غوغای غرب!

آریا طاری

ایران، اولین تیمی بود که از غرب آسیا خودش را به نیمه‌نهایی جام ملت‌های 2019 رساند. تیم ملی، در یک‌چهارم نهایی کاملا برتر از چین نشان داد و برای کنار زدن این حریف، دردسر چندانی را تحمل نکرد. چین با وجود همه شعارها، تبلیغ‌ها و هزینه‌ها، هنوز توانایی رقابت با تیم ملی ایران را ندارد و نمی‌تواند در میدان‌های بزرگ برای تیم ملی خط و نشان بکشد. یک روز بعد از صعود تیم کی‌روش با کنار زدن لیپی و پسرها، نوبت به تیم‌های دیگر منطقه غرب آسیا بود که دست به یک کولاک تمام‌عیار بزنند. قطر روبه‌روی کره‌جنوبی قرار گرفت و در حالی که همه تصور می‌کردند قافیه را به سون هیونگ مین و همبازی‌ها خواهد باخت، با یک شلیک استثنایی حریف را به زانو درآورد. عنابی‌ها باز هم حساب‌شده و دقیق فوتبال بازی کردند و توانستند پنجمین کلین‌شیت متوالی در جام را نیز پشت سر بگذارند. شگفتی بعدی اما ساعاتی بعد با حذف مدافع عنوان قهرمانی رقم خورد. استرالیا که در دوره گذشته به فینال جام ملت‌ها رسیده بود و دوره قبل در خانه جام را بالای سر برده بود، پس از شکست مقابل اردن در مرحله گروهی، در یک‌چهارم نهایی نیز مغلوب امارات میزبان شد تا خیلی زود به خانه برگردد. حالا سه تیم از چهار تیم نهایی باقی‌مانده در جدول رقابت‌ها، متعلق به غرب آسیا هستند. موضوعی که نشان از پیشرفت کشورهای غربی در فوتبال و درجا زدن شرقی‌ها دارد. ایران با پروژه طولانی کارلوس کی‌روش، دوباره به یکی از قدرت‌های بزرگ قاره تبدیل شده است، قطری‌ها با انگیزه میزبانی جام جهانی و البته به واسطه آکادمی اسپایر یک نسل درخشان ساخته‌اند و اماراتی‌ها نیز چنان ثباتی در فوتبال به دست آورده‌اند که حتی با وجود مصدومیت بهترین بازیکن‌شان، به دومین نیمه‌نهایی متوالی در آسیا راه پیدا می‌کنند. حالا ژاپن به غریبه‌ای تبدیل شده که در محاصره غربی‌ها، کار دشواری برای قهرمانی خواهد داشت.

 سال 2007 عراق و عربستان فینال جام ملت‌ها را برگزار کردند اما دو تیم دیگر حاضر در نیمه‌نهایی این تورنمنت، شرقی بودند. در جام ملت‌های 2004 چین نیز کشورهای ایران و بحرین به همراه چین و ژاپن توانستند در بین چهار تیم نهایی قرار بگیرند

چهار سال قبل، امارات و عراق در مرحله نیمه‌نهایی جام ملت‌ها حاضر بودند اما هر دو تیم در این مرحله شکست خوردند تا به تماشای دیدار کره‌جنوبی و استرالیا در فینال بنشینند. سال 2011 حتی یک تیم از غرب آسیا نیز در مرحله نیمه‌نهایی جام ملت‌ها حاضر نبود. با وجود برگزاری رقابت‌ها در غرب آسیا و کشور قطر، چهار تیم ژاپن، استرالیا، کره‌جنوبی و ازبکستان به مرحله نیمه‌پایانی راه پیدا کردند و در نهایت جام به سامورایی‌ها تعلق گرفت. در واقع تعداد تیم‌های غربی حاضر در نیمه‌نهایی این دوره از جام ملت‌ها، از مجموع دو دوره گذشته نیز بیشتر شده است. سال 2007 عراق و عربستان فینال جام ملت‌ها را برگزار کردند اما دو تیم دیگر حاضر در نیمه‌نهایی این تورنمنت، شرقی بودند. در جام ملت‌های 2004 چین نیز کشورهای ایران و بحرین به همراه چین و ژاپن توانستند در بین چهار تیم نهایی قرار بگیرند. در جام ملت‌های 2000 لبنان هم اوضاع چندان به سود تیم‌های غربی نبود. در این تورنمنت ژاپن، کره‌جنوبی و چین به نیمه‌نهایی رسیدند و عربستان تنها تیم غربی حاضر در این مرحله لقب گرفت. آخرین بار در جام ملت‌های 1996 امارات بود که نیمه‌نهایی جام ملت‌ها با بیشتر از دو تیم غربی تشکیل شد. در آن دوره امارات، عربستان، ایران و کویت ترکیبی کاملا غربی برای مرحله نیمه‌نهایی ساختند. در پنج دوره گذشته جام ملت‌ها، تنها یک بار تیمی از غرب آسیا جام را بالای سر برده است. شاید این دوره، زمان ایده‌آلی برای پایان دادن به این روند باشد.

وقتی کره‌جنوبی و ژاپن با دریافت میزبانی مشترک جام جهانی 2002 برای اولین بار در تمام تاریخ جام جهانی را به آسیا آوردند، تصور می‌شد کشورهای منطقه شرق آسیا برای همتایان غربی‌شان در فوتبال دست‌نیافتنی هستند. بعد از 20 سال اما قطر دوباره جام جهانی را به آسیا برمی‌گرداند و اماراتی‌ها نیز به عنوان یک کشور معتبر در میزبانی از تورنمنت‌های فوتبال، جام باشگاه‌های جهان را برگزار می‌کنند. البته که قرار نیست کشورهایی مثل کره و ژاپن متوقف شوند و از حرکت دست بکشند اما باید پذیرفت که کشورهای غربی با سرعت بیشتری پیشرفت کرده‌اند و این پیشرفت همچنان ادامه دارد. همین حالا بهترین گل‌زن و بهترین پاسور جام ملت‌ها از کشورهای غربی هستند. ایران و قطر تنها تیم‌های تورنمنت به شمار می‌روند که تا امروز هیچ گلی دریافت نکرده‌اند. عربستان با فوتبال مالکانه‌اش مورد توجه قرار گرفته و عراق یک نسل جدید از فوتبالیست‌های بااستعداد و آینده‌دار معرفی کرده است. به نظر می‌رسد آینده فوتبال در آسیا، به کشورهای غربی تعلق خواهد داشت.