غارت واقعیت!

آریا طاری

 اینکه ایران در چه گروهی از جام‌جهانی قرار گرفته، مهم به نظر می‌رسد اما نکته مهم‌تری هم وجود دارد و آن این است که تیم ملی اساسا چه راهکاری برای رقم زدن اولین صعود تاریخش از جام‌جهانی خواهد داشت؟ قاطبه واکنش‌ها در مورد تیم اسکوچیچ بسیار نگران‌کننده هستند. چراکه غالبا یا به انبوهی از بدبینی افراطی گره خورده‌اند و یا به خوش‌بینی غیرواقعی دوخته شده‌اند. حقیقت اما درست چیزی بین این دو نگاه است. برنامه‌ریزی مدام، کار مستمر و هدف‌گذاری دقیق و شاید کمی هم خوش‌شانسی، بتوانند ایران را از این مرحله عبور بدهند.

هنوز قرعه‌کشی جام‌جهانی برگزار نشده بود که درست مثل همیشه عده‌ای مشغول تاختن به تیم ملی و زیر سوال بردن این تیم بودند. فوتبال ایران اساسا با این نوع نگاه حاوی «خودتحقیری» بیگانه نیست. حتما به خاطر دارید که قبل از جام‌جهانی 2014 کارشناسان یک برنامه تلویزیونی به همراه مجری به تصور پخش شدن میان برنامه، مشغول ریشخند زدن به تیم ملی شدند و ناخواسته تصویر واقعی‌شان را به همه فوتبالی‌ها نشان دادند. آنها در همین چند ثانیه ادعا کردند که مسی فقط در بازی با ایران، آقای گل جام‌جهانی می‌شود(!) و تیم ملی آرژانتین، ایران را به کیسه گل تبدیل خواهد کرد. همه آنها اما دیدند که تیم ملی در جام‌جهانی، چه زجری به آرژانتین داد و چطور این حریف را تا آخرین ثانیه با سخت‌ترین شرایط ممکن روبه‌رو کرد. شاید با یک داوری عادلانه‌تر، ایران به راحتی می‌توانست حریف را شکست بدهد. چهار سال گذشت و این نگاه دوباره در دوره بعدی تکرار شد. این بار خیلی‌ها اعتقاد داشتند اسپانیا و پرتغال مثل بولدوزر از روی تیم ملی رد می‌شوند. خیلی‌ها در شبکه‌های اجتماعی مشغول شوخی با ایران بودند و مدام از این حرف می‌زدند که تیم ملی در گروه مرگ، سرنوشتی به جز یک حذف تحقیرآمیز نخواهد داشت. گذر زمان اما ثابت کرد که این نگاه چقدر اشتباه بوده است. ایران روبه‌روی اسپانیا عالی نشان داد و حتی می‌توانست بازنده آن مسابقه نباشد. تیم ملی روبه‌روی پرتغال هم فراتر از حد انتظار بود و حریف به سختی توانست از ایران مساوی بگیرد. حالا همان پسران دوباره به جام‌جهانی قدم می‌گذارند و همان ضدموج‌ها دوباره از راه رسیده‌اند. این تیم حالا حتی تجربه‌ بین‌المللی بیشتری دارد، نفرات بیشتری در اروپا دارد و حتی می‌تواند صعود به مرحله بعدی را هم جشن بگیرد. حتی اگر خیلی‌ها این تیم را با همه توانایی‌هایش زیر سوال ببرند.

اولین قدم برای رسیدن به موفقیت در جام‌جهانی، تن دادن به حقیقت است. این حقیقت که صعود تنها با تلاش بسیار زیاد ممکن می‌‌شود و البته پذیرفتن اینکه تیم ما هم در این رقابت، پتانسیل بسیار زیادی دارد

در اینکه این نوع نگاه اساسا قابل نقد به نظر می‌رسد، تردیدی وجود ندارد اما از طرفی نقطه مقابل این بدبینی افراطی، نوعی خوش‌بینی افراطی است که در بین برخی از طرفداران و حتی اعضای تیم ملی وجود دارد. هنوز هیچ اتفاق رخ نداده، دراگان اسکوچیچ در نشریه سان برای تیم ملی انگلیس رجز خوانده و از انگیزه‌اش برای شکست دادن آنها صحبت کرده است. دستیار او ماریو تات هم از یک اتفاق تاریخی برای تیم ملی در جام‌جهانی صحبت به میان آورده است. یعنی هر چقدر یک فوتبالیست حرفه‌ای مثل کریم انصاری‌فرد تلاش کرده فشار را از روی تیم ملی بردارد و از سخت بودن مسیر صعود صحبت کند، بخشی از اطرافیان تیم درست در موضع مخالف او قدم برداشته‌اند و ظاهرا بخشی از هواداران تیم هم با آنها هم‌نظر هستند. تیم ملی به شرطی راهی دور بعد می‌شود که هیچ فشار سنگینی را روی شانه‌هایش احساس نکند. به شرطی که بتواند در اوج تمرکز، نقشه‌هایش را در زمین به اجرا دربیاورد و با آرامش کافی روبه‌روی رقبا قرار بگیرد. هیچ داستان فرامتنی و غیرورزشی نیز نباید روی این نبردها تاثیر بگذارد. اگر کار را بیش از حد ساده بگیریم، تیم آخر این گروه خواهیم شد. فراموش نکنیم انگلیس با یکی از بهترین نسل‌های تاریخش به این مرحله رسیده است. نسلی که به نیمه‌نهایی جام‌جهانی 2018 رسید و در یورو تا فینال رفت و حالا فقط با قهرمانی راضی می‌‌شود. یادمان نرود آمریکا با ستاره‌هایی مثل وستون مک کنی، کریستین پولیسیچ، سرجینیو دست و جیووانی رینا، در تک تک لیگ‌های درجه یک اروپا بازیکن دارد و ام.ال.اس هم در سال‌های گذشته بسیار پیشرفت کرده است. ما کار بسیار دشواری برای صعود از این گروه داریم و نباید تصور کنیم که این کار، به سادگی انجام خواهد شد.

اولین قدم برای رسیدن به موفقیت در جام‌جهانی، تن دادن به حقیقت است. این حقیقت که صعود تنها با تلاش بسیار زیاد ممکن می‌‌شود و البته پذیرفتن اینکه تیم ما هم در این رقابت، پتانسیل بسیار زیادی دارد. کاش برای مدتی، دست از خودتحقیری یا مقابل آن، خودبزرگ‌بینی برداریم و با فوتبال کمی متعادل‌تر رفتار کنیم. این درست همان کاری است که می‌تواند راه موفقیت‌های بزرگ و تاریخی را برای تیم ملی ایران هموار کند و همه تردیدها را در مورد این تیم از بین ببرد.