ایمان ربیعی

 هر چند با تهدید مشاور ارشد قالیباف به شکایت از منتشرکنندگان خبری درخصوص تغییر جداول بودجه مصوب در مجلس شورای اسلامی و توضیحات خبرگزاری رسمی درباره اشتباهات صورت گرفته در انتشار این گزارش؛ انتظار می‌رفت داستان به فصل نهایی نزدیک شود، اما توضیحات تازه نمایندگان کنونی و نمایندگان سابق مجلس این آتش را بار دیگر از زیر خاکستر شعله‌ور کرد.

ماجرای بودجه هر چند ماجرایی تازه نیست و عبارات «شفافیت در لایحه بودجه» و «بودجه‌ریزی عملیاتی» سال‎هاست به گوش می‎رسد، اما امسال شرایطی تازه را در عرصه اقتصاد سیاست‌زده رقم زده و به دستمایه کشمکشی سیاسی در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری بدل شده است.   علی خضریان، نماینده‌ای که برای اولین بار این بحث را در فضای رسانه‎ای طرح کرد، بار دیگر، با استناد به عدم پاسخگویی نادران و قالیباف، در حساب توئیتر خود نوشت: با توجه به عدم پاسخگویی آقایان قالیباف و نادران نسبت به تغییرات گسترده ارقام و اعداد جداول بودجه ۱۴۰۰ پس از رای‌گیری لایحه در صحن مجلس و همچنین تلاش همه‌جانبه عده‌ای برای برخورد سیاسی و رسانه‌ای با این موضوع، مطالبی را جهت تنویر افکار عمومی بیان می‌کنم.

آنچه کاملا مشخص است اینکه نمایندگان مجلس در ۲۶ اسفند ۱۳۹۹ در آخرین جلسه سال، کلیه تبصره‌ها، احکام و جداول بودجه را براساس ایرادات شورای نگهبان برطرف و تصویب کردند و ۲۷ اسفند نیز رئیس مجلس رسما قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و جداول آن را طی نامه‌های جداگانه به رئیس‌جمهور ابلاغ کرد. این درحالی است که در جلسه ۲۶ اسفند ۱۳۹۹ جناب محسن زنگنه طی اخطار قانون اساسی پیرامون اینکه برخلاف وعده‌کمیسیون تلفیق هیچ جدولی به نمایندگان داده نشده و رای‌گیری درحالی است که نمایندگان هیچ اطلاعی از جداول ندارند، تذکر می‌دهد.

رئیس کمیسیون تلفیق بودجه نیز در پاسخ ضمن رد تذکر، مدعی شد «جداول» در پیوست موجود است و تاکید می‌کند: «الان هم که آن را می‌فرستیم اصلاحات «جداول» را فرستاده‌ایم... قبل از ابلاغ بودجه به دولت، تمام ردیف‌ها، جداول، تغییرات متفرقه و همه اصلاحات، احکام بودجه انجام شده و مصوب است.»

وقتی جناب نادران با صراحت اعلام می‌کند جداول اصلاح شده در پیوست موجود است و الان که آن را می‌فرستیم شورای نگهبان، اصلاحات جداول را هم فرستاده‌ایم و اصلاحات انجام شده و مصوب است؛ یعنی از ۲۷ اسفند ۹۹ که قانون بودجه ۱۴۰۰ رسما به دولت ابلاغ شد، موضوع بودجه در همه ابعاد خاتمه می‌یابد. کسانی که با این تفصیل از فردای ابلاغ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ به دولت تا ۱۴ فروردین در طبقه نهم ساختمان شیخ فضل‌الله مجلس در حال تغییر ردیف‌های بودجه بودند، می‌بایست پاسخگو باشند که چه کرده‌اند؟ و بعد از همه این مراحل چه کاری روی بودجه ۱۴۰۰ انجام می‌دادند؟ این همه تناقض از کجاست؟

نادران چه می‎گوید؟

رئیس کمیسیون تلفیق اما توضیحاتی مفصل در این مورد ارائه کرده است. الیاس نادران گفت: همه تغییرات اعمال شده بر بودجه، با هماهنگی شورای نگهبان انجام گرفته است.

او ادامه داد: شورای نگهبان روی برخی اعداد و ارقام و جداول نظر داشتند که نظرات آنها در کمیسیون تلفیق و هم در صحن علنی مجلس باید مورد اعمال نظر قرار می‌گرفت.

نادران تصریح کرد: متاسفانه در روزهای اخیر در فضای مجازی بی‎اخلاقی‎هایی صورت گرفت مبنی بر اینکه مجلس مصوبه‌ای داشته و کمیسیون تلفیق، مصوبه مجلس را تغییر داده است.

خضریان: کسانی که با این تفصیل از فردای ابلاغ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ به دولت تا ۱۴ فروردین در طبقه نهم ساختمان شیخ فضل‌الله مجلس در حال تغییر ردیف‌های بودجه بودند، می‌بایست پاسخگو باشند که چه کرده‌اند؟ و بعد از همه این مراحل چه کاری روی بودجه ۱۴۰۰ انجام می‌دادند؟ این همه تناقض از کجاست؟

رئیس کمیسیون تلفیق افزود: به اطلاع مردم شریف ایران می‌رسانم که آنچه در فضای مجازی پخش شده کذب محض است. اطمینان می‌دهم آن چه انجام می‌شود در چارچوب اختیارات قانونی بوده است.

پاسخ توکلی به نادران

 از سوی دیگر احمد توکلی، رئیس هیات مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت که سابقه سال‎ها نمایندگی را در کارنامه خود دارد پاسخی محکم برای رئیس کنونی کمیسیون تلفیق دارد. وی به ایلنا گفته است: فقط به ایشان گفتیم قبل از اینکه دعوا بالا بگیرد تا فرصت هست حرف‌های خود را در محضر مردم بیان کنند. این نامه‌ای که مخالفین نوشتند را بردارند و در صحن علنی توضیح بدهند که پاسخ هر کدام از موارد چیست، اگر قانع شدند که هیچ، اگر قانع نشدند، سند بیاورند؛ به این علت که مخالفین هم تاکنون حرف‌های کلی زده‌اند. در صورت ارائه سند هم کمیسیون اصل 90 رسیدگی کند و هم ما رسیدگی خواهیم کرد. ما تاکنون نشان دادیم که رودربایستی با کسی نداریم، ان‌شاءالله بعد از این هم نخواهیم داشت.

او البته اطلاعاتی بسیار دقیق را در این حوزه ارائه کرده است. توکلی با اشاره به اینکه از 44 نفر عضو کمیسیون تلفیق 34 نفر هیچ سابقه‌ای  در بودجه‌ریزی نداشتند، با اشاره به این نکته که دستکاری جداول مسبوق به سابقه بوده است، گفت: من از شروع مجلس هفتم در ۸۳ تا سال ۹۰ تلاش زیادی داشتم تا نمایندگان را قانع کردم که این کار خلاف قانونگذاری است، که در حین رسیدگی به بودجه قانونگذاری کنند. این روش اقتصاد ملی را متزلزل می‌کند و ثبات روانی را از بین می‌برد. علت این است که اولا زمان رسیدگی بسیار کوتاه است و در عمل نمی‌رسند که بخواهند دقیق شوند.

هزارتوی عدم شفافیت در اقتصاد

 اقتصاد ایران سال‌هاست درگیر عدم شفافیت است. نامه صد نماینده مجلس در خصوص تغییرات رخ داده در لایحه بودجه سال جاری نشان از عمق عدم شفافیت در اقتصاد ایران دارد. هر چند دستکاری لایحه بودجه از سوی احمد توکلی رویه‌ای سابقه‌دار خوانده شده است اما حالا مجلسی که لقب انقلابی را برای خود برگزیده به چالش کشیده است. عمق عدم شفافیت و دستکاری در اعداد و ارقام جداول در حقیقت سندی است دال بر بی‎موردی هزینه گزاف تدوین لایحه بودجه و ورود مجلس به ماجرای بررسی این لایحه در دوره‌ای نسبتا طولانی و حالا صدای بلند اعتراض بخشی از نمایندگان مجلس می‌تواند آغازی باشد بر اصلاح روند کنونی حاکم بر جریان بررسی این لایحه. شمارش معکوس برای مشخص شدن نتیجه این اعتراض بلند که اولین بار از سوی علی خضریان مطرح شد، آغاز شده است.

 باید دید آیا این اتفاق می‌تواند تغییری را در روند ناسالم حاکم بر بررسی لایحه بودجه ایجاد کند؟ باید منتظر ماند، پیگیری کرد و نتیجه را دید.