حق‌آبه دریاچه ارومیه پشت سد وزارت نیرو

براساس آخرین اطلاعات ستاد احیای دریاچه ارومیه، در حال‌ حاضر تراز این دریاچه ۱۲۷۱.۲۵ متر، سطح آن ۳۴۰۵ کیلومتر مربع و حجم آب آن ۴.۷ میلیارد متر مکعب گزارش شده است. مقایسه این آمار با اعداد و ارقام سال گذشته نشان می‌دهد که طی سال جاری تراز، سطح و حجم آب دریاچه ارومیه کاهش یافته است. برای مثال طی سال گذشته در همین بازه زمانی دریاچه ارومیه بیش از ۶ میلیارد متر مکعب آب داشته است. روند کاهشی تراز و سطح آب دریاچه ارومیه ناشی از کاهش بارش‌ها و عدم پرداخت حق‌آبه آن توسط وزارت نیرو است.

در همین باره مسعود تجریشی مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه به ایسنا گفت: درحالی‌که بارش‌ها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بین ۲۰ تا ۳۵ درصد کاهش پیدا کرده است، وزارت نیرو هم حدود ۶۵ درصد حق‌آبه دریاچه ارومیه را طی سال آبی جاری پرداخت نکرده است.

تجریشی با اشاره به بدهی ۳۰ میلیارد متر مکعبی وزارت نیرو به دریاچه ارومیه به‌دلیل عدم پرداخت حق‌آبه آن در سال‌های گذشته گفت: در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ که ستاد احیا کار خود را آغاز کرد، نه قانون حفاظت از تالاب‌ها به‌تصویب رسیده بود و نه توافقاتی درباره پرداخت حق‌آبه‌ها وجود داشت اما اکنون قوانین و توافقاتی در این زمینه وجود دارد.

تراز کاهشی دریاچه ارومیه

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه معمولا سطح تراز دریاچه ارومیه طی چند سال اخیر در اردیبهشت ماه افزایش می‌یافت، در خرداد تا تیرماه ثابت می‌شد و پس از آن به‌ دلیل تبخیر کاهش پیدا می‌کرد، تصریح کرد: متاسفانه امسال به‌ دلیل عدم پرداخت حق‌آبه تراز دریاچه ارومیه از اردیبهشت ماه سمت کم شدن پیش رفت. درحال‌ حاضر نقطه امید ما این است که سد کانی سیب که اکنون ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب دارد توسط تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه راه پیدا کند. امیدواریم این تونل نیز طی مهر تا آبان امسال به بهره‌برداری رسد.

به گفته تجریشی تونل انتقال آب کانی‌سیب سالانه حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب را به سمت دریاچه ارومیه هدایت خواهد کرد.

 دریاچه ارومیه از مرحله بحران  عبور کرده است

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه اظهار کرد: ما باید حدود ۹۵۰ میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه صرفه‌جویی کنیم. با توجه به این موضوع طی سال آبی گذشته حدود ۴۵۰ میلیون متر مکعب از این مقدار محقق شد. لازم است که طی پنج سال آینده نیز ۴۵۰ میلیون متر مکعب دیگر با انجام اقداماتی مانند تغییر الگوی کشت از محل کشاورزی صرفه‌جویی شود. تجریشی با اشاره به اینکه باتوجه به این‌ موارد می‌توان گفت که دریاچه ارومیه از مرحله بحران عبور کرده است و در حال‌ حاضر معضلی به عنوان خشک شدن دریاچه ارومیه نداریم، گفت: در دولت سیزدهم باید به سمت صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی و دریافت حق‌آبه تالاب‌ها از وزارت نیرو حرکت کنیم حتی می‌توان امیدوار بود که دستگاه‌های نظارتی نیز به موضوع پرداخت حق‌آبه تالاب‌ها ورود کنند چراکه درحال‌ حاضر قوانینی وجود دارد که بر اساس آن‌ها مردم، دستگاه‌های نظارتی، سازمان حفاظت محیط زیست و... می‌توانند نسبت به عدم پرداخت حق‌آبه‌ها به قوه قضاییه شکایت کنند.

 سناریوهای مختلف روند احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم

وی ادامه داد: برای ادامه روند احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم سناریوهای مختلفی درنظر گرفته شده است. یکی از این سناریوها ایجاد مرکز آینده‌پژوهی دریاچه ارومیه است.

وی با بیان اینکه اقدام بسیار مهمی برای پنج سال آینده دریاچه تعریف شده است گفت: اگر کشاورزی را به حال خود رها کنیم سطح زیر کشت افزایش خواهد یافت و به وزارت نیرو برای سدسازی فشار خواهند آورد.  او با بیان اینکه سیکل معیوب سدسازی، توسعه اراضی کشاورزی و افزایش فقر در پی دارد، گفت: در چنین شرایطی دریاچه ارومیه به وضعیت سابق خود بازخواهد گشت.

تجریشی در پایان با تاکید بر اینکه چنانچه شرایط دریاچه ارومیه عقبگرد داشته باشد، طوفان‌های گرد و خاک سبب خالی از سکنه شدن روستاهای غربی کشور می‌شود، اظهار کرد: درهر صورت چنانچه در آینده مجلس به دولت برای سدسازی به‌بهانه‌های واهی فشار آورد، دریاچه ارومیه خسارت زیادی را متحمل خواهد شد.