راه‌اندازی سامانه‌ای برای ثبت آثار هنری

مدیر مجموعه فرهنگی هنری کاما از راه‌اندازی بانک اطلاعاتی آثار هنرمندان خبر داد و گفت که با ایجاد این بانک اطلاعاتی یک مرجع پژوهشی برای مراکز علمی و دانشگاهی به وجود خواهد آمد که در عین حال غیر قابل دسترسی و جعل خواهد بود.

نشست خبری پروژه معرفی سیستم ثبت آثار هنری در بلاک چین شنبه ۱۱ آبان ماه با حضور مونا خوش‌اقبال مدیر مجموعه فرهنگی هنری کاما، جاوید رمضانی منتقد هنری، فاروق مظلومی منتقد هنری، رضا رهنمای مقدم مسئول آی تی این پروژه و وهاب منتظری وکیل دادگستری در گالری کاما برگزار شد.

مدیر مجموعه فرهنگی هنری کاما درباره پروژه «کاما چین» توضیح داد: یکی از معضلات جامعه هنری در سال‌های اخیر تأیید اصالت و ثبت اصالت آثار هنری است. مجموعه فرهنگی و هنری کاما در یک تلاش یک و نیم ساله به منظور مقابله با کپی و سرقت آثار هنری، اصالت آثار را در سیستم بلاک چین به ثبت می‌رساند. تاکنون نیز آثار ۳۷ هنرمند و از هر هنرمند پنج اثر در بلاک‌چین به صورت مستقیم توسط هنرمندان ثبت شده است.

در ادامه رضا رهنمای مقدم گفت: بلاک چین سیستمی است که تنها یک ارگان بر سیستم‌ آن نظارت ندارد؛ ما از بلاک چین به عنوان اطلاعات اصلی استفاده می‌کنیم، هر کسی می‌تواند به اطلاعات آن دسترسی داشته باشد ولی امکان تغییر آن را نخواهد داشت. افراد مختلفی می‌توانند صاحب این آثار هنری در بلاک چین باشند و حتی می‌توانند مالکیت آن را به فرد دیگری انتقال دهند، به نوعی شبیه یک حساب چندامضایی است. تعیین اصالت و ورود اطلاعات به تگ و ثبت روی بلاک چین، روشی است که اکنون توانایی انجام آن را دارند. اگر بعدها تکنولوژی‌های تازه‌ای بهتر از بلاک چین وجود داشته باشد طبیعتا امکان انتقال اطلاعات به آن وجود خواهد داشت.

جاوید رمضانی درباره نحوه اصالت سنجی آثاری که در سیستم «بلاک چین» به ثبت می‌رسند گفت: سه لایه اصلی برای تشخیص اصالت یک اثر هنری داریم. یکی لایه «تطبیقی» است که کارشناسانی که قدرت تشخیص قلم و حال و هوای هنرمند را می‌شناختند، اصالت را تایید می‌کردند. دوم «لایه پژوهشی» است و اگر کارشناس می‌گوید اصیل است به این دلیل است که  امکان مطابقت تصویری بین مثلا امضای هنرمند در دو اثر وجود دارد. سوم لایه «علمی» است که با استفاده از پالت‌های آزمایشگاهی و مطابقت اثر جدید با اثر پیشین بر اساس ساختار شیمیایی اثر صورت می‌گیرد.

فاروق مظلومی نیز ثبت آثار هنری در سیستم کاما چین را امتیاز مناسبی برای تطبیق آثار هنری دانست و گفت: فعلا داده‌های توصیفی را وارد سیستم «کاما چین» کرده‌اند و آنچه مهم بوده، ابعاد و زمان تولید آثار است. ولی پیشنهاد من ورود داده‌های هندسی به سیستم است که در آینده امکان مطالعات تطبیقی خواهد بود. این سیستم می‌تواند در حوزه مطالعات تطبیقی به کمک هنرمندان و نقد آثار هنری بیاید.

این منتقد هنری درباره ضرورت نقد تکنولوژیکی در هنر اظهار کرد: سیستم بلاک چین برای نقد آثار هنری شروع بسیار خوبی است، در واقع جای نقد تکنولوژیکی در میان نقدهای هنری خالی بود؛ مثلا امروز می‌توان با ابزارهای تکنولوژیک فهمید که یک اثر انتزاعی از چه منظرهایی متاثر از آثار پیشین است، در حالی که در ظاهر شباهتی وجود ندارد. شرایط نقد تجسمی در ایران بسیار دوستانه است و تقریبا می‌توان گفت نقد جدی نداریم؛ اما اگر بتوان به یک هنرمند نشان داد که اثر او کپی نامحسوس است، خود اعتبارسنجی به کار هنرمند اعتبار افزوده می‌بخشد.