامون شیوع بیماری کرونا ویروس در کشور بودیم و کسی نمی‌داند که یک‌باره چرا این‌قدر آمار بیماری و مبتلایان افزایش پیدا می‌کند و قبلاً از آن در کشور چه خبر بوده است. بی‌شک افزایش ناگهانی آمار مبتلایان به کرونا و مرگ‌و‌میر حاصل از آن، یک اتفاق 13 روزه نیست، کما اینکه از مدت‌ها قبل شبکه‌های اجتماعی به آن پرداخته بودند. آنچه در این میان قابل‌تأمل است، عدم اطلاع‌رسانی مناسب و نبود شورای اطلاع‌رسانی در حوزه سلامت در زمان بحران‌هایی نظیر شیوع کرونا در کشور ما است. همین امر سبب شده که بسیاری از مردم ایران به دلیل این ضعف اطلاع‌رسانی به‌ناچار به سراغ فضای مجازی بروند و حالا که اخبار شبکه‌های اجتماعی در یک ماه گذشته (با توجه به روند صعودی نمودار مبتلایان به کرونا) تا حدود زیادی تأیید شده، ترس، دلهره و نگرانی جامعه را فراگرفته، تا حدی که مردم با دیدن یک عطسه و سرفه معمولی، دچار اضطراب شدید می‌شوند. این در حالی است که رسانه‌های رسمی مانند صداوسیما، روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها،‌ نقش بسزایی در کاهش اضطراب ناشی از بحران و اطلاع‌رسانی در جهت افزایش اعتماد عمومی دارند و نقش آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی در بحران‌های ناشناخته‌ای همچون کرونا بسیار تعیین‌کننده است. در این شرایط مسئولان ما کمتر از ظرفیت رسانه‌ها، به‌ویژه رسانه‌های محلی استفاده می‌کنند و حتی کارکرد آموزشی رسانه‌ها را نادیده می‌گیرند و گاه با بیان سخنان ضدونقیض پیرامون بیماری، سبب سردرگمی مردم در پیشگیری و مبارزه با کرونا می‌شوند. این‌یک واقعیت است که در بسیاری از موارد به دلیل عدم اشراف به آمار و جزئیات بیماران در کنار راه‌های پیشگیری، از سوی عده‌ای که ادعای طب سنتی و اسلامی را دارند، مطالبی عنوان می‌‌شود که گاه با واقعیت فاصله زیادی دارد. مسئولان نیز از این امر جدا نیستند و به‌عنوان‌مثال می‌توان وعده ریشه‌کن کردن کرونا در مدت کوتاه را یکی از این مطالب دانست، درحالی‌که آن‌ها به گرم شدن هوا در فصل بهار امید زیادی بسته‌اند و هیچ‌ برنامه علمی برای این موضوع ندارند. بی‌شک پیشگیری از بیماری کرونا نیازمند امکانات و تجهیزات لازم است و در کنار آن همدلی و همکاری مردم و مسئولان می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش تلفات و شیوع این بیماری داشته باشد، پس مسئولان خود را از مردم جدا نکنند و واقعیت‌ها را از طریق رسانه‌های سراسری و محلی به گوش آن‌ها برسانند و پیرامون این بحران شفاف‌سازی کنند، آن‌ها لازم است که از تجارب کشور چین در حل این بحران با مشارکت مردم الگوبرداری کنند و مردم را در این شرایط همیار خود بدانند، نه اینکه آمار و اتفاقات را از آن‌ها پنهان کنند و مردم به‌ناچار به دامن شایعات فضای مجازی پناه ببرند.