رامتین موثق

بعد از فعال‌سازی مکانیسم ماشه، بازارهای مالی ایران در وضعیت بحرانی و نوسانی قرار گرفته‌اند و هر روز شاهد نرخ‌های جدید دلار و سکه هستیم. اما در این میان بازارهای رمزارز نیز می‌توانند تحت تاثیر قرار بگیرند؛ با تشدید فشارهای نظارتی بر بازار جهانی رمزارز، هشدار کارشناسان درباره احتمال مسدودسازی دارایی کاربران ایرانی در بزرگ‌ترین استیبل‌کوین جهان، تتر (USDT) رنگ‌وبویی جدی‌تر گرفته است.

با شدت گرفتن موج جدید فشارهای تحریمی و الزامات نظارتی در بازار جهانی رمزارز، «تتر» بزرگ‌ترین استیبل‌کوین جهان بیش از هر زمان دیگر در محاصره مقررات محدودکننده قرار گرفته است. تتر که بر پایه دلار آمریکا منتشر می‌شود، به‌واسطه زیرساخت‌های فنی خود توانایی مسدودسازی آدرس‌ها و تراکنش‌های مشخص را دارد؛ اقدامی که معمولاً در پاسخ به درخواست نهادهای بین‌المللی، اجرای احکام قضایی یا رعایت مقررات تحریمی انجام می‌شود.

هزاران آدرس تتر مسدود شد

به گزارش تسنیم، داده‌های منتشرشده از سوی شرکت Tether Operations Limited و رصد بلاک‌چین این رمزارز نشان می‌دهد تاکنون هزاران آدرس در شبکه تتر مسدود شده و دارایی‌های مرتبط با آن‌ها عملاً غیرقابل دسترس شده است.

به ‌باور تحلیلگران، سهم قابل‌توجه تتر در معاملات رمزارزی ایران سبب می‌شود هرگونه تشدید محدودیت یا پیروی بیشتر این شرکت از رژیم‌های تحریمی بتواند سرمایه بخشی از فعالان داخلی را در معرض خطر بلوکه شدن قرار دهد. این هشدار به ‌ویژه برای معامله‌گرانی که بخش اعظم نقدینگی خود را به‌شکل USDT نگهداری می‌کنند، اهمیت مضاعف دارد. کارشناسان حوزه بلاک‌چین و مالی همچنین معتقدند فشارهای جدید شامل الزامات شفافیت تراکنش‌ها و احراز هویت سخت‌گیرانه، بخشی از سیاست‌های کلان کشورهای غربی برای محدودسازی استفاده از رمزارز توسط شهروندان کشورهای تحت تحریم است. در این چارچوب، تتر به‌عنوان بازیگر اصلی بازار جهانی استیبل‌کوین‌ها، عملاً ابزاری در خدمت اجرای این محدودیت‌ها قرار می‌گیرد.

با وجود این، USDT  همچنان پرکاربردترین ابزار نقل‌وانتقال رمزارزی در سطح بین‌المللی، به ‌ویژه در معاملات صرافی‌ها و نقل‌و‌انتقال‌های برون‌مرزی است، اما تحلیلگران توصیه می‌کنند کاربران ایرانی برای کاهش ریسک، ضمن تنوع‌بخشی به دارایی‌های دیجیتال خود، استفاده از کیف‌پول‌های غیرمتمرکز و بررسی گزینه‌های جایگزین را در دستور کار قرار دهند. در نهایت، کارشناسان هشدار می‌دهند که بی‌توجهی به این هشدارها می‌تواند به واقعیتی تلخ و غیرقابل بازگشت منجر شود: مسدود شدن بخشی از سرمایه‌های ارزی کشور در لایه‌های دیجیتال سیستم مالی جهانی.

ادعای بانک مرکزی 

درباره کنترل التهابات بازار رمزارز

با هر بار تنش در بازارهای مالی، بانک مرکزی مدعی می‌شود که با مداخله‌های هوشمندانه و به‌موقع خود مانع نوسانات شده است در صورتی که واقعیت بازار چیز دیگری را نشان می‌دهد.

اکنون بانک مرکزی ادعای کنترل نوسانات را به بازارهای رمزارز نیز گسترش داده است. در همین راستا، علیرضا گچ‌پززاده، معاون ارزی بانک مرکزی، در خصوص میزان مجاز نگهداری رمزپول توسط اشخاص گفت: «بر اساس مصوبه روز گذشته هیات عالی بانک مرکزی، هر فرد حقیقی و حقوقی به میزان مبلغ ۵۰۰۰ تتر یا معادل آن به رمزپول‌های پایه ثابت امکان معامله دارد. همچنین امکان ذخیره و موجودی هر کیف پول هم 10 هزار دلار یا معادل رمز پول‌های استیبل کوینی یا پایه ثابت خواهد بود.»

احتمال مسدود شدن دارایی ایرانی‌ها در تتر برای برخی حساب‌های خاص شدید است که مقاصد مشخص دارند اما طبق آخرین به‌روزرسانی‌ها، احتمال کمی برای فریز شدن کامل حساب کاربرهای عادی وجود دارد؛ هرچند که با قطعیت نمی‌توان صحبت کرد زیرا بازاری است که هرروز بالغ‌تر می‌شود و قانون‌گذاری‌های آن در حال به‌روزرسانی و آپدیت است 

او در خصوص اهداف این مصوبه، اظهار کرد: «هیات عالی بانک مرکزی برای کنترل شرایط بازار و جلوگیری از التهاب و همچنین جلوگیری از هرگونه ضرر و زیان به مجموعه عواملی که نسبت به خرید و فروش این رمزارز‌ها اقدام می‌کنند، این مجموعه را مصوب کرده است. چون شرایط رمزپول‌های ثابت معمولا تحت کنترل شبکه بین‌المللی هست، ضرورت داشت بانک مرکزی به منظور جلوگیری از ضرر و زیان ذی‌نفعان، محدوده‌هایی برای کنترل ریسک‌های بیشتر جلوگیری تعیین کند.»

معاون ارزی بانک مرکزی تاکید کرد: «در این مرحله سعی شده هم به واسطه ریسک‌هایی که این رمزارز‌ها به کشور وارد می‌کند و ریسک‌هایی که در سطح بین‌المللی فی‌نفسه برای معاملات این نوع رمزارز‌ها وجود دارد، موضوع صرافی‌های رمزارزی تحت کنترل بیشتری قرار گیرد.»

گچ‌پززاده با اشاره به فعال شدن مکانیسم ماشه، مدعی شد: «همزمان با رای نیاوردن طرح چین و روسیه این موضوع ممکن بود در بازار رمزارز‌ها التهاب شدیدی ایجاد کند که با اقدامات بانک مرکزی این موضوع تا حدی کنترل شد. امکان کنترل رمزارز‌های پایه ثابت مشابه تتر از طریق صرافی‌های داخلی و اختیاراتی که بانک مرکزی دارد و دسترسی به اطلاعات دارندگان و معامله گران در بازار این امکان وجود دارد.»

بالاتر رفتن ریسک حساب ایرانی‌ها

یک کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره تاثیر تشدید تحریم‌ها بر حضور ایرانی‌ها در بازارهای رمزارز، عنوان کرد: فعالیت در بازارهای رمزارز به دو بخش فعالیت متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شود.

رضا کریمی درباره تاثیر تحریم‌ها بر فعالیت‌های غیرمتمرکز، گفت: آسیب خاصی به فعالیت‌های غیرمتمرکز وارد نمی‌شود چراکه فضای کاربری آسانی ندارد و به همین دلیل، تعداد کاربرهای ایرانی آن بسیار کم است و به این بخش آسیب زیادی نمی‌رسد؛ اما این نکته را نیز باید درنظر بگیریم که جامعه کوچکی از جامعه کریپتوی ایران را شامل می‌شود.

وی تصریح کرد: اما فعالیت‌های متمرکز با قانونی که بانک مرکزی گذاشته و محدودیت‌هایی که به وجود می‌آید، قطعا دچار مشکل خواهد شد.

این تحلیلگر بازارهای مالی با اشاره به محدودیت صرافی‌های بین‌المللی در نتیجه تحریم‌ها، اظهار داشت: همانطور که می‌دانیم صرافی‌های ایرانی مختلفی اکنون فعالیت دارند اما ابزارهای معامله‌گری آن‌ها برای بازارها بسیار محدود است و اقبال کاربرها همچنان به صرافی‌های بین‌المللی بیشتر است.

کریمی افزود: بعد از اینکه ایران وارد لیست سیاه FATF شد، شاهد بودیم که اکثر صرافی‌های معتبر بین‌المللی همکاری خود را با ایران قطع کردند و اکنون با فعالسازی مکانیسم ماشه طبیعتا این دسترسی‌ها محدودتر خواهد شد. اکنون تنها برخی صرافی‌های محدود هستند که با ایران همکاری می‌کنند زیرا بازار هدفشان آمریکای شمالی و اروپای شمالی نیست و بیشتر در بازارهای روسیه و شرق آسیا فعالیت می‌کنند و احتمالا تنها این صرافی‌ها همکاری خود را با ایران  ادامه دهند.

به گفته او، محدودیت‌های جدید کار را سخت‌تر می‌کند زیرا قطعا صرافی‌های درجه یک کمتر حاضر می‌شوند با ایرانی‌ها کار کنند و این مسئله، ریسک حساب ایرانی‌ها را بالاتر می‌برد.

رضا کریمی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: ادعای بانک مرکزی در خصوص کنترل کردن التهابات بازار رمزارز بی‌اساس است زیرا قیمت دارایی‌ها بین‌المللی است. مگر کل کشش بازار ایران چقدر است که روی بیت کوین اثرگذاری داشته باشد؟ اما با صحبت‌های آقای فرزین در کوتاه‌مدت احتمال می‌دهیم که یک سرکوب قیمتی اتفاق بیافتد که صرفا می‌تواند فنر تتر را برای حرکت بعدی، فشرده‌تر کند

احتمال فریز شدن کامل حساب ایرانی‌ها 

کم است

این کارشناس بازارها درباره احتمال مسدود شدن دارایی کاربران ایرانی در تتر، بیان کرد: این احتمال به این شدتی که مطرح شده است، پررنگ نیست زیرا تنها برای برخی حساب‌های خاص این اتفاق افتاده است.

کریمی ادامه داد: این احتمال برای برخی حساب‌های خاص شدید است که مقاصد مشخص دارند اما طبق آخرین به‌روزرسانی‌ها، احتمال کمی برای فریز شدن کامل حساب کاربرهای عادی وجود دارد؛ هرچند که با قطعیت نمی‌توان صحبت کرد زیرا بازاری است که هرروز بالغ‌تر می‌شود و قانون‌گذاری‌های آن در حال به‌روزرسانی و آپدیت است، اما طبق آخرین آمارها، چنین احتمالی پایین است.

بازار ایران کشش اثرگذاری 

بر بیت‌کوین را ندارد

این تحلیلگر مسائل اقتصادی اظهار کرد: ادعای بانک مرکزی در خصوص کنترل کردن التهابات بازار رمزارز بی‌اساس است زیرا قیمت دارایی‌ها بین‌المللی است. کل کشش بازار ایران چقدر است که روی بیت کوین اثرگذاری داشته باشد؟

کریمی درباره تتر، توضیح داد: تتر فعلا با قیمت ۱۱۰ هزار تومان معامله می‌شود در حالی که قبل مکانیسم ماشه قیمت حدود ۱۰۲ هزار تومان بود پس همان روندی را که دلار طی کرد، در تتر هم می‌بینیم و شوک قیمتی مثبت در هر دو بازار رخ داده است پس این حرف به صورت کلی نمی‌تواند صحیح باشد.

یک کارشناس اقتصادی: بعد از اینکه ایران وارد لیست سیاه FATF شد، اکثر صرافی‌های معتبر بین‌المللی همکاری خود را با ایران قطع کردند و اکنون با فعالسازی مکانیسم ماشه طبیعتا این دسترسی‌ها محدودتر خواهد شد و صرافی‌های درجه یک کمتر حاضر می‌شوند با ایرانی‌ها کار کنند و این مسئله، ریسک حساب ایرانی‌ها را بالاتر می‌برد

او به قانون بانک مرکزی درباره رمزارزها اشاره کرد و گفت: اکثر صرافی‌های داخلی، سکوهای مجوزدار از بانک مرکزی نیستند و مجوزهای خود را یا از وزارت صمت و یا از نهادهای دیگر گرفته‌اند. هرچند که بانک مرکزی قانونگذار نیست و قانونش تنها مربوط به سکوهای معاملاتی خود است، اما این قانون قطعا هم تاثیر روانی خواهد داشت و در گام‌های بعدی شاهد تاثیرات اجرایی آن خواهیم بود.

این کارشناس در پایان درباره روند احتمالی تتر با فعالسازی مکانیسم ماشه، تاکید کرد: قطعا همان روند دلار را دنبال می‌کند و روند دلار هم فعلا صعودی است اما با صحبت‌های آقای فرزین در کوتاه‌مدت احتمال می‌دهیم که یک سرکوب قیمتی اتفاق بیافتد اما این سرکوب قیمتی صرفا می‌تواند فنر تتر یا دلار را برای حرکت بعدی، فشرده‌تر کند.