سایه دلار ۳۰ هزار تومانی بازگشت
حکمرانی وحشت در بازار ارز
ایمان ربیعی
قیمت دلار بار دیگر در صرافی‌های بانکی به مرز هراسناک 30 هزار تومان رسید تا صرافی‌های غیربانکی نیز دلار را به قیمت 30 هزار تومان به دست مشتریان برسانند.
در حالی که از ابتدای هفته بسیاری می‌پرسیدند دلیل تغییر نوسانات نرخ ارز چیست و برخی اقدامات بانک مرکزی و بازگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی را عنوان میکردند و برخی دیگر اقدامات خاص و افزایش عرضه را عامل حل مشکل می‌دانستند، با مرخص شدن ترامپ از بیمارستان به مقصد کاخ سفید روشن شد داستان دلار در خیابان فردوسی، ارتباطی مستقیم با تحولات کشور مبدا یعنی آمریکا دارد. تب دلار با بالا رفتن تب ترامپ در واشنگتن پایین آمد و با مرخص شدن وی از بیمارستان از پس چهار روز بار دیگر فشار تقاضا بازار ارز ایران را تحت‌تاثیر قرار داد. حالا روشن شد هنوز شمارش معکوس برای اعلان پشت پرده افزایش نرخ دلار از سوی همتی موضوعیت دارد و بهتر است آدرس‌های رئیس کل سابق بانک مرکزی نیز واکاوی شود تا روشن شود دلیل افزایش قابل توجه قیمت دلار در بازار چیست؟
با مرخص شدن ترامپ از بیمارستان و حرکت او به سمت کاخ سفید روشن شد داستان دلار در خیابان فردوسی، ارتباطی مستقیم با تحولات کشور مبدا یعنی آمریکا دارد. تب دلار با بالا رفتن تب ترامپ در واشنگتن پایین آمد و با مرخص شدن وی از بیمارستان پس از چهار روز بار دیگر فشار تقاضا بازار ارز ایران را تحت‌تاثیر قرار داد
اگر امروز از کارشناسان بپرسید دلار 30 هزار تومانی نتیجه چیست؟ در کنار عوامل مشکل‌زای سابقه‌دار، نام تحریم را نیز می‌گذارند تا روشن شود تشدید تحریم‌ها چگونه اقتصاد ایران را نشانه رفته است. دلار در حالی به قیمتی در محدوده 30 هزار تومان در ایران معامله می‌شود که ارزش برابری دلار با سایر ارزها به مراتب وضعیتی مناسب‌تر از ریال ایران دارد.
درست یک سال قبل وقتی نشانههای رشد قابل‌توجه تورم آشکار شده بود، دولت ایران لایحه‌ای را با هدف حذف چهار صفر از پول ملی تدوین کرد که موافقان و مخالفان فراوانی داشت. برخی معتقد بودند حذف صفر باید در دوره‌های پساتورم و ثبات اقتصادی اتفاق بیافتد. بهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس اقتصادی و مقام اسبق بانکی در این خصوص به «توسعه ایرانی» گفت: اگر حذف چهار صفر در ابتدای سال عملی می‌شد تاکنون دو صفر بار دیگر به پول ملی ایران بازگشته بودند و از این رو روشن است که زمان برای حذف صفر از پول ملی چندان مناسب نیست و باید اقداماتی اصلاحی جز این مورد که در آخرین حلقه اقدامات باید جای گیرد، در دستور کار باشد. وی عامل اساسی این بحران را خلق پول از یک سو و تحریم و وابستگی به درآمدهای ارزی از سوی دیگر دانست.
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق ایران و چین نیز صریحا می‌گوید دخل ما با خرجمان سازگار نیست از این رو اگر نتوانیم درآمدهای ارزی‌مان را افزایش دهیم با مشکل روبرو خواهیم شد. سخن وی نشان می‌دهد که یکی از مهمترین دلایل رشد قیمت ارز در بازار کمبود اسکناس ارزی و نبود ارز در ایران است. این نبود و کمبود البته نشات گرفته از بلوکه شدن اعتبارات ایران در خارج از کشور نیز هست.
در این میان برخی دیگر از کارشناسان نیز وابستگی بالای بازارهای ایران به عوامل خارجی را تهدیدی برای اقتصاد کشور می‌دانند و معتقدند تا زمانی که چنین وابستگی بالایی وجود دارد و تب ترامپ می‌تواند در افزایش و کاهش حرارت بازار و اقتصاد تاثیرگذار باشد، راه بر اصلاحات ریشه‌ای بسته است.
بیماری ترامپ و قیمت دلار
وقتی سخن از بیماری ترامپ و ابتلای وی به کرونا به میان آمد، بازار ارز ایران کاهش نرخ دلار را تا محدوده 27 هزار تومان نیز تجربه کرد. هر چند صرافان بانکی و مقامات بانک مرکزی مدام می‌گفتند این روند ادامه‌دار است و در روز یکشنبه نیز تعداد فروشندگان نوسان‌گیر در بازار زیاد شدند؛ اما تنها دو بازار از کاهش نرخ‌ها تاثیر گرفتند. بازار سکه و طلا و بازار موبایل. با کاهش نرخ دلار این دو بازار نیز کاهش قیمتی را تجربه کردند. قیمت سکه تا کف کانال 13 میلیون تومان عقب نشست اما امروز دوباره به نیمه کانال 14 میلیون تومان رسید و طلا نیز از یک میلیون و 300 هزار تومان به کانال یک میلیون و 200 هزار تومانی ورود کرد و در مدت زمانی کوتاه با رشد بهای دلار بار دیگر خود را به محدوده پیشین قیمتی رساند.
در بازار موبایل، اما قیمت موبایل‌هایی در محدوده کمتر ازهشت میلیون تومان بین 300 تا 500 هزار تومان و قیمت موبایل‌هایی در محدوده 10 تا 20 میلیون تومان تا حدود یک و نیم میلیون تومان کاهش یافت. میزان کاهش نرخ موبایل در دلارهای بالاتر از 25 میلیون تومان حتی تا سه میلیون تومان نیز گزارش شد اما همه این‌ها با خروج ترامپ از بیمارستان و ورودش به کاخ سفید از دست رفت. بازار ارز ایران در حالی در سه‌شنبه فعالیت خود را پایان داد که بار دیگر وحشت دلار 30 هزار تومانی معامله‌گران اعم از فروشندگان و خریداران را به خود مشغول کرده بود.
بازار به کدام سمت می‌رود؟
حمید حسینی، فعال اقتصادی و کارشناس ارشد اقتصاد می‌گوید تا زمانی که جو حاکم بر اقتصاد تغییر نکند، انتظار تغییر در بازار بیهوده است. وی معتقد است فشار روانی و سیاسی بر بازار بالاست، این فشار با روشن شدن نتیجه انتخابات امریکا می‌تواند تشدید یا تخلیه شود.
بهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس اقتصادی با اشاره به تورم فزاینده از رهگذر وضعیت آشفته بازار ارز به «توسعه ایرانی» گفت: اگر حذف چهار صفر در ابتدای سال عملی می‌شد تاکنون دو صفر بار دیگر به پول ملی ایران بازگشته بودند و از این رو روشن است که زمان برای حذف صفر از پول ملی چندان مناسب نیست
در عین حال باید توجه داشت که عواملی نظیر عدم پیوستن به اف ای تی اف و قرار گرفتن در لیست سیاه آن و همچنین تشدید تحریم و از سوی دیگر عدم همکاری با دولت برای اجرای طرح‌های نظیر طرح گشایش اقتصادی سبب شده‌اند قیمت دلار تا این میزان پیشروی کند.
او می‌گوید شاید گام اول برای رفع مشکل همکاری با دولت و حذف خودتحریمی باشد. از این سخنان چنین بر می‌آید که انتظار برای کاهش قیمت دلار در شرایطی که منابع بانک مرکزی در سایر کشورهای بلوکه است و چشم‌اندازی برای بهبود روابط بانکی ایران وجود ندارد، چندان عاقلانه نیست و از این رو جز انتخابات امریکا تصمیم ایران برای تعاملات بین‌المللی و روشن شدن موضع ایران در قبال کنوانسیون‌هایی چون اف ای تی اف روشن‌کننده مسیر حرکت اقتصاد ایران در آینده است.
دیدگاه تان را بنویسید