در سال‌های اخیر ایران در بخش فناوری نانو توانسته از رتبه 57 به رتبه 4 دنیا صعود کند.

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درگفت‌وگو با ایرنا ضمن بیان این مطلب، با اشاره به رشد پرشتاب فناوری نانو درکشور گفت: انفجار توسعه‌ای علم‌وفناوری در کشور از دستاوردهای انقلاب اسلامی در چهار دهه گذشته است.

سعید سرکار افزود: قبل از انقلاب دانشگاه‌های کشور به‌ویژه درعرصه علوم پایه و مهندسی بیشتر تا سطح کارشناسی دانشجو تربیت می‌کردند و ارتباط بین صنعت و دانشگاه بسیارکمرنگ بود؛ چراکه کشورمان اگر کارخانه‌ای هم داشت، بیشتر مونتاژکننده بودند؛ و برای چرخاندن چرخ این کارخانه‌ها فقط نیاز بود که یک سری تکنسین و مهندس داشته باشند، به این‌ترتیب کشور اصلا  از صنعت بومی برخوردار نبود.

وی گفت: بعد از پیروزی انقلاب وقتیکه دانشگاه‌ها مجددا شروع به کار کردند، این جسارت ایجاد شد که دانشگاه‌ها علاوه بر کارشناسی، دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری را هم  برگزار نمایند. البته لازمه برخورداری از این دوره‌ها طبیعتا نیازمند پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری بود و به دنبال آن  نیز مقوله کار در زمینه تحقیقات در دانشگاه‌ها ضرورت پیدا می‌کرد. به‌این‌ترتیب خوشبختانه ایرانی‌ها به صورت مستقل یک سری تحقیقات شروع کردند و این تحقیقات دنباله‌روی فعالیت‌هایی بود که درکشورهای پیشرفته انجام می‌شد و به تبع آن نیز اقداماتی برای چاپ مقالات در مجلات معتبر شروع شد، به طوریکه دربخش فناوری نانو ایران توانسته از رتبه 57 به رتبه 4 دنیا صعود کند. 

تربیت 30هزار نیروی متخصص درحوزه نانو 

وی ادامه داد: امروز ایران درجایگاهی قرار گرفته است که نه تنها در علوم پایه و مهندسی بلکه در علوم و فناوری‌های پیشرفته و نوین هم موفق شده است فعالیت‌های بسیارگسترده‌ای را انجام دهد.

سرکار گفت: فناوری نانو یک فناوری بین رشته‌ای است، بنابراین تخصص نانو بر بستر موجود در دانشگاه‌ها و ظرفیتی که در دانشگاه‌ها در دوره تحصیلات تکمیلی یعنی دکتری و ارشد بود، سوار شد و توانست با ظرفیت‌های موجود و سیاستگذاری‌های خوب و برنامه‌ریزی‌هایی که در کشور توسط ستاد نانو انجام شد، با رشد پرشتاب مواجه شود، به طوریکه در سال 2001 میلادی که کار نانو از مرحله تردید در کشور شروع شد؛ در تمام این سال فقط 10 مقاله آی.‌اس.‌آی وجود داشت و در خصوص نیروی متخصص در این زمینه نیز کمتر از 10 نفر از اساتید دانشگاه‌ها  فناوری نانو را می‌شناختند و می‌دانستند به چه معنایی‌است.

وی ادامه داد: اما با فعالیت‌ها و سیاست‌هایی که ستاد نانو درسال‌های گذشته در پیش گرفته است، امروزه بیش از30 هزار نفر نیروی تخصصی از مقطع کارشناسی ارشد به بالا در دانشگاه‌های ایران تربیت شدند؛ بر‌این‌اساس می‌توان متذکر شد که برخورداری از ظرفیت بالای نیروی انسانی متخصص در دانشگاه‌ها به عنوان یک فونداسیون قوی برای پیشبرد نانو تکنولوژی عمل کرده است به‌گونه‌ای که امروز یکی از نتایج و دستاورد‌های نیروی تخصصی این بوده که حوزه تحقیقات و توسعه فناوری فعال شده است.

در حال حاضر حدود 30 درصد ثبت اختراعات بین‌المللی در ایران درحوزه نانو اتفاق می‌افتد و حدود 25 درصد مقالات آی.‌اس.‌آی چاپ شده ایران درحوزه نانو تکنولوژی است؛ همچنین 200 شرکت نانویی دانش بنیان در کشوروجود دارد که 500 محصول مبتنی بر فناوری نانو را تولید می‌کنند

سرکار با اشاره به دستاوردهای انقلاب یادآور شد: ایران سال گذشته درحوزه نانو با چاپ بیش از 9هزار مقاله، توانست رتبه چهارم دنیا را بعد از کشور چین بدست آورده و به‌این‌ترتیب بعد ازکشورهای چین، آمریکا و هند که در زمره سه کشور پر جمعیت جهان محسوب می‌شوند جایگاه مطلوبی آن خود کند و بالاتر از تمام کشورهای اروپایی نیز موقعیت خود را تثبیت کند.

 عبور از مرز10هزار و 500 مقاله 

وی افزود: امسال انتظار ما این است که تعداد مقالات نانو از مرز10هزار و500 مقاله بگذرد؛ بنابراین نانو ایران از رتبه 57 به رتبه چهارم دنیا صعود کرده و در عین حال کشور توانسته درحوزه مقالات نانو از سالی 10 مقاله به بیش از روزی 30 مقاله برسد که این امر یک انفجار توسعه‌ای علم وفناوری درکشور محسوب می‌شود.

سرکار بیان داشت: در این سال‌ها نانو فقط در بحث توسعه علمی گام برنداشته است؛ در حال حاضر حدود 30 درصد ثبت اختراعات بین‌المللی در ایران درحوزه نانو اتفاق می‌افتد و حدود 25 درصد مقالات آی.‌اس.‌آی چاپ شده ایران درحوزه نانو تکنولوژی است؛ همچنین 200 شرکت نانویی دانش بنیان در کشوروجود دارد که بیش از 500 محصول مبتنی بر فناوری نانو را به صورت انبوه تولید و در بازار عرضه می‌کنند.

ایران سال گذشته درحوزه نانو با چاپ بیش از 9هزار مقاله، توانست رتبه چهارم دنیا را بعد از چین بدست آورده و به‌این‌ترتیب بعد ازکشورهایی نظیر چین، آمریکا و هند که در زمره سه کشور پر جمعیت جهان محسوب می‌شوند جایگاه مطلوبی را آن خود کند

3 هزار میلیارد تومان فروش محصولات نانو 

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو یادآور شد: فروش محصولات نانو درسال گذشته حدود 1400 میلیارد تومان بود و بیش از60 میلیون دلار صادرات محصولات مبتنی برفناوری نانو به بیش از 45 کشور جهان ازجمله کره جنوبی، چین، استرالیا، مالزی، روسیه و ترکیه ،کشورهای اروپایی مانند آلمان، انگلیس ، فرانسه ، ایتالیا و اسپانیا تا آمریکای لاتین بوده است، بنابراین امید است فروش امسال محصولات نانو از 3هزار میلیارد تومان عبورکند که بر‌این‌اساس در صادرات کشور نیز با رشد 100 درصدی مواجه خواهیم شد.

سرکار با اشاره به تحریم‌ها و هجمه‌هایی که در طول چهل سال گذشته علیه کشور وجود داشته و ادامه دارد گفت: تحریم‌ها آزارهنده هستند؛ چه درمورد تعاملات بین‌المللی درحوزه علم‌و‌فناوری و چه در طراحی و ساخت و حتی فروش محصولات، تبعات منفی خود را دارد؛ اما اگر از یک منظر دیگر به این امر نگاه کنیم، در شرایط تحریم‌، کشور توانست با اعتماد به سرمایه‌های اجتماعی خویش  و اراده ملی محصولات مورد نیاز خود را طراحی کند و بسازد.

وی افزود: آنچه از کارنامه نانو تکنولوژی در این گزارش مطرح شد، حتی فناوری یک محصول از500 محصولی که درکشور تولید می‌شود از خارج وارد نشده، تمام دستاوردهای علمی، فناوری و تولیدات محصولات نانو مبتنی برتوانمندی و قابلیت متخصصان داخلی کشور است؛ مهمتر از ارزش مادی و رفع گلوگاه‌های تحریمی، اعتماد به نفسی است که این امر در بین قشر متخصص و جوان ایجاد کرده، به طوریکه پیشرفته‌ترین محصولات را با اتکا به توانمندی‌های خویش می توانیم طراحی نماییم و بسازیم و به‌این‌ترتیب نه تنها نیاز کشور برآورده می‌شود بلکه به پیشرفته‌ترین کشورها نیز می توانیم این محصولات را صادر کنیم..

وی یادآور شد: این ظرفیت‌ها و خودباوری‌ها به تبع تحریم‌های انقلاب اسلامی در این چهل سال ایجاد شده، اگر تحریم‌ها نبود و اراده برای طراحی و ساخت محصولات نبود هیچگاه قشر متخصص و جوان کشور نمی‌توانست به توان وظرفیت‌های خود پی‌ببرد و ارزش‌های افزوده خوبی را برای کشور خلق کنند.