خبر

هاندکه و توکارتسوک برندگان جایزه نوبل ادبیات شدند

جایزه نوبل سال‌های 2018 و 2019 در روز پنج‌شنبه (10 اکتبر) در شهر استکهلم به الگا توکارتسوک از لهستان و پتر هاندکه از اتریش رسید. 

الگا توکارتسوک، 57 ساله، به زبان لهستانی می‌نویسد و در کشور خود و در جهانِ انگلیسی زباناز شهرتی چشمگیر برخوردار است. او در سال 2018 جایزه معتبر «من بوکر» را نیز به‌خاطر رمان «پروازها» از آن خود کرده بود. الگا توکارتسوک به‌خاطر کتاب «یک تخیل روایی که با اشتیاق دایره‌المعارف گونه نمایان‌گر عبور از مرزها به‌عنوان شکلی از زندگی است» برنده نوبل ادبیات شد.

پتر هاندکه اتریشی نیز که 76 سال از عمرش می‌گذرد، نویسنده‌ای با شهرتی جهانی است و در ایران نویسنده‌ای شناخته شده‌تر است. به‌ویژه آن‌که در سینما نیز با «ویم وندرس» همکاری داشته است؛ فیلمسازی که اغلب ایرانیان او را می‌شناسند. پتر هاندکه برای کتاب «برای یک کار تأثیرگذار که با نبوغ زبانی، حواشی و ویژگی‌های تجربه‌های انسانی را کاوش کرده است»، به‌عنوان برنده نوبل ادبیات معرفی شد. 

بر اساس پیش‌بینی‌ها احتمال می‌رفت که برندگان امسال، در اعتراض به رسوایی فرهنگستان سوئد، از پذیرش جایزه نوبل ادبیات خودداری کنند و پیش‌بینی دیگر نشریات این بود که امسال حتما دست کم نام یک زن در بین برندگان باشد. 

لازم به ذکر است که سال گذشته در پی جنبش Me Too و رسوایی‌های جنسی که دو سال پیش دامن آکادمی نوبل را هم گرفت،؛  «ژان کلود آرنالت» همسر «کاترین فروستنسون» یکی از اعضای زن آکادمی نوبل در سال 2018 به جرم تجاوز، به دو سال زندان محکوم شد. اما پیش از آن‌که دادگاه برگزار شود، آکادمی اعلام کرد که در سال 2018 برنده نوبل ادبیات را انتخاب نخواهد کرد و این جایزه برای نخستین بار بعد از 70 سال لغو شد. 

این اتفاق استعفای تعدادی از اعضای آکادمی از جمله «سارا دنیوس»، رئیس آکادمی نوبل را به‌دنبال داشت و پس از لغو این جایزه در سال 2018، بنیار آلفرد نوبل تصمیم گرفت به‌جای آن در سال 2019 دو برنده ادبیات به جهانیان معرفی کند. 

اعطا نشدن جایزه نوبل ادبیات در سال گذشته با این‌که اقدامی بی‌سابقه در طول هفتاد سال گذشته به‌شمار می‌رفت، اما پیش از آن نظایری داشته است؛ فرهنگستان سوئد هفت بار، در سال‌های 1915، 1919، 1925، 1926، 1927، 1936 و 1949، از اعلام برنده جایزه نوبل ادبیات خودداری کرد. البته در پنج مورد، تعیین برنده به سال آینده موکول شد. «کازوئو ایشی گورو»، نویسنده انگلیسی ژاپنی‌تبار که رمان‌های «بازمانده روز» و «هرگز ترکم مکن»، از آثار شناخته شده او هستند، آخرین نویسنده‌ای بود که در سال 2017 موفق به کسب این جایزه شده بود و تا پیش از این، از 114 برنده نویل ادبیات، تنها 14 برنده زن بودند. 

جوایز نوبل از سال 1901 و بر اساس وصیت‌نامه آلفرد نوبل، سرمایه‌دار سوئدی و مخترع دینامیت، به افرادی تعلق می‌گیرد که آثار آن‌ها موجب پیشرفت بشریت می‌شود. برندگان جایزه نوبل هر سال در ماه اکتبر اعلام می‌شود و اصل جایزه در مراسمی که دهم دسامبر، سالمرگ آلفرد نوبل، برگزار می‌شود، در اختیار برندگان قرار می‌گیرد. این برندگان در رشته‌های پزشکی، شیمی، فیزیک، ادبیات، صلح و اقتصاد اعلام می‌شوند.