خبرگزاری فرانسه به نقل از یک سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که شورای حکام این نهاد دهم ژوئیه (چهارشنبه ۱۹ تیر) بنا به درخواست آمریکا جلسه ویژه‌ای درباره ایران تشکیل می‌دهد.

پیشنهاد تشکیل این جلسه اضطراری را آمریکا داده است. دفتر نمایندگی آمریکا در وین روز جمعه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که «جکی والکات»، نماینده این کشور در سازمان‌های بین‌المللی خواستار تشکیل جلسه ویژه شورای حکام آژانس برای گفت‌وگو درخصوص تازه‌ترین گزارش آژانس در مورد برنامه هسته‌ای ایران شده است. در درخواست نمایندگی آمریکا در وین آمده است: «آمریکا با قدرت از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تلاش‌های آن برای راستی‌آزمایی فعالیت‌های تهران حمایت می‌کند.»

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اخیرا تأیید کرده که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان نیز روز دوشنبه گفت: «ایران طبق برنامه‌اش از مرز ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده عبور کرده و این را هم از پیش اعلام کرده بودیم. مرحله بعد هم در مورد سقف ۳.۶۷ درصد است که آن را هم اجرا خواهیم کرد؛ در صورتی که اروپایی‌ها اقدامات لازم را برای اجرای تعهداتشان انجام بدهند، اقدامات ما قابل بازگشت است، ولی در غیر این صورت ما بر اساس بند ۳۶ برجام این حق را از سال گذشته داشته‌ایم که اقدامات خودمان را انجام دهیم.»

حسن روحانی، رئیس جمهوری نیز روز چهارشنبه در جلسه هیأت دولت تصریح کرد که از 16 تیر سطح غنی‌سازی را هر قدر که دلمان بخواهد و به هر میزان که نیاز داشته باشیم، بالا خواهیم برد. 

پارادوکس «نقض توافق و نگرانی از عدم اجرای آن»!

نمایندگی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به یادداشت مطبوعاتی نمایندگی دائم ایالات متحده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در‌خصوص درخواست نشست ویژه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بحث در مورد آخرین گزارش مدیر کل آژانس در مورد اجرای برجام این درخواست را «طنزی تلخ» خواند.

در این بیانیه آمده است: «درواقع این یک طنز تلخ است که همان رژیمی که در عمل، برجام را به ‌واسطه خروج غیرقانونی و یک‌جانبه از این توافق نقض و به دیگران فشار وارد کرده است تا همین کار را انجام دهند و در نتیجه، اجرای آن توسط جامعه بین‌المللی را از طریق اعمال همان ابزار قهرآمیز با مانع مواجه کرده است، حال نگرانی خود را در مورد اجرای همان توافق بیان می‌کند. این حقیقت که آمریکا به عنوان نقض‌کننده نخستین و اصلی برجام، چنین درخواستی را مطرح کرده، حاکی از انزوای آن به علت مخالفت با چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون در امور بین‌المللی است.»

بیانیه ایران می‌افزاید: «تصمیم اخیر ایران که در پاسخ به وضعیتی است که آمریکا مسبب آن بوده، به دنبال آن است تا توازن از بین رفته در این توافق را بازگرداند و کاملاً در انطباق با مقررات این توافق، به‌ویژه بندهای ۲۶ و ۳۶ آن است. به علاوه، تحولات اخیر هیچ ارتباطی با مباحث مرتبط با پادمان‌های آژانس و همچنین وظایف شورای حکام آژانس ندارد. موضوعات مرتبط با برجام، در مکانیزم‌های تعیین شده مورد بحث و مشورت قرار خواهند گرفت.»

شگفتی روس‌ها

علاوه بر ایران، روسیه نیز به این اقدام واکنش نشان داد؛ واکنشی توأم با شگفتی. به گزارش اسپوتنیک، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی با اشاره به درخواست آمریکا برای برگزاری نشست ویژه شورای حکام آژانس در خصوص ایران، روابط بین‌المللی را سرشار از شگفتی‌ها دانست و در حساب توئیتری خود نوشت: «روابط بین‌المللی سرشار از شگفتی‌هایی است که با عقل سلیم جور درنمی‌آیند. آمریکا از برجام خارج شده و در تلاش است بر خلاف قوانین بین‌المللی آن را کاملاً تخریب کند. حالا این آمریکا است که امروز خواستار نشست شورای حکام آژانس شده تا ایران را بابت انحراف‌های جزئی از مفاد فرعی برجام سرزنش کند.»

پیام بولتون برای شورای حکام

جان بولتون، مشاور ضد ایرانی و جنگ‌طلب امنیت ملی آمریکا در اظهاراتی خصمانه با اشاره به برگزاری نشست ویژه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره کشورمان، خواستار افزایش فشار بر ایران شد.

نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی نوشت: روابط بین‌المللی سرشار از شگفتی‌هایی است که با عقل سلیم جور درنمی‌آیند. آمریکا از برجام خارج شده و حالا این آمریکاست که خواستار نشست شورای حکام شده تا ایران را بابت انحراف‌های جزئی از مفاد فرعی برجام سرزنش کند

او در آستانه برگزاری جلسه اضطراری شورای حکام درباره ایران که گفته شده روز چهارشنبه برگزار می‌شود، طی پیامی در صفحه توئیتری خود با اشاره به این جلسه نوشت: «با توجه به آرشیو تسلیحات هسته‌ای مخفیانه ایران، این کشور باید برای کنار گذاشتن برنامه‌های هسته‌ای‌اش تحت‌فشار قرار گیرد.»

ایران لابی با روسیه و چین را فعال کند

یک کارشناس مسائل بین‌الملل درباره این نشست و اقدامات ضروری ایران به ایلنا گفت: ایران در این مقطع اقدام خاصی نمی‌تواند انجام دهد مگر اینکه پیش از تشکیل جلسه شورای حکام، با روسیه، چین و برخی کشورهای دیگر وارد مذاکره شده و لابی‌هایش را فعال کند. تا امروز شاهد مواضع خوبی از سمت پکن و مسکو بودیم که البته می‌تواند قوی‌تر هم باشد.

ایران در این مقطع اقدام خاصی نمی‌تواند انجام دهد مگر اینکه پیش از تشکیل جلسه شورای حکام، با روسیه، چین و برخی کشورهای دیگر وارد مذاکره شده و لابی‌هایش را فعال کند

عبدالرضا فرجی‌راد ادامه داد: با توجه به اینکه آمریکا خود از برجام خارج شده، خلاف مصوبه شورای امنیت اقدام کرده و حالا مسئله ایران را به آژانس می‌برد؛ اگر آژانس بخواهد منطقی برخورد کند، باید بگوید آمریکا نقض‌کننده توافق هسته‌ای بوده و ایران هم در چارچوب بندهای برجام و حقی که در این توافق برای تهران در نظر گرفته، در حال کاهش تعهدات خود است.

وی افزود: با این حال واقعیت این است که آمریکا احتمالا با اقدام خود این هدف را دنبال می‌کند که موضوع ایران را به آژانس ببرد و در ادامه باقی کشورها هم یا یک موضع منفی بگیرند و یا سکوت کرده و به نحوی این اقدام ایران یک نوع تخلف تلقی شود که در نهایت ایالات متحده از اقدام خود ضرر نکرده است.

فرجی‌راد بیان کرد: البته هماهنگی و توافق پشت پرده برای این اقدام هم دور از ذهن نیست که اروپا نیز بخواهد به ایران فشار بیاورد که در صورت ادامه روند اقدامات تهران در کاهش تعهدات برجامی، امکان ارجاع این پرونده به شورای امنیت سازمان ملل هم امکان‌پذیر خواهد بود.

این دیپلمات پیشین در پاسخ به این سوال که اساسا نفس تشکیل چنین جلسه‌ای تا چه میزان برای تهران تبعات خواهد داشت و اقدام ایران در این مقطع چه باید باشد، گفت: قطعا نفس تشکیل این جلسه برای ایران خوب نیست؛ چراکه در مرحله نخست این اقدام برای اعمال فشار بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. آژانس در مجموع پس از برجام خوب عمل کرده لذا اگر آمریکا و اروپا بخواهند بر این نهاد فشار بیاورند، برای تهران خوب نیست.