ذخایر ۴۰ برابری پارس جنوبی در مقابل پازن:
کشف ذخایر جدید نفت و گاز چه نفعی برای مردم دارد؟
وزیر نفت از کشف ذخایر جدید نفت و گاز در کشور خبر داده است. با این حال ذخایر قابل برداشت در میدان گازی پارس جنوبی حدود 40 برابر ذخایر گازی کشف‌شده در میدان پازن است. باید دید با توجه به میزان ذخایر موجود، در صورت شروع بهره‌برداری از این میدان، منافع آن به چه کسانی می‌رسد؟
به گزارش تجارت‌نیوز، محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، روز دوشنبه 14 مهرماه 1404 اعلام کرد: بر اساس اقدام‌های انجام‌شده در حوزه اکتشاف میدان پازن در ناحیه جنوبی استان فارس و در امتداد شمال استان بوشهر ذخایر جدید کشف شده است. میدان پازن در فاصله حدود ۲۱ کیلومتری شهر جم در استان بوشهر واقع شده و بر اساس اقدام‌های اکتشافی، ذخایر گازی درجای کشور را ۱۰ هزار میلیارد فوت‌مکعب افزایش داده است. به گفته پاک‌نژاد پس از توقف حدود هشت ساله فعالیت‌های اکتشافی در این میدان، عملیات اکتشاف روی چاه دوم دوباره از سر گرفته شد و در این میان مشخص شد که این میدان ۱۰ تریلیون فوت‌مکعب گاز دارد که اگر ضریب بازیافت ۷۰ درصدی در میدان‌های گازی کشور لحاظ شود، عدد برداشت هفت هزار میلیارد فوت‌مکعب حاصل می‌شود.
ذخایر کشف‌شده با در نظر گرفتن ضریب بازیافت حدود هفت هزار میلیارد فوت‌مکعب است. اما تنها درصدی از کل گاز موجود قابل برداشت است و این درصد، ضریب بازیافت است. این ضریب که به طور معمول بر حسب درصد بیان می‌شود، در میادین گازی متعارف بین ۷۰ تا 90 درصد و در میادین گاز میعانی که نوعی مخلوط گاز طبیعی با هیدروکربن‌های سنگین‌تر است به دلیل افت فشار و تشکیل مایع درون مخزن بین ۵۰ تا ۷۰ درصد متغیر است. باید گفت با توجه به ضریب بازیافت، میزان گاز قابل برداشت حدود 198 میلیارد مترمکعب است، این در حالی است که حجم ذخیره درجای گاز طبیعی میدان پارس جنوبی در حدود ۵۱ هزار میلیارد مترمکعب است. طبق برآوردهای صورت‌گرفته میزان ذخایر گازی بخش قطری این میدان مشترک، ۳۶ هزار میلیارد مترمکعب است که آژانس بین‌المللی انرژی، میزان قابل استحصال گاز در بخش قطری را حدود ۲۶ هزار میلیارد مترمکعب تخمین زده است. این بدان معناست که ذخایر قابل برداشت در پارس جنوبی حدود 40 برابر ذخایر قابل برداشت در میدان پازن است.
قرارداد طرح توسعه میدان‌های گازی گردان و پازن میان شرکت ملی نفت ایران و سه هلدینگ در حاشیه آخرین روز بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی نفت یعنی روز 21 اردیبهشت امضا شد. این قرارداد ۲۰ ساله با هدف برداشت حداکثری از منابع گازی و تامین پایدار خوراک پتروشیمی‌ها به ارزش ۹۴۸ میلیون دلار بین شرکت ملی نفت ایران و مشارکت گروه باختر، هلدینگ پتروفرهنگ و انرژی‌گستر هانا به امضا رسید. طبق برآوردهای انجام‌شده، در طول دوره اجرای این طرح قرار است ۱۷۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب گاز و ۵۸ میلیون و ۱۹۰ هزار بشکه میعانات گازی تولید شود. بر این اساس، باید پرسید تکلیف ذخایر کشف‌شده چه می‌شود؟ در صورت شروع برداشت از این مخازن، ذخایر موجود به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ آیا قرار است به عنوان خوراک در اختیار پتروشیمی‌ها باشد؟
وزیر نفت در نشست خود عنوان کرد که برآورد می‌شود حدود ۴۰ ماه آینده، امکان برداشت از این میدان فراهم شود. با این حال باید گفت که حجم ذخایر کشف‌شده در میدان پازن گرچه می‌تواند در ناترازی گاز و البته افزایش تولید نفت کمک‌کننده باشد، اما لزوما نمی‌تواند کمکی به توسعه اقتصاد کشور کند. گرچه کشف ذخایر جدید نفت و گاز همواره خبر مهمی برای آینده انرژی کشور به‌شمار می‌رود، اما نباید فراموش کرد که اهمیت اصلی در مرحله برداشت و تولید از میادین است.
در شرایط کنونی که کشور با محدودیت‌های ناشی از تحریم روبه‌روست، پرسش کلیدی این است که آیا می‌توان به اجرای کامل پروژه‌هایی مانند تولید از ذخایر جدید در داخل کشور و با توان بومی امیدوار بود؟ پاسخ به این پرسش، بیش از هر چیز به میزان اراده سیاسی در انتقال فناوری و تضاد منافع بستگی دارد و باید گفت پاسخ به همین پرسش مشخص می‌کند که آیا کشف ذخایر جدید نفت و گاز می‌تواند اثر به خصوصی در سفره مردم داشته باشد یا خیر.
دیدگاه تان را بنویسید