دریافت عوارض از تونل‌های پایتخت؛ آری یا نه؟!

یکی از مهمترین راهکارهای کاهش حجم ترافیک و کوتاه کردن مسیرها در کلان‌شهر تهران که به فکر مسئولان مربوطه خطور کرد احداث تونل و بزرگراه در نقاط مختلف و البته پرترافیک پایتخت بود. حال گویا همین تصمیم‌سازان که برای شرایط بهتر و رفاه مردم اقدام به احداث انواع مختلفی از تونل‌ها و بزرگراه‌ها کرده‌اند، اکنون تصمیم گرفته‌اند برای تامین کسری بودجه شهرداری، پرداخت عوارض را برای تونل‌ها و بزرگراه‌ها در‌نظر بگیرند؛ مساله‌ای که در چند روز اخیر حواشی بسیاری را بدنبال داشته است.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در واکنش به خبر پولی شدن تردد در ۵ تونل پایتخت که پیش از این خبرگزاری مهر از تدوین و ارائه آن به شورای شهر خبر داده بود، این خبرگزاری را متهم به ۳ دروغ کرد و این در حالی است که تناقضات در گفتار این مقام مسئول با اعضای شورای شهر، مشهود است.

محسن پور سیدآقایی مدعی شده است که عدم ارائه طرح مذکور از سوی معاونت حمل و نقل و ترافیک، ارائه طرح در شورا و مدیریت شهری قبلی و نیز رقم پیشنهادی عوارض، ۳دروغ خبرگزاری مهر در این باره است. در پاسخ به این اتهام معاون شهردار تهران نکات زیر قابل طرح است:

بنابر این گزارش، خبرگزاری مهر تنها از طرحی رمز‌گشایی کرد که بر اساس مقدمه پیش‌نویس لایحه، پیشنهاد شده تا از ۱۵ فروردین ۹۸ اجرایی شود.  

برای اعضای شورا و شهردار تهران جای تعجب نیست طرحی که انتشار خبر آن نشان می‌دهد جامعه چه میزان نسبت به آن حساسیت دارد، به اطلاع آنها نرسیده و نه کمیسیون تخصصی و نه شهردار تهران از آن اطلاعی ندارد؟

رونمایی از این طرح نه زودهنگام بود نه با انگیزه‌های سیاسی. این روزها برای زیر سوال بردن هر واقعیت و شانه‌خالی کردن از مسئولیت موضوعات تخصصی را به رقابت‌هایی سیاسی گره می‌زنند. اما نه ادبیات این خبر، ادبیاتی سیاسی بود و نه انگیزه انتشار آن. اما مدیران شهری برای حرکت چراغ خاموش خود تلاش کردند اصل خبر را زیر سوال ببرند. 

کدام نرخ‌ها واقعی است؟ 

 معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرده که بزرگ‌ترین دروغ خبرگزاری مهر در این موضوع رقم ۳ هزار تومانی عوارض است این در حالی است در خبر خبرگزاری مهر آمده است؛ «گفته می‌شود این رقم ۳ هزار تومان است».

که این نشان می‌دهد رقم اعلام شده دقیق نیست. اما مدیری که لایحه را تدوین کرده و آن را در اختیار یکی از رسانه‌ها قرار داده و رقم‌های دقیق نیز منتشر شده است که براساس آن رقم پیشنهادی عبور از تونل شهدای غزه ۱۹۷۰تومان بود، می‌گوید رقم‌ها حداکثر هزار تومان است را می‌توان دروغگو توصیف کرد. شاید هم بعد از فشار افکار عمومی دیروز عصر، نامه‌ای به معاونت برنامه‌ریزی ارسال شده و رقم‌ها تعدیل شده باشد!

اینکه لایحه در حال طی کردن روال عادی لوایح است اما شهردار تهران می‌گوید از اساس این خبر واقعیت ندارد هم قضاوت دروغگویی‌اش با مخاطبان.

شهردار تهران البته بلافاصله بعد از بیان این نکته که اصل خبر واقعیت ندارد، از گفته خود عقب‌نشینی می‌کند و می‌گوید این لایحه در مرحله کارشناسی بوده است. مگر خبرگزاری مهر موضوع دیگری را مطرح کرده است؟ جز اینکه پیش‌نویس لایحه‌ای در حال تدوین است. البته شهردار تهران معتقد است این لایحه نباید در مرحله کارشناسی منتشر می‌شد،  اما چرا نباید مردم نسبت به تصمیم‌هایی که قرار است در خصوص آنها گرفته شود آگاه باشند. این با شفافیت ادعایی مدیران شهری همخوانی دارد؟

آقای حناچی روزگاری که هنوز شهردار نشده بود از تجربه شهرهای دیگر سخن می‌گفت که هر پروژه‌ای که قرار است برای مردم شهر اجرایی شود در تالار شهرشان رونمایی می‌شود و شهروندان در خصوص آن اظهار‌نظر می‌کنند. حالا چگونه است که رونمایی این پیشنهاد را نادرست می‌دانند؟

کارهایی که خودمان می‌خواهیم انجام می‌دهیم !

حسین ایمانی جاجرمی، استاد دانشگاه و جامعه‌‌شناس شهری درباره اینکه چرا تصمیم‌گیران شهری قبل از تهیه طرح ها و لوایحی که به‌طور مستقیم بر زندگی شهروندان تاثیر‌گذار است از شهروندان نظر‌سنجی نمی‌کنند، به مهر می‌گوید: یکی از مسائل مهم در شهر، مدیریت شهری مشارکتی است. سال‌ها است بر روی این موضوع کار می‌شود ولی از آنجا که نه قوانین ما و نه ساختارهای ما مشارکتی هستند، این اتفاق رخ نمی‌دهد و تصمیم‌گیران ما نیز از لحاظ قانونی لزومی به جلب این مشارکت ندارند.

این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: سنت و عرف مدیریت مشارکتی هم در شهرداری وجود ندارد و تجربه‌ای هم مدیران در این حوزه ندارند و بیشتر مدیران و کارکنان شهرداری به نوعی از مشارکت گریزان هستند. از سویی مردم نیز اعتماد لازم را به شهرداری ندارند که بخواهند مشارکت داشته باشند.

جاجرمی با بیان اینکه این حق مردم است که تصمیم‌گیران در زمان تصمیم‌گیری اطلاع رسانی‌های لازم را در خصوص موضوعاتی که بر زندگی آنها تاثیر می‌گذارد انجام دهند، می‌گوید: این اتفاق کمک می‌کند نکات مثبت، منفی طرح مشخص شود وتصمیم‌گیری درست‌تری انجام شود.

این استاد دانشگاه خاطره‌ای از پیشنهاد به یکی از معاونتهای اجتماعی مناطق درخصوص آگاهی اهالی منطقه از طرح پیشنهادی می‌گوید و پاسخ جالب معاون که اعلام کرده بود اگر اطلاع رسانی شود مردم نمی‌گذارند آن اجرایی شود.

جاجرمی اضافه می کند: نکته این جا است که ما کارهایی را که مردم می‌خواهند انجام نمی‌دهیم، بلکه کارهایی را به عنوان یک مدیر انجام می‌دهیم که به ذهنمان می‌آید و این غلط است. مسئولان و دست‌اندرکاران باید بتوانند با گفت‌وگو با مردم آنها را اقنا  کنند.

 درز پیدا کردن یک تصمیم و  وحشت مدیران شهری 

 اتفاقی که در جریان این پیشنهاد رخ نداد و تنها با ادبیات بد‌اخلاق و ضد‌رسانه تنها به انکار واقعیت پرداخته شد. محسن هاشمی رییس شورای شهر تهران هم اصل موضوع را تایید می‌کند و می‌گوید: این موضوع در معاونت حمل و نقل و ترافیک به صورت داخلی مطرح بوده است که ناگهان درز پیدا کرده است.

حجت نظری عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران هم در این خصوص به مهر می‌گوید: پیشنهاد پولی شدن تونل‌ها مربوط به کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران می‌شود. در پرسشی که از اعضای این کمیسیون شد، اعضا اعلام کردند به هیچ عنوان از این موضوع اطلاعی نداشته و شورا در این خصوص ورودی نداشته است شاید یکی، دو عضو درخواستی در این رابطه داشته باشند اما کمیسیون تخصصی شورا پیگیری در این رابطه نداشته است.

 نظری ادامه داد: این لایحه در معاونت برنامه‌ریزی و امور شوراها وجود دارد اما هنوز به شورای شهر تهران ارسال نشده است.

واکنش به نامه معاون شهردار تهران

در نامه معاونت حمل و نقل اشاره شده است که این طرح مربوط به برنامه ۵ ساله دوم شهرداری تهران است و به گذشته تاریخی این طرح پرداخته شده که در خبر مهر نیز گفته شده بود این پیشنهاد پیش از این نیز در دوران مدیران گذشته شهر مطرح، اما به دلیل فشارهای اجتماعی پس گرفته شده است.

محمد علی کرونی، دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران نیز با اشاره توضیحات معاونت حمل و نقل در خصوص پیشنهاد پولی‌شدن تونل‌های پایتخت به مهر می‌گوید: التزام جناب پورسید آقایی به مفاد و مواد برنامه دوم قابل تحسین است، اما من باب نمونه نظر ایشان را به ماده ۱۱ برنامه نیز جلب بنمایید. این استدلال که کسانیکه از تونل‌ها عبور نمی‌کنند، چرا باید بابت نگهداری آن‌ها هزینه بپردازند هم از اساس اشتباه هست؛ کما‌اینکه بخشی از جمعیت تهران قطعا از تمامی خدمات شهرداری استفاده نمی‌کنند، پس نباید بابت آنها ردیفی در بودجه سالیانه شهرداری قرار داد.

 کرونی با بیان اینکه این تعابیر و جملات بیشتر مضمون فرار رو به جلو را در ذهن متبادر می‌سازد، گفت: در نقد این جمله که پس از دو دهه گسترش مترو چرا استفاده از خودرو کاهش نیافته نیز شما تصور بفرمایید همین میزان مترو هم وجود نداشت، کما اینکه کشور در تحقق برنامه‌های مترو ۵۰ درصد از برنامه عقب است. پس اصولا گسترش مترو آنطور که باید رخ نداده و طی یکسال گذشته نیز به اذعان خیلی از کارشناسان، مترو در پایین‌ترین سطح عملکردی از زمان جنگ قرار دارد.

به گفته کرونی لفظ بهای خدمات در مورد اینگونه عوارض نیز به نظر صحیح نیست چون این خدمات عام است و اگر بر یک زیر ساخت وضع شود بقیه را نیز باید در برگیرد. عوارض تردد مفهوم صحیحی برای اعمال است.

 معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران خبر پولی شدن تردد در ۵ تونل پایتخت را که پیش از این خبرگزاری مهر از تدوین و ارائه آن به شورای شهر خبر داده بود، تکذیب کرد

کرونی ادامه می‌دهد: خوشبختانه در بخشی از پاسخ، مسئولیت عدم توسعه و کارایی شبکه حمل و نقل عمومی شهر را پذیرفته‌اند. با استدلال‌ها پس کسانی هم که از مترو استفاده نمی‌کنند نباید از بابت توسعه خطوط مترو ردیفی در بودجه شهرداری قرار دهند.

طرح‌های خوبی که آدم‌های ناپخته  آن را خراب می‌کنند 

 محمد علیخانی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم به رسانه داخلی شهرداری درباره اینکه اخذ عوارض در برنامه ۵ ساله شهرداری دیده شده توضیح می‌دهد: این موضوع در برنامه نیز دیده شده که از طریق اخذ عوارض بشود پروژه‌های نیمه تمام را تکمیل کرد و یا اینکه نسبت به احداث پروژه‌های جدید اقدام شود.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با بیان اینکه بعضی وقت‌ها یک سری از افراد اقدامات ناپخته‌ای انجام می‌دهند که اصل یک طرح خوب را هم تحت‌الشعاع قرار می‌دهند، می‌گوید: اخذ عوارض از معابر خاص در ترکیه، ‌امارات و خیلی دیگر از کشورها در حال انجام است و از طریق نصب دوربین‌ها عوارض دریافت می‌کنند، ولی در این شرایط که وضعیت اقتصادی مردم خوب نیست نباید بحث‌هایی را که اولویت ندارد، مطرح کنند و این موضوع می‌تواند به پروژه‌هایی که در حال تکمیل است، آسیب بزند.  

علیخانی تاکید می‌کند: نظر ما اخذ عوارض برای پروژه‌های جدید است نه پروژه‌های قدیمی که اکنون به بهره‌برداری رسیده است.

در پایان توصیه می‌شود از بابت انتشار خبرگزاری مهر بابت طرحی که در صورت اجرا، آثار و پیامدهای آن برای شهردار تهران غیر قابل پیش‌بینی می‌شد، بابت انتشار موضوعی که به صورت مستقیم با مردم و هزینه روزانه بخش قابل توجهی از شهروندان، سر‌و‌کار دارد و آنها به عنوان صاحبان اصلی شهر باید از آن خبر داشته باشند و بابت فراهم آوردن امکان اظهار‌نظر مخالفان و موافقان طرح، چرا‌که هر طرحی قبل، حین و بعد از تصمیم‌گیری، تصویب و اجرا باید در معرض افکار عمومی و نقد کارشناسان قرار گیرد، بابت کمک به شورای شهر در راستای تحقق شعار شهرداری شیشه‌ای، بابت اینکه با اطلاع‌رسانی خود بدون یک ریال هزینه افکارسنجی، این طرح را در معرض قضاوت رسانه‌ها و کارشناسان قرار داد و اکنون شهردار تهران و شورای شهر می‌توانند آن را با کمک نقدهای وارده مورد بازنگری قرار دهند، از این خبرگزاری تشکر شود. آقای شهردار! بابت انتشار واقعیت ما را ببخشید.