آوارگی، گرسنگی و مرگ هزاران فلسطینی

رامین پرتو

از چند روز پیش مذاکرات آتش‌بس غزه در قاهره با میانجیگری مصر و قطر شروع شد و در این راستا هیأت حماس هم در این بین اقدام به بررسی پیشنهادهای مطروحه از سوی آمریکا و اسرائیل کرد. برخی معتقد بودند که این مذاکرات به دلیل وخامت وضعیت سیاسی در تل‌آویو و همچنین اوضاع حاکم بر غزه بدون شک به نتیجه می‌رسد، اما حالا به نوعی تمام این تفاسیر خوش‌بینانه گویا با مشکل مواجه شده است؛ چراکه حلا ارتش اسرائیل آماده حمله به رفح شده است. ظهر روز گذشته (دوشنبه) کابینه اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو به اتفاق آرا آغاز حمله به رفح را تصویب کرد و رادیو ارتش اسرائیل در این خصوص گزارش داد که ارتش پیش از حمله زمینی، تخلیه ساکنان مناطق شرقی شهر رفح در جنوب نوار غزه را آغاز کرده است. در این راستا هزاران فلسطینی در مناطق شرقی رفح از صبح روز دوشنبه پس از تهدید اسرائیل مبنی بر آغاز عملیات نظامی در مناطق مسکونی شروع به نقل مکان به سمت غرب کرده‌اند. شاهدان عینی به «عربی ۲۱» گفتند که آوارگی گسترده کل خانواده‌ها از محله‌ها و مناطق شرقی شهر که مملو از آوارگان است را رصد کرده‌اند و  عملیات کوچ از مناطق صوفا، الشوکه، محله السلام، اطراف بیمارستان ابویوسف النجار، منطقه تبه زارع، مجاورت گذرگاه رفح، الجنینیه، منطقه البیوک و سایر مناطق واقع در محدوده نقشه منتشر شده توسط ارتش اسرائیل که شامل چندین میدان و چندین محله می‌شود، آغاز شده است. در این میان گزارش‌ها حاکی از آن است که تصمیم برای آغاز تخلیه رفح یکشنبه شب در جلسه کابینه گرفته شده که همین موضوع نشان می‌دهد تل‌آویو علناً مذاکرات آتش‌بس در قاهره را چندان قبول نداشته است. همچنین هشام زقوت، خبرنگار الجزیره اعلام کرده محله‌هایی که ارتش اسرائیل خواستار تخلیه آنها در شرق شهر رفح شده، یکشنبه شب گذشته مورد بمباران خشونت‌آمیز قرار گرفته و حدود ۱۱ خانه را هدف قرار داده است. وی گزارش داد مناطقی که اسرائیل ادعا می‌کند «بشردوستانه» هستند و از مردم می‌خواهند که به خان‌یونس و المواصی کوچ کنند، ویران شده و امکان برپایی چادر در آنها وجود ندارد و نمی‌توانند تعداد زیادی از آوارگان را در خود جای دهند. همچنین مجله آمریکایی پالتیکو در گزارش خود نوشته است که نیروهای ارتش اسرائیل نقشه منطقه المواصی را به گروه‌های امدادگر ارسال کردند تا برای حمله زمینی ارتش اسرائیل به شهر رفح آماده شوند؛ اقدامی که حتی متحدان تل‌آویو درباره آن و خطر حمله به رفح برای بیش از یک میلیون آواره‌ای که در این منطقه حضور دارند، هشدار داده‌اند. این در حالی است که کاخ سفید اعلام کرد طرح جامعی از سوی اسرائیل درباره عملیات نظامی در شهر رفح دریافت نکرده و قبل از هر گونه حمله به رفح، خواهان ادامه مذاکرات با تل‌آویو است. حتی یک مقام آمریکایی تاکید کرده که ارتش اسرائیل به دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و سازمان‌های امدادی فعال در داخل نوار غزه اطلاع داده است که آن‌ها طرحی را برای انتقال مردم از رفح به منطقه المواصی در نظر گرفته‌اند. 

اینکه بنی گانتس، عضو کابینه جنگ اسرائیل ساعاتی پس از تایید حمله به رفح از کناره‌گیری خود از عضویت در کابینه خبر می‌دهد نشان از تعمیق اختلاف در کلیت پرونده غزه دارد

بوی خون 

اساساً با اقدام کابینه اسرائیل و عزم راستگرایان برای حمله همه جانبه به رفح، تمامی معادلات تا حد زیادی به هم می‌ریزد و حتی موضوع آتش‌بس در غزه هم در هاله‌ای از ابهام فرو می‌رود

آنچه در این میان به عنوان یک مولفه بسیار مهم به چشم می‌خورد این است که اساساً با این اقدام کابینه اسرائیل و عزم راستگرایان برای حمله همه جانبه به رفح، همه معادلات تا حد زیادی به هم می‌ریزد و حتی موضوع آتش‌بس در غزه هم در هاله‌ای از ابهام فرو می‌رود. در این راستا کاخ الیزه در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد فرانسه به طور کامل از تلاش‌های میانجی‌گری جاری با هدف آتش‌بس در غزه حمایت می‌کند و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه معتقد است که سرنوشت فلسطینیان در غزه دیگر نمی‌تواند در معرض فعالیت‌های حماس باشد و عملیات اسرائیل باید متوقف شود. همچنین رئیس‌جمهور فرانسه از نخست وزیر اسرائیل خواست تا این مذاکرات را که می‌تواند به آزادی اسیران اسرائیل، حفاظت از غیرنظامیان از طریق آتش‌بس و کاهش تنش منطقه‌ای منجر شود، به پایان برساند. به موازات این تحولات، منابع خبری در اسرائیل اعلام کرده‌اند که یو آو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل در پی آغاز تخلیه ساکنان از مناطق شرقی رفح با لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا تلفنی گفت‌گو کرده و به وی گفته است که اقدام نظامی در رفح به دلیل مخالفت حماس با پیشنهاد واسطه‌ها برای ایجاد آتش‌بس امری ضروری است. طبق گزارش هاآرتص، وزیر جنگ اسرئیل مدعی شد که جنبش حماس تمام پیشنهادها را نمی‌پذیرد و این امر به معنای آغار حمله نظامی در رفح است. در این بین ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن دیروز (دوشنبه) در حساب کاربری خود در پلتفرم ایکس، موضعگیری بازدارنده‌ای را در قبال کابینه اسرائیل خواستار شد و تاکید کرد که با تهدید نیروهای اسرائیل به ارتکاب کشتار دیگری در شهر رفح، فلسطینی‌ها با خطر کشتار دیگری روبه‌رو هستند و بر این اساس جامعه جهانی موظف است اقدام فوری را برای جلوگیری از هرگونه عملیات نظامی اسرائیل در رفح در پیش بگیرد. همچنین دفتر محمود عباس، ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کرد تماس‌های فشرده‌ای با طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به‌ویژه آمریکا برای توقف حمله اسرائیل به رفح دارد. اما نکته بسیار مهمی که همزمان با حمله اسرائیل به غزه باید موردنظر قرار بگیرد این است که بنی گانتس، عضو کابینه جنگ اسرائیل ساعاتی پس از تایید حمله به رفح از سوی کابینه اسرائیل از کناره‌گیری خود از عضویت در کابینه خبر داد. گانتس گفت که به زودی کابینه را ترک خواهم کرد و همه باید بدانند که ما خواهان دستیابی به امنیت هستیم و هر چیز دیگری غیر از آن تنها یک سخن پوچ است وی مدعی شده که به زودی پیشنهاد انحلال کنست (پارلمان) اسرائیل در ماه سپتامبر آینده را ارائه خواهیم کرد و معتقدیم که باید این پیشنهاد تصویب شود. حتی زمانی که ما کابینه را ترک کنیم شانس ابقای آن البته با اکثریت افراطی‌های خطرناک وجود دارد و بنابراین برای برگزاری انتخابات تلاش خواهیم کرد. همچنین یائیر لاپید در پیامی خطاب به کابینه اسرائیل اعلام کرد که نخست‌وزیر و وزیران او باید از اظهارات و تهدیدهای غیرمسئولانه در موضوع اسرا دست بردارند، در حالی که کابینه وظیفه دارد هر کاری برای بازگرداندن اسرا انجام دهد اما آنها را به حال خود رها کرده است و این یعنی یک شکست عجیب برای اسرائیل. حال باید منتظر ماند و دید که آیا با شروع عملیات در رفح کابینه نتانیاهو فرو می‌پاشد یا خیر؟