فرشاد گلزاری

انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با افتتاح مراکز رأی‌گیری در ایالت ورمونت از ساعت ۵ صبح سه‌شنبه به وقت محلی (برابر با ۱۳:۳۰ به وقت تهران) آغاز شد. این انتخاب سرنوشت رقابت میان «جو بایدن»، نامزد حزب دموکرات و «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور مستقر آمریکا را مشخص خواهد کرد اما علاوه بر آن تکلیف ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و ۳۵ کرسی از ۱۰۰ کرسی سنا نیز مشخص خواهند شد. دموکرات‌ها تلاش دارند کنترل سنا را به دست بگیرند اما رقابت سفت و سختی هم در مجلس نمایندگان در جریان است. سنای آمریکا ۱۰۰ عضو دارد و جمهوری‌خواهان ۵۳ به ۴۷ اکثریت آن را در اختیار دارند. بر این اساس دموکرات‌ها باید حداقل سه‌ کرسی، یا چهار کرسی در صورت پیروزی دوباره ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری به دست بیاورند. در آن صورت مایک‌ پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا می‌تواند در صورت تساوی آرا در سنا، رای را بشکند. سناتورها یک دوره شش ساله خدمت می‌کنند و هر دو سال یک‌سوم کرسی‌ها به رای گذاشته می‌شود. امسال رقابت برای کسب ۳۵ کرسی در جریان است. با آغاز شمارش آرا، رقابت در سنا میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به ترتیب ۴۷ به ۴۷ است اما اخبار می‌گویند که انتخابات سنا در ایالت جورجیا به دور دوم کشیده شده است. از جمله سناتورهای سرشناسی که دوباره به سنا راه یافتند، می‌توان به «لیندسی گراهام»، «تام کاتن» و «میچ مک‌کانل» اشاره کرد. مجلس نمایندگان آمریکا هم ۴۳۵ کرسی دارد که تمام آن در سوم نوامبر به رای گذاشته شد. براساس شمارش آرا تا عصر روز گذشته (چهارشنبه)، ۱۸۸ دموکرات و ۱۸۱ جمهوری‌خواه به این مجلس راه یافته‌اند. اکثریت با ۲۱۸ کرسی به دست می‌آید. نانسی پلوسی، رئیس کنونی مجلس نمایندگان آمریکا که دموکرات است، دوباره در این رقابت‌ها برنده شده است. او پیش‌بینی کرد که اکثریت این مجلس دوباره در اختیار دموکرات‌ها قرار بگیرد.

 اگر فرض را بر این بگذاریم که بایدن در ایالت‌های ویسکانسین، میشیگان و نوادا مجموعاً 32 رای الکترال را کسب کند، آنگاه تا حد زیادی مشخص می‌شود که ترامپ بازنده این رویداد خواهد بود و در غیراینصورت هر نوع سناریویی قابل‌تصور است

اگر از انتخابات سنا و مجلس نمایندگان آمریکا کمی فاصله بگیریم و بر رقابت دو نامزد ریاست‌جمهوری متمرکز شویم، به وضوح می‌بینیم که اوضاع اصلاً به شفافیت انتخاب اعضای قوه قانونگذار ایالات متحده نیست. با اعلام آرای بسیاری از ایالت‌ها تردیدها و گمانه‌زنی‌ها مجدداً قوت گرفته است. از سحرگاه روز گذشته (چهارشنبه) آرام آرام حوزه‌های رای‌گیری در سه نوبت به کار خود خاتمه دادند. نوبت اول، ساعت 00:30 چهارشنبه بود و نوبت دوم پایانِ کارِ حوزه‌های رای‌گیری در ساعت سه بامداد اعلام شد.

بخش دیگری از این حوزه‌ها، در ساعت پنجِ بامداد به کار خود پایان دادند و این به معنای آن است که رسانه‌های دنیا «سه موج از نتایج» را پشت سر هم اعلام کردند.پس از آنکه نتایج رای‌گیری حضوری و پیش از موعد (به غیر از رای‌گیری پستی) بر خروجی‌ها قرار گرفت، نقشه ایالت‌های آمریکا به سرعت رنگ عوض کرد. در ساحل غربی، ساحل شرقی و همچنین برخی از ایالت‌های مرکزی و شمالی، جو بایدن دست برتر را داشت. به گونه‌ای که او در ایالت‌های ورمونت، مریلند، نیوجرسی، ماساچوست، واشنگتن دی‌سی، دلاور، ویرجینیا، ایلینوی، کنتیکت، رودآیلند، نیویورک، نیومکزیکو، کلورادو، نیوهمپشایر، واشنگتن، اورگان، کالیفرنیا، هاوایی، مینه‌سوتا، نبراسکا، مین و آریزونا مجموعاً 238 رای الکترال را کسب کرد. در مقابل، ترامپ هم توانست در ایالت‌های کنتاکی، اوکلاهاما، تنسی، وست ویرجینیا، آرکانزاس، می‌سی‌سی‌پی، آلاباما، کارولینای جنوبی، ایندیانا، وایومینگ، داکوتای جنوبی، داکوتای شمالی، لوئیزیانا، نبراسکا، کانزاس، میسوری، آیداهو، یوتا، اوهایو، مونتانا، آیووا، فلوریدا و تگزاس مجموعاً به 213 رای الکترال دست پیدا کرد.

سناریوی برنده - بازنده

این آمار و ارقام گرچه نشان می‌دهد که نامزد دموکرات‌ها تا به اینجای کار برنده رقابت‌های 2020 است؛ اما مساله این است که سخنرانی روز گذشته «جو بایدن» تا حدی باعث شد تا فضای عمومی آمریکا به هم بریزد. او که در ایالت دلاور در جمع هواداران خود حاضر شده بود، تاکید کرد که ممکن است روند شمارش آرا طولانی شود. او از عملکرد کارزار انتخاباتی خود ابراز رضایت کرد و گفت که در برخی ایالت‌هایی پیروز شده که انتظار آن را نداشت. اما مهمترین سخنان او را باید در جایی دانست که گفت «از شرایط راضی هستیم و در مسیر پیروزی در انتخابات قرار داریم». همین عبارتِ کوچک باعث شد که دونالد ترامپ در وهله نخست با انتشار پستی در توئیتر خود اعلام کند که دموکرات‌ها در حال دزدیدن انتخابات هستند و کمی بعد دفتر رسانه‌ای او اعلام کرد که رئیس‌جمهوری آمریکا قرار است تا دقایقی دیگر برای طرفداران خود سخنرانی کند. بعد از حدود 45 دقیقه ترامپ در کاخ‌سفید و در مقابل دوربین رسانه‌های آمریکا ایستاد و اعلام کرد که احتمالا در پنسیلوانیا با اختلاف زیاد برنده خواهیم شد. ترامپ در ادامه سخنان خود با اشاره به نتایج برخی ایالت‌هایی که به او رای دادند اعلام کرد که «متاسفانه ناگهان همه‌چیز (شمارش آرا) متوقف شد و این یک تقلب و مایه شرمساری بود؛ چراکه ما آماده پیروزی انتخابات بودیم و در انتخابات هم پیروز شدیم»!

ترامپ از روند کُندِ شمارش آرای پُستی عصبانی است. او در جایی اعلام کرد که شمارش آرا باید متوقف شود! این سخنان او، همان زلزله سیاسی است؛ چراکه صریحا مدعی اعمال تقلب شده است و همین موضوع تحلیل‌ها را بسیار دشوار می‌کند

او با انتقاد از تاخیر در شمارش آرا بیان کرد که این یک تقلب گسترده است و برای همین به دیوان عالی خواهیم  رفت و خواستار توقف خوانش آرا خواهیم شد. این اقدام ترامپ و اینکه بارها می‌گوید «ما پیروز شدیم» دقیقاً همان سناریویی است که قبل از انتخابات هم در مورد آن گمانه‌زنی‌های زیادی شده بود. ترامپ همانگونه که گفته بود تمام طرفداران خود را برای وارد شدن به میدان رقابت و حضور پای صندوق‌های رای ترغیب کرده بود و آنها هم پای صندوق‌های رأی حاضر شدند، اما مساله اینجاست که هنوز بخش عمده‌ای از آرای پُستی خوانده نشده و به همین دلیل او از روند کُندِ شمارش این مدل از آرای انتخابات عصبانی است. بر این اساس او در جایی از سخنانش اعلام کرد که نباید مابقی آرای انتخاباتی خوانده شود و تا همینجا همه چیز باید متوقف شود!

این سخنان او، همان زلزله سیاسی است که در مورد آن سخن می‌گفتیم؛ چراکه او حالا صریحا مدعی اعمال تقلب شده است و همین موضوع تحلیل‌ها را بسیار دشوار می‌کند. از سوی دیگر باید توجه داشته باشید که ممکن است شمارش آرا تا جمعه و حتی اواسط هفتة آینده به طول بینجامد و به همین دلیل هر لحظه این احتمال وجود دارد که ترامپ دست به یک اقدام محرک و خطرناک بزند؛ کمااینکه از همان ساعات اولِ اعلام نتایج، طرفداران دموکرات‌ها در مقابل کاخ‌سفید دست به اعتراض‌های نسبتاً گسترده زدند. بر این اساس اگر فرض را بر این بگذاریم که بایدن بتواند در ایالت‌های ویسکانسین، میشیگان و نوادا مجموعاً 32 رای الکترال را کسب کند، آنگاه تا حد زیادی مشخص می‌شود که ترامپ بازنده این رویداد خواهد بود و در غیراینصورت باید هر نوع سناریویی را متصور شد.