یک هفته پراشتباه دیگر را در داوری فوتبال ایران پشت سر گذاشته‌ایم. هفته‌ای که در آن تصمیم‌های اشتباه ریز و درشت زیادی گرفته شد و طبق معمول، جو نیمکت‌ها را به هم ریخت. شاید فدراسیون فوتبال، اولویت‌های مالی دیگری را در ماه‌های پیش رو داشته باشد اما به نظر می‌رسد نبود کمک داور ویدئویی، تبدیل به بزرگ‌ترین تهدید برای رقابت‌های لیگ برتر شده است. اگر نتوانیم هرچه زودتر این خلاء بزرگ را برطرف کنیم، لیگ با تمام سرعت به طرف بن‌بست خواهد رفت و جو مسابقات در آینده‌ای نزدیک به مراتب بدتر نیز خواهد شد.

این هفته از رقابت‌های لیگ برتر به لحاظ داوری یک فاجعه تمام‌عیار بود. در مسابقه پرسپولیس و گل گهر سیرجان، حتی با چشم‌های غیرمسلح هم واضح به نظر می‌رسید که خطای بازیکن قرمز درون محوطه جریمه اتفاق افتاده اما داور پس از کشتن زمان بازی و مشورت طولانی با دستیارها، تشخیص داد که خطا بیرون محوطه رقم خورده است. در آن دقایق، بازی با نتیجه دو بر یک به سود تیم یحیی در جریان بود و این پنالتی می‌توانست سرنوشت مسابقه را عوض کند. یک روز بعد در نبرد استقلال و آلومینیوم هم، سیدعلی یک روز افتضاح را پشت سر گذاشت. او می‌توانست در این نبرد یک پنالتی برای اراکی‌ها بگیرد و البته گل استقلالی‌ها را نیز سالم اعلام کند. تازه این تصمیم‌های عجیب و بحث‌برانگیز، مربوط به بازی‌هایی هستند که دیده شده‌اند. طبیعتا در نبردهایی با بیننده کم‌تر نیز چنین اتفاق‌های تلخی رقم خورده است. سطح داوری در لیگ برتر ایران، اصلا بالا نیست. ما در این نسل از داورها، ستاره‌ای مثل علیرضا فغانی را داشتیم که او را هم به سادگی هرچه تمام‌تر به یک لیگ خارجی سپرده‌ایم.

اساسا آنقدر در مورد داورها بدقولی صورت گرفته و دستمزدشان در فوتبال به حدی پایین بوده که داوری فوتبال دیگر برای جوان‌ترها هیچ جذابیتی ندارد. به همین خاطر است که استعدادهای تازه کشف نمی‌شوند و داوری در ایران تحول را تجربه نمی‌کند. تنها یک راه برای پایان دادن به این بحران گسترده وجود دارد و آن، استفاده از کمک داور ویدئویی است. با استفاده از وی.ای.آر می‌توان بسیاری از چالش‌های داوری را پشت سر گذاشت. با این اتفاق، حداقل مطمئن می‌شویم که دیگر قرار نیست گروه داوری روی خط آفساید دست به اشتباه بزنند. وقتی که اولین زمزمه‌های ورود وی.ای.آر به فوتبال ایران مطرح شد، هنوز ویروس کرونا از راه نرسیده بود. حالا کرونا در سطح جهان عملا مهار شده اما هنوز هم فوتبال ایران به استفاده از این تکنولوژی نزدیک نیست!

استفاده از کمک داور ویدئویی در اولین روزها، با واکنش‌های منفی زیادی روبه‌رو شد. چراکه این تکنولوژی هنوز در حال آزمون و خطا بود. با این وجود برای پی بردن به بلوغ و پختگی امروز این پدیده، کافی است به مسابقات یورو 2020 نگاه کنیم. مسابقاتی که این فناوری در آن به بهترین شکل ممکن و در کوتاه‌ترین زمان ممکن اتفاق می‌افتد. داورها در یورو اصلا زمان را برای استفاده از وی.ای.آر هدر نمی‌دهند و به شکلی ایده‌آل از آن استفاده می‌کنند. پس دیگر جنبه‌های منفی در مورد این پدیده از بین رفته است. مساله این است که استفاده از وار به شدت فراگیر شده و لیگ‌های فوتبال دنیا به دو دسته لیگ‌های دارای کمک داور ویدئویی و لیگ‌های بدون آن تقسیم خواهند شد. این هراس بزرگ وجود دارد که دیگر همه لیگ‌های فوتبال جهان به سراغ وی.ای.آر بروند و تنها فوتبال ایران از این نعمت بی‌بهره بماند. در این صورت فاصله چشمگیری بین فوتبال ایران و فوتبال دنیا شکل خواهد گرفت. فراموش نکنید همین حالا تیم ملی به خاطر نداشتن امکانات استفاده از وی.ای.آر، احتمالا شانس میزبانی از رقبایش در مرحله نهایی از دور مقدماتی جام جهانی را از دست خواهد داد. یعنی اگر امکان استفاده از وی.ای.آر در فوتبال ایران وجود داشت، حالا نگران مساله میزبانی نبودیم اما حالا که این تکنولوژی در کار نیست، بعید است بتوانیم در این مرحله حتی یک میزبانی داشته باشیم. یک اتفاق تلخ که نشان می‌دهد عقب ماندن از فوتبال روز دنیا، چه عواقبی را به دنبال دارد. فدراسیون فوتبال باید هرچه سریع‌تر به فکر راه‌اندازی کمک داور ویدئویی باشد. چراکه هواداران فوتبال در ایران، دائما مسابقات را با نمونه‌های خارجی مقایسه می‌کنند و متوجه یک تفاوت بزرگ در این نبردها می‌شوند. تفاوتی که فراتر از همه مسائل فنی و تاکتیکی است.

استفاده از وی.ای.آر قبلا فقط یک آزمون و خطا برای فوتبال بود و حالا دیگر به یک «ضرورت» تبدیل شده است. حتی تصور فوتبال‌های اروپایی بدون این پدیده محال به نظر می‌رسد. جالب اینکه در ایران حتی بعضی از باشگاه‌ها خواهان تامین منابع مالی وی.ای.آر شده‌اند اما هنوز پیشرفتی دراین زمینه اتفاق نیفتاده است. استفاده نکردن از این پدیده همه‌گیر، شبیه زخمی روی صورت فوتبال است. تا کمک داور ویدئویی از راه نرسد، تنش و اعتراض به داوری در لیگ برتر هرگز کاهش پیدا نخواهد کرد.