فرشاد گلزاری

طی ماه‌ها و هفته‌های گذشته وقایعی در سرزمین‌های اشغالی رخ داده که به نظر می‌رسد حالا پیامدهای آن در حال عیان شدن است. نتایج تازه‌ترین نظرسنجی‌ها توسط رسانه‌های اسرائیل نشان می‌دهد که رضایت از عملکرد کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به پایین‌ترین حد خود رسیده است. بنی گانتس، وزیر جنگ اسبق اسرائیل از موقعیت بهتری برای احراز مقام نخست‌وزیری برخوردار و فاصله میان دو نفر بسیار بیشتر از گذشته شده است. براساس نظرسنجی شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل، از ماه مارس گذشته چنین فاصله‌ای میان این دو مقام سیاسی وجود نداشته، زیرا بنی گانتس اکنون از حمایت ۳۹درصدی برخوردار است، در حالی که تنها ۳۴ درصد از شهروندان و ساکنان اراضی اشغالی حامی نتانیاهو هستند. این آمارها چه بسا به دلیل موج عملیات گروه‌های فلسطینی علیه نظامیان اسرائیل در کرانه باختری و قدس اشغالی، افزایش جرم و جنایت‌ها و خارج شدن کنترل امور از دست نتانیاهو باشد، اما در بخش دیگر این گزارش آمده که در رقابت میان نتانیاهو و یائیر لاپید، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، غافلگیری‌ها آنقدر زیاد نیست، چراکه نتانیاهو ۳۸درصد آرا را تصاحب کرد، درحالی که ۲۹ درصد آرا به یائیر لاپید تعلق داشته است. در بخش دیگری از این نظرسنجی آمده که 50 درصد ساکنان اراضی اشغالی معتقدند که عملکرد کابینه مشترک نفتالی بنت- یائیر لاپید در زمینه آموزشی بهتر بود، درحالی که ۲۸ درصد کابینه نتانیاهو را ترجیح دادند. همچنین ۴۲درصد از شرکت‌کنندگان می‌گویند که عملکرد کابینه قبلی در مقابله با عملیات گروه‌های فلسطینی بهتر بود، در حالی که ۳۳ درصد به کابینه نتانیاهو رای دادند.در مساله امنیت نیز ۴۶ درصد به کابینه بنت- لاپید و ۲۹ درصد به کابینه نتانیاهو رأی دادند. اینکه چرا این آمار و ارقام مهم به نظر می‌رسد و اساساً باید درمورد آن سخن گفته شود دلیلی ندارد جز عملکرد فعلی کابینه نتانیاهو که بسیاری از راستگرایان در آن حضور دارند و حالا به نوعی در حال ایجاد نارضایتی عمومی است. این نارضایتی به حدی بالا گرفته که در عرصه اقتصادی آمار و ارقام‌ها چندان مثبت نیستند و حتی کسانی که روزی با نتانیاهو در یک جریان قرار داشتند به وضوح او را بی‌کفایت و کابینه او را متزلزل و بدون خروجی مثبت ارزیابی کرده‌اند. در این رابطه آویگدور لیبرمن، رئیس حزب اسرائیل خانه ما و وزیر خارجه اسبق اسرائیل دیروز (شنبه) بار دیگر با اشاره به ادامه بحران داخلی در فلسطین اشغالی و تداوم اعتراضات به تصویب لایحه جنجالی تغییرات قضایی و همچنین تحولات کرانه باختری، از عملکرد چند ماهه کابینه نتانیاهو به شدت انتقاد کرد. او گفت که نتانیاهو هم در مقوله امنیت و هم در قدرت شکست خورده است و ادامه کار کابینه او «حتی برای یک روز ممنوع است»، زیرا وی تهدید موجودیت اسرائیل است. لیبرمن همچنین با اشاره به تحولات کرانه باختری و عملیات‌ استشهادی پیاپی فلسطینیان در این منطقه، خطاب به وزیر افراطی امنیت داخلی اسرائیل گفت که «ایتامار بن‌گویر» مسئول از دست دادن کنترل اسرائیل در کرانه باختری است.

مواضع ضد راستگرایان در حالی علنی می‌شود که متحدان نتانیاهو و به خصوص کشورهای اروپایی در خارج از اراضی اشغالی نمی‌توانند به دلیل دفاع از حقوق بشر بیش از این حد از کابینه وی حمایت کنند

دوستان علیه بی.بی! 

دود مواضع، تحرکات و دیدگاه‌های افراطی راستگرایان اسرائیل در عرصه داخلی و خارجی مستقیماً به چشم نتانیاهو می‌رود. تبعات خارجی این مواضع در حدی است که نخست‌وزیر قطر از اشغال فلسطین توسط اسرائیل سخن گفته است

فارغ از انتقادات لیبرمن، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که اسرائیل اکنون در یک بحران قانونگذاری-اقتصادی قرار دارد و حالا از دو ناحیه داخلی و خارجی نه تنها نتانیاهو بلکه هم‌تیمی‌های او هم مورد انتقاد قرار دارند. در این راستا روز گذشته (شنبه) برخی اعضای حزب لیکود به ریاست بنیامین نتانیاهو نسبت به فروپاشی ائتلاف تشکیل دهنده کابینه هشدار دادند و همزمان برگزاری انتخابات زودهنگام کنست (پارلمان) را با توجه به نتایج نظرسنجی‌های اخیر به منزله خودکشی این ائتلاف دانستند. روزنامه معاریو در این میان نوشت که مسئولان ارشد حزب لیکود با اشاره به نظرسنجی‌های انجام شده اخیر و کاهش محبوبیت آن‌ها در انتخابات آینده، نسبت به فروپاشی ائتلاف حاکم هشدار داده‌اند اما گویا نتانیاهو و راستگرایان تندرو به این هشدارها اعتنایی ندارند. در این گزارش آمده است که در داخل حزب لیکود پیشنهادهای متعددی مبنی بر انجام همه‌پرسی درخصوص تغییر قوانین قضایی مطرح شد اما نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که محبوبیت این حزب و دیگر احزاب حاکم کاهش چشمگیری داشته است. گفته می‌شود برخی اعضای حزب لیکود که رهبری آن را نتانیاهو برعهده دارد خواستار عدم تداوم مسیر تغییر قوانین قضایی شدند و بر این مساله تاکید کردند که در این زمینه توافق حاصل شود و با تقویت اقتصاد و امنیت جایگاه کابینه کنونی حفظ شود تا این امر اعتباری برای احزاب راست‌گرا در انتخابات آینده باشد. این گزارش به خوبی نشان می‌دهد آمار و ارقام حاصل از نظرسنجی اخیر که در ابتدا بدان اشاره شد، اساساً به یک سند علیه نتانیاهو تبدیل شده و لیکود هم از این داده‌ها علیه وی استفاده می‌کند. در این میان باید به چند نکته توجه شود. نخست اینکه در داخل اسرائیل همچنان تظاهرات و اعتراض علیه اقدامات نتانیاهو در خصوص اصلاحات قضایی جاری و ساری است و در این میان طیف مذهبی راستگراهای حاکم بر تل‌آویو به حدی تندروی کرده‌اند که حالا صدای عموم مردم درآمده است. به عنوان نمونه اخیراً ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در مصاحبه با شبکه ۱۲  تلویزیون اسرائیل گفته است «برکسی پوشیده نیست که من بازگشت به ترورها و محاصره کرانه باختری را تایید می‌کنم، چراکه حق من و همسرم در پرسه زدن در مسیرهای کرانه باختری مهم‌تر از حق فلسطینیان برای تردد است». این مدل از موضع‌گیری به خوبی نشان می‌دهد که اساساً راستگرایان اسرائیل به هر ترتیب که شده نمی‌خواهند از آن نیت و دیدگاه افراطی خود کوتاه بیایند اما دود این مدل از اظهارات مستقیماً به چشم نتانیاهو می‌رود. این وضعیت تا جایی برای تیم وی خطرناک شده که همین حالا جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده و تیم وی نمی‌دانند که چگونه باید با این جماعت برخورد کنند و اساساً باید در این زمینه چگونه نتانیاهو را سرخط بیاورند. تبعات خارجی این مواضع به حدی عمیق شده که حالا محمد بن عبد الرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر در کنفرانس موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) در سنگاپور به وضوح اعلام کرد که «در نهایت ما با اسرائیل جنگ نداریم، اما اسرائیل سرزمین فلسطین را اشغال کرده است». این مواضع در حالی علنی می‌شود که متحدان نتانیاهو و به خصوص کشورهای اروپایی در خارج از اراضی اشغالی نمی‌توانند به دلیل دفاع از حقوق بشر بیش از این حد از کابینه وی حمایت کنند. حال باید دید که آیا باز هم کابینه وی با فروپاشی روبرو می‌شود یا خیر؟!