محبوبه ولی

«دکتر ملک‌زاده اطلاعات بیش از ۳۰۰۰ بیمار کرونایی را به کشورهایی داده که تجربه ثابت کرده اگر هم داروی درمان کرونا را کشف کنند قطعاً داروی مورد‌نظر را در اختیار ایران قرار نخواهند داد و عجیب‌تر اینکه پس از این همه دست و دل‌بازی ضد امنیتی، معاون محترم وزیر بهداشت اعلام کرده داروهای گران‌قیمتی که روی این افراد آزمایش شده هیچ تاثیری در بهبود بیماری کرونا نداشته‌اند! البته این اولین گاف امنیتی ملک‌زاده نیست»؛ این اتهامی است که اصولگرایان به رضا ملک‌زاده، معاون مستعفی سعید نمکی می‌زنند.

ملک‌زاده خطاب به نمکی نوشته است: پیش از معرکه ساخت واکسن و درس مدیریت بحران کرونا به جهان، به عنوان وزیر بهداشت گزارش دهید که کدام اجتماعات بزرگ ذیل نظر کدام دستگاه‌ها از اجرای کامل مقررات بهداشتی سرپیچی کرده‌اند؟

ظاهرا کرونا هرچه بیشتر در ایران می‌ماند علاوه بر اینکه جان‌های بیشتری را می‌گیرد، دردسرهای بزرگ سیاسی هم می‌سازد! دردسر تازه‌ای که ساخته اختلافات شدید میان آقای وزیر و برخی مقامات وزارتخانه است که یکی از پس‌لرزه‌هایش همین اتهام امنیتی به معاون تحقیقات و فناوری او، از سوی اصولگرایان است.

یک سخنرانی تند و آغاز ماجرا

ماجرا از این قرار است که سعید نمکی روز پنجشنبه در جلسه ستاد دانشگاهی کووید۱۹ در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در انتقاد از بخش تحقیقات وزارت بهداشت گفت: «برخی افراد و محققانی که برای من از سارس گزارش آورده بودند، روز‌های اول پیش‌بینی کردند که ما از اردیبهشت خیالمان راحت می‌شود و رفتار ویروس مثل اجدادش سارس است و با گرما، کار آن تمام می‌شود. اول خندیدم و بعد گفتم که ان‌شاءالله که پیش‌بینی‌های شما و تیمتان درست باشد، اما من باید برای اداره کشور، بدبینانه‌ترین شیوه را انتخاب کنم.»

او سپس با بیان اینکه به عنوان وزیر عمل‌گرا روی حرف مفت غش نمی‌کنم، گفت: «۹۸ درصد از تحقیقات در نظام سلامت، صرف انتشار مقالات در فلان مجلات می‌شود که به کار نمی‌آید؛ به شدت به روند تحقیقات نظام سلامت، انتقاد دارم.» بعد هم تصریح کرد: «وزیر بهداشت افزود: «نامه بنده به دکتر ملک‌زاده در روزهای اول شیوع کرونا در کشور را مشاهده کنید که ۱۰ آیتم تعیین شده، اما یکی از آنها تاکنون جواب نداده است. کدام وزیر کم خرد با چنین یافته‌های شکسته‌ای می‌تواند بخش سلامت کشور را اداره کند؟»

رسانه‌های اصولگرا می‌گویند معاون مستعفی وزیر بهداشت اطلاعات بیش از ۳۰۰۰ بیمار کرونایی را به بیگانگان داده و البته این اولین گاف امنیتی ملک‌زاده نیست

او اگر از ملک‌زاده نام نمی‌برد هم کاملا مشخص بود که اشارات تند و روشن وی مشخصا متوجه معاون تحقیقاتی وزارت بهداشت بود. همان اظهارات کافی بود تا اینکه روز گذشته خبر استعفای رضا ملک‌زاده با یک جوابیه تندتر منتشر شود.  

کنایه‌های سنگین

ملک‌زاده دیروز، در جوابیه پرکنایه‌اش که در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد، ضمن آنکه سخنان سعید نمکی را خلاف واقع و فرار رو به جلو در پذیرش مسئولیت دانست، اتهامات بزرگی را متوجه او کرد.

«بزرگترین علت کامیابی ایران در مبارزه با کرونا، حمایت‌های بی‌بدیل مقام معظم رهبری بود»، «در ساخت واکسن کرونا معرکه‌ خواهیم کرد و یکی از طلایی‌ترین ایام این سرزمین را رقم می‌زنیم»، «پروتکل‌هایی که اروپایی‌ها نوشتند کپی ما است»، «چندین وزیر بهداشت با من تماس گرفتند که چگونه هم بازگشایی کردید و هم کرونا را کم کردید؟!»، «سعی کردم تاریخ حماسه مدیریت بیماری در کشور را به نحوی بگویم که برای نسل‌های آینده بماند!»؛ اینها چندین تیتر از اظهارات سعید نمکی در طول روزها و هفته‌های گذشته است که برخی از آنها دستمایه طعنه‌های رضا ملک‌زاده بودند.

ملک‌زاده در جوابیه خود با اشاره به اظهارات سعید نمکی درباره ساخت واکسن کرونا، نوشته است: «پیش از معرکه ساخت واکسن و درس مدیریت بحران کرونا به جهان، به عنوان وزیر بهداشت گزارش دهید که کدام اجتماعات بزرگ ذیل نظر کدام دستگاه‌ها از اجرای کامل مقررات بهداشتی سرپیچی کرده‌اند؟»

جای دیگری با اشاره تلویحی به انتقادات روز پنجشنبه نمکی در اصفهان از روند تحقیقات در وزارت بهداشت، نوشته است: «کسانی می‌توانند تحقیقات پزشکی را به نقد و چالش بکشند که یک تحقیق موثر در عمر خود کرده باشند!» و در جای دیگری هم با تیتر «از درس دادن «مدیریت بحران کرونا» به جهان تا «معرکه‌گیری برای ساخت واکسن کووید -۱۹!» طعنه دیگری به وزیر زده است.

یک استعفای دیگر

در کنار این دعوای وزیر و معاون، باید اشاره کرد به اینکه علی نوبخت نیز از نمکی جدا شد. او که برادر محمدباقر نوبخت، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه است و در مجلس قبل هم رئیس کمیسیون بهداشت بود، پنج روز پیش به عنوان «نایب‌رییس و دبیر شورای مشورتی بیماری کرونا» منصوب شده بود اما او نیز استعفا کرد و در توضیح علت استعفای خود گفت: «اینک بعد از سخنان آنجناب در اصفهان در کوبیدن علم و دانشمندان پزشکی جان بر کف ایران و پاسخ معاونت پژوهشی متاسفانه راهی برای همکاری بنده با جنابعالی و آن وزارتخانه باقی نگذاشته است.»

دو چیز طیره عقل است ...

ظاهرا آن اظهارات تند روز پنجشنبه در اصفهان، آتش زیر خاکستری که در وزارت بهداشت برقرار است را شعله‌ور کرد؛ آنچنانکه مصطفی معین نیز روز گذشته ضمن انتقاد از نمکی، به کنایه گفت: «دو چیز طیره عقل است دم فروبستن، به وقت گفتن و گفتن به وقت خاموشی»

این آتش اما صرفا دامان آقای وزیر را نگرفته است. ملک‌زاده و عملکردش نیز از روز گذشته به شدت سیبل انتقادات گسترده بوده است. او چهره‌ای شناخته شده در نظام سلامت کشور است تا جایی که از او به عنوان یکی از طراحان نظام سلامت کشور یاد می‌کنند و همچنین یکی از طراحان سیاست‌های مقابله با کرونا در هشت ماه اخیر. حالا اما بسیاری معتقدند که استعفای اخیر او «فرار به جلو» بوده است. در این بین او به شدت از سوی رسانه‌های اصولگرا مورد اتهامات شدید امنیتی قرار گرفته است؛ اتهاماتی که حتی چنان رشته درازی دارند که به دهه 60 هم می‌رسند.

سایت مشرق دیروز درباره وی نوشت: «ایشان از سال ۱۳۶۶ با مشارکت دانشگاه‌های علوم پزشکی و تخصیص صدها میلیارد بودجه  روی جمعیت ۲۰۰ هزار نفری از همه نژادهای ایرانی، مطالعه‌ای تحت عنوان کوهورت پرشین  پی‌ریزی کرده است. بر این اساس، مجموعه‌ای از ۴ مطالعه در سنین مختلف با اهداف متفاوت شامل کوهورت نوزادان، نوجوانان، سالمندان و بالغین انجام شده و در هر یک، تأثیر عوامل مختلف بر بیماری‌های آن گروه سنی اطلاعات جمع‌آوری، طبقه‌بندی و در اختیار بیگانگان قرار داده شده است.»

حال اینکه چنین اقدامی چگونه در طی سه دهه انجام شده و از چشم دستگاه‌های نظارتی و امنیتی دور بوده است، خود سوال دیگری است.

بوی سیاسی‌کاری

مشرق ادامه داده است: «بنابراین اگر در ویروس کرونایی که در ایران شیوع پیدا کرده جهشی پیدا شود یا ایرانیان نسبت به این بیماری و دیگر بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر باشند، جای تعجب نیست، عجیب‌تر این که ایشان در طول سالیان گذشته ثابت کرده عملاً مخالف سرسخت اجرایی شدن بندهای ۱۲ و ۱۴ ابلاغیه سیاست‌های کلی نظام بهداشت از سوی مقام معظم رهبری می‌باشد، یعنی بندهایی که مقام معظم رهبری خواستار توجه به طب ایرانی اسلامی و خروج از سلطه سازمان بهداشت جهانی شده‌اند!»

از سوی دیگر سعید نمکی در این قائله مورد حمایت اصولگرایان است. ملک‌زاده از اعضای ارشد حزب کارگزاران است و آنقدر در این حزب نفوذ دارد که چندی پیش حسین مرعشی سخنگوی حزب او را یکی از گزینه‌های احتمالی کارگزاران برای ریاست جمهوری ۱۴۰۰ معرفی کرد.

حالا به نظر می‌رسد در میان بلوای کرونا، اختلافات سلیقه‌ای و سیاسی نیز سر باز کرده است و کرونا در واقع یک زخم کهنه سیاسی را تازه کرده است.