باران زرین قلم

 رئیس‌جمهوری در حالی به وزارت جهاد کشاورزی دستور مدیریت قیمت‌ها را داده است که رئیس‌کل بانک مرکزی در اظهاراتی از روند کاهشی تورم و وضعیت بازار ارز ابراز رضایت کرد.

 رئیس کل بانک مرکزی در تازه‎ترین اظهارات خود با بیان اینکه تورم ماهانه در آذرماه ۱.۸ درصد، در آبان ماه ۲.۴ درصد، در مهر ماه ۳.۱ درصد و در شهریور ماه نیز ۳.۳ درصد بود، از روند کاهشی نرخ تورم خبر داد و گفت: خوشبختانه رشد نقدینگی و نرخ تورم در ماه‌های اخیر کنترل و کاهشی شده، به نحوی که نرخ تورم ماهانه از ۳.۳ درصد ماه‌های گذشته به ۱.۳ درصد در دی ماه رسیده است.

وی افزود: تعادل بازار ارز و روند باثبات سامانه نیما و روند کاهشی قیمت‌ها در بازار متشکل ارز کمک خوبی به کاهش و کنترل نرخ تورم داشته است. روندهایی که طی می‌شود امیدبخش است و امیدواریم این روند مثبت در اقتصاد ما تداوم داشته باشد.

 علی صالح‌آبادی در ادامه درخصوص حفظ ارزش پول ملی و تقویت آن اظهار داشت: یک بخش از کنترل ارزش پول ملی به بازار ارز و تعادل در این بازار مربوط می‌شود و اینکه نرخ ارز در یک دامنه مشخصی نوسان داشته باشد؛ بنابراین تعادل در این بازار می‌تواند به حفظ ارزش پول ملی کمک زیادی کند. بخش دوم نیز مربوط به تورم است و همانگونه که اشاره شد کنترل رشد تورم در ماه‌های اخیر اتفاق افتاده است.

دیروز اما رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، پس از  دریافت گزارشی از وضعیت بازار اقلام خوراکی، بار دیگر، رصد هفتگی وضعیت  بازار را مورد تاکید قرار داد و از وزیر جهاد کشاورزی خواست اقدامات لازم را برای مدیریت قیمت اقلام خوراکی  انجام دهد.

نگاهی به قیمت اقلام سبد مصرفی خانوار نشان می‌دهد فشار تورمی به سبد روزانه خریدها رسیده است به طوری که طبق گزارش‌های منتشر شده قیمت هر کیلو برنج حتی از 90 هزار تومان نیز فراتر رفته و بهای هر کیلو گوشت قرمز بالاتر از 200 هزار تومان ایستاده است

نگاهی به قیمت اقلام سبد مصرفی خانوار نیز نشان می‌دهد فشار تورمی به سبد روزانه خریدها رسیده است به طوری که طبق گزارش‌های منتشر شده قیمت هر کیلو برنج حتی از 90 هزار تومان نیز فراتر رفته و بهای هر کیلو گوشت قرمز بالاتر از 200 هزار تومان ایستاده است.

هشدارهایی که شنیده نشد

 در این فضاست که دبیر انجمن واردکنندگان برنج می‌گوید وزارت جهاد باید ثبت سفارش را سرعت بخشد تا کمبود عرضه، منجر به تشنج در بازار نشود.

مسیح کشاورز تاکید دارد: علی‌رغم هشدارهای مکرر در مهرماه مبنی بر کمبود برنج، مسئولان وزارت جهاد همچنان بر ممنوعیت واردات در فصل برداشت اصرار کردند که این امر نتیجه‌ای جز گرانی برنج ایرانی و خارجی دربرنداشت.به گفته وی با توجه به عقب‌ماندگی برنامه، در دو ماه باقی مانده تا پایان سال ماهانه ۱۵۰ هزار تن و در فروردین ۲۵۰ هزار تن برنج باید وارد شود تا نیاز شب عید و ماه رمضان تامین شود.وی قیمت کنونی هر کیلو برنج هندی و پاکستانی در بنادر را ۲۵ تا ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد.

بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت هر کیلو برنج هندی در خرده‌فروشی‌ها ۳۰ تا ۳۴ هزار تومان، برنج پاکستانی ۳۲ تا ۳۶ هزار تومان، برنج طارم ۶۳ تا ۹۲ هزار تومان، شیرودی ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان و ندا ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان بوده که نسبت به ماه‌های اخیر ۱۵ تا ۳۰ هزار تومان افزایش داشته است.در دیگر سوی بازار گزارش‌هایی منتشر شده که نشان از افزایش قابل توجه قیمت گوشت دارد. بهای تخم مرغ دولتی و تنظیم بازاری در سطح شهر شانه‌ای 43 هزار تومان اعلام شده است، اما در همه واحدهای صنفی تخم مرغ به این قیمت یافت نمی‌شود.

 در کنار رشد قابل‌توجه قیمت برنج می‌توان وضعیت بازار سبزیجات را نیز مورد اشاره قرار داد. رشد بی‌محابای قیمت سیب‌زمینی در روزهای اخیر دردسرساز شده و رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار با تایید رشد قیمت می‌گوید هنوز سیب‌زمینی به قیمت 20 هزار تومان نرسیده است.  فشار تورمی بر قیمت غذا می‌تواند آثار مهلکی را بر سلامت جامعه به جا بگذارد به طوری که کاهش تغذیه سبب می‌شود افراد در دوران شیوع کرونا با ضعف بدن و در نتیجه با ضعف ایمنی مواجه شوند.

دستورات تکراری  و گرانی همیشگی

 این اولین باری نیست که رئیس‌جمهوری دستوری با هدف کاهش قیمت را صادر می‌کند. پیش از این نیز در دولت سیزدهم چنین اتفاقی مسبوق به سابقه بوده است؛ آنجا که دستور کاهش 10 درصدی قیمت لبنیات صادر شد اما درنهایت پیگیری‌ها بی‌نتیجه ماند و دور تند گرانی در بازار لبنیات همچنان برقرار است. مقرر بود سه محصول پرمصرف در ساختاری پیش‌بینی شده با کاهش 10 درصدی قیمت روبرو شوند اما درنهایت اعلام شد شرکت‌های پخش در این حوزه همکاری لازم را نکرده‌اند.

 به نظر می‌رسد رشد قیمت خوراکی‌ها در دورانی که تورم عمومی بنا بر اعلام بانک مرکزی در حال کاهش است نشان می‌دهد تورم به حوزه سفره خانوار بیش از پیش ورود کرده و کنترل قیمت در بازار ارز و سکه و طلا در کنار رکود در بازار مسکن و خودرو سبب شده، تورم جای مانورش را در سبد خرید روزانه خانوارها بیابد .  تورم غذایی یکی از مهلک‌ترین انواع تورم است که فقرا را با فشار معیشتی بیشتر مواجه می‎کند.

 ارز 4200 تومانی حذف می‌شود؟

در چنین شرایطی دولت و مجلس در حال کشمکش بر سر حذف یا عدم حذف ارز 4200 تومانی هستند.  به تازگی معاون وزیر امور اقصادی و دارایی اعلام کرده است که کارت یارانه طراحی شده و تا پایان سال توزیع می‌شود. سبحانیان گفته است: تا انتهای امسال کارت اعتباری و یارانه‌ای آماده خواهد شد و می‌توان از سال آینده این کارت‌های اعتباری و یارانه‌ای را شارژ کرد و در اختیار مخاطب هدف قرار داد، بنابراین با وجود کارت‌های اعتباری و یارانه‌ای معتقدیم حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به نفع اقتصاد خواهد بود.

به نظر می رسد هر چند تورم غذایی در اوج خود قرار دارد اما هنوز دولت مصر بر حذف ارز 4200 تومانی است و در صورت توافق نهایی دولت و مجلس در این حوزه باید انتظار تورمی بیش از این را در حوزه مواد غذایی داشت .

 شیوع مجدد کرونا در کشور نیز احتمال قرنطینه و کند شدن فعالت کسب و کارها را در پی دارد که همین امر نیز تهدیدی جدی برای اقتصاد خانوار تلقی می‌شود .