خاموشی دود‌کش‌های مجتمع مس سرچشمه

مجتمع مس سرچشمه یکی از بزرگترین مجتمع‌های صنعتی _ معدنی جهان و بزرگ‌ترین تولیدکننده مس ایران محسوب می‌شود ‌که در کنار معادن مس در شهرستان رفسنجان قرار گرفته است. این مجتمع محصولات گوناگون از صنایع مس را در طول سال به کشورهای مختلف صادر می‌کند؛ البته سود این معادن بیشتر از اینکه نصیب مردم استان کرمان شود موجب ارز‌آوری و کسب‌درآمد در سطح ملی شده است. در سال‌های اخیر و در‌پی خشکسالی در استان کرمان، توسعه معادن و صنایع وابسته برای توسعه استان مورد توجه جدی قرار گرفته است که همین امر موجب تشدید آلودگی هوا و نارضایتی بسیاری از اهالی کرمان شده است. بر‌این‌اساس بالاخره پس از گذشت سال‌ها فعالیت مجتمع مس سرچشمه در کرمان که موجب آلودگی هوای این منطقه شده بود، قرار بر‌این شده که تا پایان امسال با ارتقای تکنولوژی تولید، دودکش‌های مجتمع مس خاموش شود تا به‌‌این‌ترتیب آلودگی نفس‌گیر بر‌خاسته از معادن مس، کرمانی‌ها را راهی بیمارستان نکند.

هر چند نگرانی‌ها در ماه‌های اخیر در خصوص آلودگی‌های صنایع مس، تیتر اول رسانه ها بود که در ماه های اخیر و با تغییراتی مدیریتی این شرکت از حجم انتقادها کاسته شده است. بطوریکه در ماه‌های انتهایی سال گذشته بود که مدیرکل محیط زیست استان کرمان بحث آلودگی مجتمع مس سرچشمه را در یک مصاحبه مطبوعاتی مطرح کرد و بالاخره بر‌اساس مصوبه هیات وزیران تصمیم بر آن شد که پس از گذشت سال‌ها فعالیت آلاینده مجتمع مس سرچشمه در کرمان که موجب آلودگی هوای این منطقه شده است، این مجتمع تا پایان امسال با ارتقای تکنولوژی تولید، دودکش‌های مجتمع مس را خاموش کند تا از میزان آلودگی محیط‌زیست این منطقه کاسته شود.

مسئولان قرار است تا پایان سال ۹۷ مشکلات مجتمع مس سرچشمه را رفع کنند. زیرا آلودگی هوا سبب شده است که مهاجرت از دهستان سرچشمه که در بخش مرکزی شهرستان رفسنجان است، بیشتر شود

به گزارش ایسنا، چندی پیش شکارچیان آشتی کرده با طبیعت، خبرنگاران را برای مشاهده نتایج فعالیت‌های زیست‌محیطی خود به قرق اختصاصی منصور آباد کرمان دعوت کردند. برنامه این بود که به قلب طبیعت منصورآباد رفسنجان بروند تا بررسی کنند که چطور خوی تلطیف شده شکارچیان، کل و بزهایی را که به حدود ۳۰ راس در منطقه رسیده بودند را به حدود ۱۰۰۰ راس افزایش داده‌اند. اما فارغ از تحسین عملکرد شکارچیان در حفظ محیط‌زیست منطقه، هوای غبارآلود و ابر سیاه نشسته بر چهره آسمان رفسنجان توی ذوق زد.

با پیگیری‌های صورت گرفته انگشت اتهام به سمت مجتمع معدنی مس سرچشمه گرفته شد. معدن مس سرچشمه در ۵۰ کیلومتری جنوب رفسنجان و در ناحیه مرکزی رشته کوه زاگرس قرار گرفته‌ و یکی از بزرگترین مجتمع‌های صنعتی معدنی جهان و بزرگ‌ترین تولیدکننده مس ایران محسوب می‌شود.

عمده آلودگی مجتمع مس‌سرچشمه چیست؟

 گفت‌و‌گو با ساکنان رفسنجان و سرچشمه شدت مشکلات را بیشتر روشن کرد. اهالی این منطقه نه تنها از آلودگی هوای شهر-که به گفته خودشان به انسان و حیوان رحم نمی‌کند- بلکه از کیفیت پایین آب شرب در منطقه رفسنجان و سرچشمه گلایه داشتند. «رضا جزینی‌زاده» مدیر‌کل محیط‌زیست استان کرمان- در همان بازدید اظهار کرده بود: گاز دی‌اکسید گوگرد مجتمع مس سرچشمه ۳۰ برابر حد مجاز است و پرونده این مجتمع در حال‌حاضر در شورای حفظ حقوق بیت‌المال در‌حال بررسی است. بر‌اساس آخرین فرجه‌ای که «دکتر عیسی کلانتری» رییس سازمان حفاظت محیط زیست، به آن‌ها داده‌اند باید تا پایان سال ۹۷ این مشکلات را رفع کنند. زیرا آلودگی هوا سبب شده است که مهاجرت از دهستان سرچشمه که در بخش مرکزی شهرستان رفسنجان است بیشتر شود.  همچنین به گفته اهالی این منطقه در ایام آلودگی هوا بیمارستان‌های شهر پر از کودکانی می‌شود که به دلیل آلودگی هوا دچار سرگیجه و حالت تهوع شده‌اند.

گازهایی که از کوره «فلش» مجتمع مس‌ سرچشمه متصاعد می‌شود به حدود ۳۰ برابر حد مجاز می‌رسد البته قرار است این مجتمع تا پایان امسال  با راه‌اندازی کارخانه اسید، میزان خروجی گازهای خود را کنترل کند

جزینی‌زاده در ادامه می‌گوید: عمده آلودگی مجتمع مس‌سرچشمه، آلودگی هوا در دو بخش ذرات و گازها است. ذرات و گاز دی‌اکسید گوگرد این مجتمع از استانداردهای محیط‌زیست یعنی ۱۵۰ میلی‌گرم بر نرمال متر‌مکعب فراتر است ولی با پیگیری‌های انجام شده و فشارهایی که سازمان حفاظت محیط‌زیست به این مجموعه وارد آورد، وضعیت آلودگی ذرات آن‌ها کاهش پیدا کرده است.

ساخت کارخانه اسیدراهی برای کاهش آلودگی

به گفته او در برخی مواقع گازهایی که از کوره «فلش» مجتمع مس‌ سرچشمه متصاعد می‌شود به حدود ۳۰ برابر حد مجاز می‌رسد البته قرار است که تا پایان امسال این مجتمع کارخانه اسید را راه‌اندازی کند و با جمع‌آوری گاز دی‌اکسید گوگرد و تبدیل آن به اسید سولفوریک میزان خروجی گازهای خود را کنترل کند. بر اساس مصوبه هیات وزیران و دستور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست اگر تا پایان امسال نتوانند این کارخانه را راه‌اندازی و آلودگی مجتمع مس سرچشمه را کاهش دهند نسبت به تعطیلی مجتمع به طور جدی اقدام می‌شود البته ساخت کارخانه اسید ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

مدیر کل محیط زیست کرمان امیدوار است که تا پایان امسال کارخانه اسید این مجتمع راه‌اندازی و دودکش‌های آن که آلودگی را به بیرون منتشر می‌کنند خاموش شوند.

«محمدرضا بنی اسدی‌راد» مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس می‌گوید: نتایج آزمایش نمونه گاز دودکش نشان می‌دهد که میزان گاز دی‌اکسید گوگرد در حال حاضر زیر حد مجاز است. بنی اسدزاده نیز در تایید حرف‌های مدیر کل محیط‌زیست استان کرمان اظهار می‌کند که کارخانه‌ تبدیل گاز دی‌اکسید گوگرد به اسید تا پایان سال جاری راه‌اندازی می‌شود.  در این صورت دودکش‌های مجتمع مس سرچشمه به طورکامل خاموش و همه دی‌اکسید گوگرد مجموعه به اسید غلیظ تبدیل می‌شود.

اما در مورد پساب‌های آلوده‌ای مجتمع مس‌سرچشمه، مدیر‌کل محیط‌زیست کرمان توضیح می‌دهد: پساب‌های این مجموعه از طریق آزمایشگاه‌های معتمد مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر لازم باشد تذکرات لازم به آن‌ها داده می‌شود اما چیزی که به صورت عینی مشخص است و برای مردم مشکل‌ساز شده آلودگی هوا است. آلودگی هوا می‌تواند خاک و آب را نیز آلوده کند.

جزینی‌زاده در پایان تاکید می‌کند که سلامت مردم برای محیط زیست به عنوان دستگاه حاکمیتی و نظارتی از اهمیت بالایی برخوردار است و برای تامین سلامت و رسیدن به توسعه‌ای پایدار، شوخی‌ای در کار نیست و قوانین و مقررات کاملا روشن است.

جزینی‌زاده در شرایطی بر تامین سلامت مردم تاکید می‌کند که آلاینده دی‌اکسید گوگرد حتی در غلظت‌های بسیار کم موجب ایجاد واکنش‌هایی در مغز، افزایش ضربان قلب، درد در ناحیه سینه و افزایش بیماری‌های ریوی می‌شود. این روزها مردم رفسنجان امیدوار هستند که دودکش‌های مجتمع مس سرچشمه ۱۰۰ روز دیگر و با آغاز سال جدید خاموش شود تا بتوانند به‌راحتی نفس بکشند.