ریحانه جولایی

چند روزی است که خبرها حکایت از تیراندازی در تهران و چند شهر دیگر کشور می‌کنند. این مسئله نشان می‌دهد دسترسی به سلاح‌های گرم در کشور آسان‌تر از گذشته شده است. بر اساس خبرهای منتشرشده از رسانه‌های رسمی کشور در سال‌های اخیر به‌راحتی می‌توان به اسلحه دسترسی پیدا کرد. هرازگاهی هم خبرگزاری‌ها خبر از کشف انبارهای سلاح گرم می‌دهند و همین موضوع باعث می‌شود تا احساس امنیت در جامعه کم شود.

اسلحه‌کشی به خاطر یک درگیری ساده

اول بهمن‌ماه امسال بود که در شبکه‌هایی مجازی ویدیویی منتشر شد که درگیری فردی در محدوده پل رومی و خیابان شریعتی را نشان می‌داد. در توضیح این ویدیو آمده بود که متهم اقدام به تیراندازی کرده بود و پس‌ازاین اتفاق پلیس وارد ماجرا شده و فرد تیرانداز را دستگیر کرده بود.

در جریان تحقیقات اولیه از متهم دستگیرشده مشخص شد که درگیری میان او و صاحب یک فست‌فود در محدوده خیابان شریعتی، نبش خیابان موسیوند رخ داده است و این فرد اقدام به شلیک سه تیر کرده و همین موضوع نیز موجب ایجاد درگیری و وحشت مردم شده است. پلیس تهران نوع اسلحه به کار رفته در این درگیری را زعاف اعلام کرد و گفت: متهم دستگیرشده تیرها را به سمت مالک فست‌فود شلیک کرده که البته به او اصابت نکرده بود.  همچنین با دستگیری این متهم اسلحه زعاف و پنج تیر جنگی همراه او نیز کشف و ضبط شد.

صبح روز دوم بهمن هم رئیس سابق شورای شهر صالحیه در غرب استان تهران از سوی افراد ناشناس مورد تیراندازی قرار گرفت و مجروح شد.

اواخر دی‌ماه هم تعدادی از اراذل و اوباش جنوب تهران به دلیل درگیری و تیراندازی موجب نارضایتی مردم منطقه شده بودند که به‌وسیله نیروی انتظامی دستگیر شدند.  

این اما تنها چند نمونه از مواردی است که در کشور رخ می‌دهد و موضوع نگران کننده این است که چرا دسترسی به اسلحه تا این حد آسان شده که برای یک درگیری ساده باید اسلحه‌کشی شود.

فروش سلاح‌های جنگی حوالی میدان آزادی

همان‌طور که گفته شد پیدا کردن اسلحه آن‌قدر راحت شده که برخی از شهرهای دیگر به تهران می‌آیند تا سلاح‌ها را به مشتریانش بفروشند. برای مثال روز گذشته در خبری اعلام شد که فردی برای فروش اسلحه‌ها حوالی میدان آزادی را انتخاب کرده بود.

بر همین اساس رئیس پلیس امنیت عمومی تهران بزرگ از کشف ۱۸ قبضه اسلحه از فروشندگان سلاح و مهمات در تهران خبر داد.

سرهنگ پیام کاویانی در حاشیه دستگیری این فرد گفت:‌ هفته گذشته بود که مأموران پلیس امنیت از طریق منابع خبری متوجه شدند که فردی قصد فروش سلاح و مهمات جنگی را داشته و به همین دلیل نیز از استان البرز به تهران آمده است.او با اشاره به اقدامات پلیس برای دستگیری این فرد گفت:‌ هماهنگی‌های قضایی برای دستگیری این فرد انجام‌شده و درحالی‌که این فرد برای فروش سلاح به تهران آمده بود از سوی مأموران در محدوده میدان آزادی مورد شناسایی قرارگرفته و دستگیر شد که در جریان بازرسی از او یک قبضه سلاح جنگی و یک قبضه سلاح شکاری که برای فروش به تهران آورده شده بود به همراه ۲۵ عدد فشنگ جنگی کشف و ضبط شد.

رئیس پلیس امنیت عمومی تهران بزرگ بابیان اینکه با دستگیری متهم، محل اختفای او در استان البرز نیز مورد شناسایی قرار گرفت، گفت: مأموران با نیابت قضایی به محل اختفای این فرد رفته و در جریان بازرسی از محل ۱۶ قبضه سلاح شکاری غیرمجاز، ۱۵ هزار عدد ساچمه و یک دستگاه شوکر بدون مجوز را کشف و ضبط کردند.

یکی از دلایل سهل‌الوصول بودن اسلحه‌ها شبکه‌های مجازی است. در این شبکه‌ها پیدا کردن و ارتباط گرفتن با فروشنده بسیار راحت‌تر از چیزی است که فکرش را بکنید. در کانال‌های تلگرام به‌راحتی می‌توان این گروه‌ها را پیدا کرد

خریدوفروش اسلحه در شبکه‌های مجازی

یکی از دلایل سهل‌الوصول بودن اسلحه‌ها شبکه‌های مجازی است. در این شبکه‌ها پیدا کردن و ارتباط گرفتن با فروشنده بسیار راحت‌تر از چیزی است که فکرش را بکنید. در کانال‌های تلگرام به‌راحتی می‌توان این گروه‌ها را پیدا کرد. البته عضویت در این کانال‌ها به این صورت نیست که هرکسی که اراده کرد یا از روی کنجکاوی بتواند وارد آن‌ها شود و قوانین تقریباً سختگیرانه ای دارد.

سال گذشته یک سایت رسمی گزارشی از یکی از همین کانال‌ها منتشر کرد. در این گزارش از فردی به نام «احمدخ» نام برده شد که گرداننده یکی از کانال‌های فروش سلاح بود. در فروشگاه مجازی‌اش همه‌چیز پیدا می‌شود. از نارنجک تا کلت و انواع اسلحه شکاری و ... گرچه قیمت‌ها همه بیشتر از آنی است که در گروه نوشته‌شده است. به گفته خودش کافی است پول را واریز کنید تا 24 تا 48 ساعت بعد سفارش خود را تحویل بگیرید. اما این گروه تنها گروه تلگرامی خریدوفروش اسلحه نیست . کافی است در قسمت جست‌وجوی شبکه‌های پیام‌رسان مجازی یا شبکه‌های اجتماعی عباراتی مانند «فروش اسلحه» را جست‌وجو کنید تا انواع صفحات و گروهای مختلف با همین مضمون برایتان بالا بیاید.

سلاح گرم یار سرقت‌های کوچک و بزرگ

در چند سال گذشته که سرقت‌های کوچک ازجمله دزدی گوشی همراه، کیف‌دستی و ... بیشتر شد سارقان برای ترساندن قربانی از سلاح‌های سرد ازجمله چاقو یا قمه استفاده می‌کردند. حالا اما سلاح گرم نقش اصلی در سرقت‌ها را بر عهده دارد. طی سال‌های اخیر سارقان برای سرقت‌های جزئی همانند گوشی موبایل هم از سلاح گرم استفاده می‌کنند. همین امر منجر به افزایش احساس ناامنی در بین جامعه می‌شود و بحث امنیتی هم در این خصوص وجود دارد.

درهرصورت کشف تعداد زیادی از سلاح گرم در ایران زنگ خطر‌ها را به صدا درآورده است. چراکه این فزونی دو دلیل خطرناک دارد؛ یکی اینکه احتمال دارد عده‌ای به بهانه اعتراضات سیاسی مسلح شوند این در حالی است که امروزه با سلاح نمی‌توان حق گرفت و به نظرم مردم دراین‌بین قربانی کشمکش‌های سیاسی می‌شوند. دیگر اینکه خلاف‌کاران نترس شده‌اند و برای سرقت و حمل مواد مخدر از سلاح گرم استفاده می‌کنند.

آماری از میزان اسلحه‌های در دست مردم نداریم

با این وجود آمار جدید رسمی دقیقی در مورد کشفیات اسلحه و همچنین نزاع‌های مسلحانه منتشرنشده است. آخرین آمار مربوط به سال 94 است که فرهاد دبیری، معاون وقت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست، در پاسخ به سؤالی در مورد آمار سلاح‌های غیرمجازی که دست مردم است گفت: در حال حاضر حدود یک‌میلیون ‌و ۶۰۰ ‌هزار قبضه اسلحه غیرمجاز در میان مردم‌داریم و نزدیک به همین میزان هم اسلحه مجاز در دست مردم است. بااین‌حال آخرین آماری که در این زمینه منتشرشده مربوط به سال 93 است که بر اساس آن گویا اعلام‌شده که بیش از یک‌سوم قتل‌ها در ایران با سلاح گرم بوده است.

آمار جدید رسمی و دقیقی در مورد کشفیات اسلحه و همچنین نزاع‌های مسلحانه منتشر نشده است، اما خبرهایی که این روزها  پی در پی و فراتر از حد انتظار  بر خروجی خبرگزاری‌ها قرار می‌گیرد، حکایت از گسترش استفاده از سلاح گرم در میان مردم دارد

اما برای اثبات افزایش آمار سلاح‌های وارداتی قاچاقی لازم نیست تا منتظر آمار رسمی دولتی‌ها باشید. کافی است سرچی در فضای مجازی داشته باشید تا اوضاع و شرایط دستتان بیاید!

خریدوفروش بیش از انتظار سلاح گرم در ایران

علاوه بر این‌ها به نظر می‌رسد قاچاق اسلحه به ایران، ابعادی بسیار وسیع‌تر از آن چیزی که گفته می‌شود دارد. مدتی پیش در یکی از برنامه‌های تلویزیونی، حمزه پاریاب، کارشناس امنیتی، از سلاح مرگباری سخن گفت که تولید یکی از «کشورهای همسایه» است و به حجم وسیع وارد ایران شده است.

 به گفته پاریاب، بررسی تصاویر کشف انواع سلاح‌هایی که از سوی ضابطانی چون وزارت اطلاعات، سپاه، و ناجا در یک سال و نیم اخیر منتشر شده است، آشکارا نشان می‌دهد که «با حجم وسیعی از کشف این نوع سلاح خاص روبه‌رو هستیم.»

با این وجود، هیچ آمار دقیقی از میزان ورود اسلحه قاچاق به ایران در دست نیست. اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که جرایمی که در آن‌ها از اسلحه گرم استفاده شده است، به شدت درحال افزایش است که این خود نشانه افزایش قاچاق اسلحه گرم در ایران است.

این افزایش استفاده از اسلحه گرم برای جان گرفتن در حالی است که در اکثر موارد، اسلحه به‌ کار گرفته ‌شده فاقد جواز است که معنای آن خرید اسلحه از بازارهای غیرقانونی است. در سال‌های اخیر اما آمار فوتی‌های پزشکی قانونی هم نشان می‌دهد که قتل‌ها و خودکشی‌های انجام‌شده با سلاح گرم؛ به خاطر سهل‌الوصول بودن تهیه اسلحه به‌شدت در حال افزایش است.

باوجود اینکه بسیاری از کارشناسان بر این باورند که در زمینه سلاح گرم و سرد هیچ خلأ قانونی وجود ندارد اما شواهد نشان می‌دهد که واقعیت چیز دیگری است. انواع سلاح‌ها را در کشور به‌صورت قاچاق خریدوفروش می‌شود و تنها بخشی از آن‌ها کشف و ضبط می‌شود. این موضوع شبیه یک کوه یخ است که بخشی از آن پیداست و بخش بزرگ‌تر آن دیده نمی‌شود. اگر سلاح گرم با همین سرعت و آسانی در دسترس عموم مردم قرار بگیرد دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‌شود و امور بیش از این از دست مسئولان خارج خواهد شد. بنابراین بهتر است مسئولان هرچه سریع‌تر و با جدیت به این موضوع ورود کنند و سلاح‌های غیرمجازی که در دست مردم است را جمع آور کرده و مجازات‌های سخت‌تری برای فروشندگان و استفاده‌کنندگان در نظر بگیرند.