با هیات‌هایی که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، برخورد می‌شود؟
شروع محرم زیر عَلَم توصیه‌های نه چندان عملی
سعیده علیپور
محرم امسال در حالی متفاوت با سال‌های قبل آغاز شد که بنا به آمار رسمی منتشر شده از سوی وزارت بهداشت حدود 21 هزار نفر در شش ماه اخیر جان خود را به دلیل ابتلا به کرونا از دست داده‌اند. همین موضوع سبب شد که پیشتر گمانه‌زنی‌های فراوانی در مورد برگزاری یا عدم برگزاری این مراسم، در بین متخصصان بهداشتی و مسئولان کشوری شکل بگیرد؛ برخی برگزاری این مراسم پرتراکم را اشتباه و مصداق روشن کردن کبریت در انبار پنبه دانستند و عده‌ای آن را با حفظ پروتکل‌های بهداشتی بی‌خطر و همسو با سایر فعالیت‌های روزانه مردم ارزیابی کردند.
گرچه حسن روحانی، رئیس‌جمهور همان ابتدا در مخالفت با مخالفان برگزاری مراسم محرم در شرایط کرونا صریحا اعلام کرد که عزاداری محرم حتی در مناطقی که وضعیت قرمز دارند، نیز باید برگزار شود. با این وجود رهبر انقلاب در موضعی متفاوت توصیه و تاکید کردند که ضوابط ستاد ملی کرونا باید رعایت شود، چرا که اگر همین مقدار مراقبت و کنترل هم سست شود، فاجعه‌ای بزرگ پدید خواهد آمد.
سخنان رهبر در کنار اعلام وزارت بهداشت که گفته بود: «نظر قاطع این وزارتخانه این است که مراسم پر جمعیت در محرم ممنوع باشد، به ویژه در محیط‌های سربسته که قاطعانه و محکم با آن مخالفت می‌کنیم»، بسیاری از مداحان برجسته و هیات‌های عزاداری را واداشت تا در مورد برگزاری متفاوت محرم و محدود کردن تجمعات و رعایت پرتکل‌های بهداشتی بیانیه‌ای صادر کنند.
اما همه این توصیه‌ها و تاکید‌ها از دیروز جمعه با شروع ماه محرم و برپایی پر تعداد هیات‌ها و تکیه‌ها رنگ باخت و معلوم شد اجرای پروتکل‌های وزارت بهداشت در این مراسم در عمل چندان هم آسان و قابل کنترل نیست.
تصاویر و گزارش‌های مخابره شده از مراسم متعددی که از دو روز گذشته آغاز شده است، از رعایت شماری از هیات‌ها و اجرای دقیق پروتکل‌ها و رعایت نیم بند شمار دیگری از آنها و بی توجهی شمار دیگری حکایت دارد.
برگزاری مراسم در فضای بسته، عدم استفاده از ماسک، پخش نذری و چای در هیات، عدم اجرای فاصله‌گذاری مشخص شده در پروتکل وزارت بهداشت از مواردی است که عدول از آن فراوان در یک روز اول ماه محرم در هیات‌ها دیده شده است.
م. ش مسئول یکی از هیات‌ها در این باره می‌گوید: «بارها به افراد توصیه‌هایی برای رعایت فاصله‌گذاری داشتیم. اما متاسفانه باز هم تکرار می‌شود».
او همچنین در مورد استفاده از ماسک می‌گوید: «برخی با ماسک وارد می‌شوند و بعد ماسکشان را برمی دارند. واقعا نمی‌شود دائما به همه تذکر داد».
عزاداری در مساجد تهران ممنوع
با این وجود مسئولان همچنان باید‌ها و نباید‌های پر شمار خود را اعلام کرده و امیدوارند، عزاداران از آن عدول نکنند. دیروز مرکز رسیدگی به امور مساجد استان تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد، برگزاری مراسم عزاداری در مساجدی که امکان بهره‌برداری از فضاهای باز و غیرمسقف را دارند، با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، بلامانع و مورد تاکید و برگزاری عزاداری در مساجد به دلیل مسقف بودن ممنوع است. این در حالی است که برگزاری مراسم نماز جماعت در مسجد آزاد بوده است و به دلیل بالا رفتن شمار نمازگزاران در ایام محرم، شاهد کاهش رعایت فاصله‌گذاری در مساجد که یک فضای مسقف است نیز هستیم.
امکان نظارت بر رعایت پروتکل ها
اما در این میان برخی معتقدند، امکان نظارت بر عملکرد هیات‌های عزاداری آنچنان که باید و شاید وجود ندارد و ابزار عملی برای برخورد با هیات‌های متخلف در دست نیست.
هر چند دیروز معاون امنیتی و انتظامی استانداری تهران با اشاره به اینکه تصمیمات لازم جهت برگزاری مطلوب مراسم طبق پروتکل‌های بهداشتی اتخاذ شده است، گفت: «ضرورت دارد تمام فرمانداران پروتکل‌های بهداشتی ایام محرم را به درستی رعایت و بر اجرای آن نظارت داشته باشند».
حمیدرضا گودرزی، درباره نظارت بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی برای ایام محرم گفت:« فرمانداران باید نسبت به هماهنگی با ائمه جمعه، مداحان و سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان‌ها اقدام کنند تا با هم افزایی و وحدت رویه، اقدامات مطلوبی در سطح استان تهران انجام شود؛ چراکه استان تهران علاوه بر شرایط خاص جمعیتی و جغرافیایی، الگویی برای سایر استان‌ها نیز محسوب می‌شود».
به گفته او اقدامات باید حتما در چارچوب پروتکل‌ها اجرایی شود و با متخلفان نیز بدون اغماض برخورد شود؛ چراکه سلامت مردم خط قرمز نظام است و باید با رعایت نکات مربوط به مدافعان سلامت کمک کنیم. قطعا در راستای تحقق دستورالعمل ستاد ملی کرونا جلسات هماهنگی و نظارت به صورت مداوم برگزار خواهد شد.
در خصوص شیوه نظارت بر رعایت پروتکل‌ها در هیات‌های مذهبی همچنین احمد نوریان، معاون اجتماعی ناجا نیز گفت: «مبنای تعامل و همکاری پلیس با هیئآت، حسینیه‌ها و مجالس عزاداری حسینی(علیه السلام) در ایام ماه محرم، شیوه نامه‌های بهداشتی ستاد ملی مقابله با کرونا است. پلیس با مشارکت عزاداران و گردانندگان هیئآت، انتظام امور و امنیت مجالس عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه السلام) به ویژه در محیط‌های باز را تأمین خواهد کرد».
از سوی دیگر سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت نیز در این رابطه اظهار کرد: «مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا این است که به هیج وجه مراسم محرم در فضای سربسته نباید باشد. در فضای باز هم با فاصله‌گذاری باید انجام شود و این موضوع به صورت واضح اعلام شده است. مداحلان و علما هم همکاری داشته‌اند. در این زمینه همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند فصل الخطاب مصوبات ستاد ملی کروناست و مطابق مصوبه این ستاد اگر هیات‌های عزاداری از پروتکل‌ها تخطی کنند در گام اول تذکر می‌گیرند، در گام دوم یارانه و تسهیلات آنها قطع شده و در مرحله سوم مجوز هیات باطل می‌شود».
با این وجود در حالی که در دستورالعمل وزارت بهداشت حرکت هیأت‌ها از یک هیأت به یک هیأت دیگر ممنوع اعلام شده شامگاه شروع ماه محرم محمود کریمی، یکی از مداحان سرشناس، با به راه انداختن مراسم عزاداری با عنوان تکیه سیار در خیابان‌های تهران و سر دادن نوحه، چندان به این توصیه پایبند نماند. هر چند به اعتقاد گروهی برپایی این مراسم در فضای باز می‌تواند بسیار کم خطرتر از برگزاری مراسم در فضای بسته باشد.
پیشنهاد برگزاری مراسم در فضای باز
در این میان برخی از کارشناسان بهداشتی معتقدند، عملا نظارت بر اجرای همه پروتکل‌ها از سوی ناظران وجود ندارد و به همین دلیل تاکید می‌کنند جلوگیری از برگزاری مراسم در فضای سربسته مهمترین موضوعی است که باید بر آن تاکید و نظارت داشت.
یکی از مداحان سرشناس، با به راه انداختن مراسم عزاداری با عنوان تکیه سیار در خیابان‌های تهران و سر دادن نوحه، چندان به توصیه وزارت بهداشت پایبند نماند. هر چند به اعتقاد گروهی برپایی این مراسم در فضای باز می‌تواند بسیار کم خطرتر از برگزاری مراسم در فضای بسته باشد
در همین باره علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته بود: «هر گونه برگزاری مراسم عزاداری در فضاهای بسته ممنوع است و از مردم می‌خواهیم در طرح «هر خانه، یک حسینیه» مشارکت کنند تا اجازه ندهیم حتی یک عاشق اباعبدالله الحسین (ع) تب کند».
از سوی دیگر حسین ذوالفقاری رییس کمیته امنیتی انتظامی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز گفت: «طبق نظر کارشناسی وزارت بهداشت، برگزاری مراسم در فضای سربسته خطر شیوع کرونا را افزایش می‌دهد و برگزاری مراسم عزاداری محرم در فضای بسته ممنوع است.
محرم متفاوت
با این وجود بسیار از خانواده‌ها نیز به توصیه‌های وزارت بهداشت عمل کرده و محرم امسال را متفاوت از سال‌های قبل برگزار می‌کنند. تعدد پرپم‌های سیاه آویخته از خانه‌ها در شهر شاید گواه این مدعا باشد.
توصیه‌ها و تاکید‌ها پرشمار برای شروع عزاداری، از دیروز جمعه با شروع ماه محرم و برپایی پر تعداد هیات‌ها و تکیه‌ها رنگ باخت و معلوم شد اجرای پروتکل‌های وزارت بهداشت در این مراسم در عمل چندان هم آسان و قابل کنترل نیست
در همین باره احمد جنیدی، رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت نیز به ایرنا گفت: « قالب و شکل عزاداری امسال می‌تواند متفاوت باشد. باید قالب عزاداری را متناسب با شرایط زمان و مکان در نظر بگیریم. در حال حاضر درگیر شرایط بیماری هستیم. ویروسی که به هیچ فردی رحم نکرده و افراد را انتخاب نمی‌کند. بهتر است سالمندان و افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند از مراسم عزاداری تلویزیون و فضای مجازی استفاده کنند. همچنین همه منازل می‌توانند پرچم اباعبدالله(ع) را نصب کنند».
سفر به عراق نداریم
در حالی که هر سال با شروع ایام محرم سفر‌های زمینی و هوایی به اماکن زیارتی درعراق افزایش می‌یافت گزارشها از عدم انجام این سفرها ا کنون حکایت دارد. دراین باره مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اظهار درباره برقراری پرواز بین ایران و عراق اظهار داشت: «تا این لحظه قرار نیست هیچ پروازی در ایام دهه اول محرم، عاشورا و تاسوعا به عراق داشته باشیم و عراق هم اعلام کرده است که خارجی‌ها را برای حضور در مراسم عزاداری امام حسین (ع) نمی‌پذیرد».
دیدگاه تان را بنویسید