ریحانه جولایی

«تهران به مدت دو هفته تعطیل ‌شود». این خروجی جلسه روز شنبه کمیته بررسی مشکلات حوزه سلامت استان تهران با حضور استاندار تهران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، اعضای کمیته سلامت مجمع نمایندگان تهران و روسای سه دانشگاه علوم پزشکی تهران و معاون شهردار تهران بود. کمیته‌ای که با درخواست اولیه تعطیلی دوهفته‌ای تهران موافقت کرده و در انتظار تأیید نهایی ستاد ملی مقابله با کرونا به ریاست حسن روحانی و در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی است که قرار بر این شده به‌زودی تعیین تکلیف شود. تعطیلی دوهفته‌ای تهران که بارها از سوی محسن هاشمی، رئیس و دیگر اعضای شورای شهر تهران، فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلان‌شهر تهران و مجمع نمایندگان استان تهران مطرح‌شده، در شرایطی با موافقت اولیه قرارگرفته که حمله ویروس کرونا به پایتخت، جمعیتی بالغ‌بر هشت‌میلیون نفر را با خطر جدی روبه‌رو کرده است.

ظرفیت تهران در  زمینه کرونا درحال تکمیل شدن است

طبق آمار، تهران در شب‌ها هشت‌میلیون و ۶۰۰‌هزار نفر به‌صورت ساکن و در روزها ۱۲‌میلیون جمعیت دارد. دراین‌بین جمعیت سه‌میلیون و 400هزارنفری هر روز به پایتخت مراجعه می‌کنند، برای حضور در مشاغل از شهرهای اطراف مانند کرج، ملارد، اسلامشهر، قزوین، ورامین، شهرری و... یا از استان‌های دیگر برای انجام امور اداری و مراجعه به وزارتخانه‌ها است. این سیل جمعیتی که بیشتر از جمعیت چند استان‌ بزرگ کشور به‌حساب می‌آید، باعث شده که پایتخت به نقطه پرخطر و عامل اصلی گردش ویروس کرونا در کشور تبدیل شود. پس با تعطیلی دو هفته‌ای پایتخت حدود 47‌میلیون مراجعه مردم از شهرهای اطراف و دیگر استان‌ها کاهش پیدا می‌کند و این موضوع می‌تواند فرصتی برای احیای بیمارستان‌ها و کاهش آمار کرونا در تهران باشد. بنا به گفته مسئولان شهری استان تهران، وضعیت مهم‌ترین استان سیاسی کشور در حالی وخیم‌تر از سایر استان‌ها ارزیابی‌شده که گفته می‌شود، دولت به دلایل امنیتی حاضر نیست محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای برای این استان اعمال کند و در این میان شرایط شهر تهران هم از بابت تعداد بستری‌ها و فوتی‌های روزانه کووید-19 از باقی شهرهای استان بدتر است چنانکه حسن خلیل‌آبادی، عضو شورای شهر تهران، از افزایش 100‌درصدی آمار مرگ در پایتخت نسبت به قبل از شیوع کرونا، خبر داد و گفت: برنامه‌ریزی‌ها جهت ایجاد سه آرامستان جدید در پایتخت آغاز شده است. خلیل‌آبادی اضافه کرد که قبرستان‌های جدید در مناطق جنوب، شرق و غرب تهران ساخته خواهند شد. خلیل‌آبادی در شرایطی از ساخت این قبرستان‌ها به مدت یک‌سال دیگر خبر می‌دهد که بنا بر تأکید او، همین اکنون قبرهای بهشت‌زهرا سه‌طبقه شده و از قبور قدیمی نیز دوباره استفاده می‌شود. خلیل‌آبادی نیز به جمعیت بیش از سه‌میلیون نفر شناور تهران که روزانه در آن رفت‌وآمد دارند، اشاره می‌کند و می‌افزاید: امکانات درمانی در پایتخت و حضور بستگان برخی از بیماران در تهران از دلایل مراجعه بیشتر بیماران کرونایی به بیمارستان‌های پایتخت بوده است.

وضعیت تهران وحشتناک است

طبق آمار رسمی وزارت بهداشت و درمان که روزانه از سوی سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت قرائت  می‌شود، از شنبه تا یکشنبه هفت هزار و 719  بیمار جدید مبتلابه کووید-19 در کشور شناسایی شدند و کرونا جان 434 بیمار را گرفت. روز شنبه هم عضو ستاد ملی مقابله با کرونا، وضعیت را وحشتناک توصیف کرد و گفت: من شنیدم که دولت گفته بود همه‌جا باید برای یک هفته تعطیل باشند، اما دیدم مغازه‌ها در خیابان‌ها باز هستند، شاید قرار است بعداً تعطیلی اجرا شود. بالاخره باید چنین اتفاقی رخ بدهد و مدارس، دانشگاه‌ها، رستوران‌ها، مراکز خرید و ... حداقل برای یک هفته تعطیل شوند تا آمار کمی پایین بیاید، چون وضعیت خیلی وحشتناک است و اصلاً در بیمارستان‌ها جا نیست.

مینو محرز، ادامه داد: واقعاً ما پزشک‌ها اذیت شده‌ایم، ما جسماً خسته نیستیم و به این شرایط عادت داریم. روحی خسته شدیم چون تعداد مریض‌های بدحال و مرگ‌ومیر بیشتر شده است. این شرایط روحی روی جسم هم تأثیر می‌گذارد، پرسنل یکی از یکی از بین رفته‌اند و تعداد کم است.

ایران جزو 5 کشور اول در مرگ بیماران کرونایی

چند وقتی می‌شود که مرگ‌ها براثر کرونا بیشتر شده‌اند و این آمار حالا روی 300 و 400 نفر در روز می‌چرخد. این آمار به گفته محمدرضا ظفرقندی، رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی کشور یعنی فاجعه. او به این نکته اشاره می‌کند که تعداد مرگ اعلامی و رسمی ثبت‌شده روزانه بالای ۳۰۰ یا ۴۰۰ مورد اعلام می‌شود و همه می‌دانند و مسئولان وزارت بهداشت هم اعلام کرده‌اند که این آمار، فقط آمار بیماران ثبت‌شده است و آمار بالاتر از این‌هاست. سازمان نظام پزشکی با بررسی‌های میدانی، در بیمارستان‌ها و محل‌های دفن افراد مبتلابه کرونا، عددی حداقل سه برابر آمار اعلامی را در زمینه مرگ‌ومیر ناشی از کووید-۱۹ کسب کرده است. بنابراین این موضوع به توجهی بسیار جدی نیاز دارد.

ظفرقندی ادامه داد: میزان مرگ‌ومیر بیمارستانی ما در حوزه بیماری کرونا، حدود ۱۵ درصد است و این عدد بسیار بالاست. بر این اساس ۱۵ درصد از بیماران مبتلابه کرونایی که به بیمارستان آمده و بستری می‌شوند، فوت می‌کنند. درحالی‌که این عدد در کشورهای دیگر به‌طور متوسط پنج درصد است. البته کشورهایی هم هستند که میزان مرگ‌ومیر در مبتلایان بستری‌شان بین دو تا سه درصد است. بنابراین ما اولا جزو پنج کشور اول در حوزه مرگ‌ومیر بیماران مبتلابه کرونا هستیم، دوم اینکه مرگ‌ومیر بیمارستانی‌مان ۱۵ درصد است و نکته سوم ۴۰ تا ۵۰ درصد از مرگ‌ومیر بیمارستانی‌مان قبل از رسیدن به آی‌سی‌یو است؛ یعنی بیمار یا در اورژانس فوت می‌کند و یا در بخش‌های کووید.

عضو شورای شهر تهران: عواقب اقتصادی تعطیلی دوهفته‌ای بسیار کمتر از عواقب طولانی شدن وضعیت بحرانی کنونی است، البته که این تعطیلی دوهفته‌ای در تهران و برخی شهرها باید مبتنی بر اصول کارشناسی همه‌جانبه و معطوف بر برنامه عملیاتی گام‌به‌گام باشد

تعطیلی در کشور باید هوشمند باشد

ظفرقندی تصریح کرد: تنها در دو مورد اعمال قوانین سخت و مؤثر انجام شد. یکی 13 فروردین و دیگری اربعین؛ بعدازآن سختگیری‌ها جدی گرفته نشد برای مثال تجمعاتی که در مشهد برگزار شد و صحنه‌هایی که در آن استادیوم دیدیم، بسیار بد بود. هر تجمعی در این شرایط یک نوع قتل است. زیرا زنجیره‌ای را آغاز می‌کنیم که به مرگ‌ومیر بالا منجر می‌شود. متأسفانه یکی از علل اصلی بالا بودن میزان ابتلا و مرگ‌ومیر، این است که علی‌رغم درخواست‌های مکرر سازمان نظام پزشکی و جامعه پزشکی، رفتارهای الزام‌آور یا کنترل‌های محدودکننده واقعی که در همه کشورها وجود دارد، انجام‌نشده است.

ظفرقندی در رابطه با اعمال قرنطینه و تعطیلی دوهفته‌ای تهران، به تعطیلی هوشمند معتقد است. بر اساس گفته‌های او معنی تعطیلی هوشمند این است که سه اصل در نظر گرفته شود و در این صورت یک تعطیلی دوهفته‌ای می‌تواند به تهران کمک کند. این سه اصل این است: 1- جایی که قرار است تعطیل شود، چقدر در آلودگی تأثیرگذار است؟ 2- آیا اساساً امکان تعطیلی این محل وجود دارد یا خیر و 3- ادامه روند تعطیلی به لحاظ ضربه اقتصادی قابل‌تحمل است یا خیر؟ اگر این سه اصل رعایت شود، تعطیلی دوهفته‌ای قابل‌قبول است؛ یعنی تعطیلی مراکزی که آلوده‌کننده هستند، امکان تعطیلی آن‌ها وجود دارد و سوم به لحاظ اقتصادی شرایط شهر یا کشور را مختل نمی‌کنند. این سه شرط قابل ارزیابی است و می‌توان دراین‌باره تصمیم‌گیری کرد.

محدودیت‌ها تنها روی کاغذ مصوب می‌شود

شورای شهر تهران هم بر تعطیل شدن و کنترل ویروس تأکید دارد. روز گذشته مهدی هاشمی، رئیس شورای شهر تهران گفت: باید پیش از اینکه کرونا آثار خود را بگذارد تصمیمات را بگیریم، نه اینکه پشت کرونا حرکت کنیم. او معتقد است تعطیلی حداقل دوهفته‌ای تهران و کلان‌شهرها باید به‌سرعت انجام شود، چراکه در غیر این صورت مشکلات فراوانی برای کشور ایجاد خواهد شد.

رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی کشور: جزو پنج کشور اول در حوزه مرگ‌ومیر بیماران مبتلابه کرونا هستیم، مرگ‌ومیر بیمارستانی‌مان ۱۵ درصد است و ۴۰ تا ۵۰ درصد از مرگ‌ومیر بیماران قبل از رسیدن به آی‌سی‌یو بیمارستان است

از سوی دیگر محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران نیز در تذکری با انتقاد از بی‌توجهی دولت به‌ضرورت تعطیلی دوهفته‌ای تهران گفت: مجموع مواضع و اقدامات دولت و مقامات مسئول در مقابله با ویروس کرونا بیانگر نوعی روزمرگی و عادت کردن به اوضاع بحرانی است.

به گفته سالاری، مردم از ترس کرونا و فقر معیشتی به استیصال رسیده‌اند و وضعیت اجتماعی بسیار شکننده شده است. دولت تن به تعطیلی شهرهای کانون کرونا مانند تهران نمی‌دهد و علی‌رغم تلاش‌هایی که برای احیاء، تقویت و گسترش خدمات درمانی و بیمارستانی داشته، اقدام درخوری پیش رو ندارد و در زمینه تست‌گیری گسترده و شناسایی ناقلان نیز برنامه جامعی که انتظار جامعه است، ندارد.

این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه مدیریت بحران کرونا تنها با پروتکل‌نویسی و گفتاردرمانی و خواهش از مردم برای رعایت پروتکل‌ها به‌جایی نمی‌رسد، اظهار کرد: عمده کسانی که روزانه مجبورند با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی شلوغ در محیط‌های کاری متراکم خود حاضر شوند اقشاری از جامعه‌اند که جز این راه دیگری برای گذران معیشت حداقلی خود ندارند.

سالاری اضافه کرد: مسلماً عواقب اقتصادی تعطیلی دوهفته‌ای بسیار کمتر از عواقب طولانی شدن وضعیت بحرانی کنونی است، البته که این تعطیلی دوهفته‌ای در تهران و برخی شهرها باید مبتنی بر اصول کارشناسی همه‌جانبه و معطوف بر برنامه عملیاتی گام‌به‌گام باشد. او همچنین از ستادملی کرونا و رئیس‌جمهور تقاضا کرد که بیش از این زمان را از دست ندهند و هرچه سریع‌تر نسبت به قرنطینه کامل دوهفته‌ای تهران با رعایت همه ملاحظات و پیش‌بینی‌های لازم جهت تأمین مایحتاج اصلی مردم اقدام کنند.

در آخر اما لازم به ذکر است مسئولان باید به‌صورت جدی در رابطه با تعطیلی تهران و سایر استان‌های وضعیت قرمز و حاد تصمیم‌گیری کنند. کرونا دیگر مانند 9 ماه پیش جدی تلقی نمی‌شود و همین امر باعث بالا رفتن تعداد کشته‌ها و مبتلایان شده است. به گفته برخی از پزشکان و مسئولان حوزه بهداشت و درمان در آینده‌ای نزدیک مرگ 900 نفر در روز نه عجیب و نه غیرعادی به نظر می‌رسد. از سوی دیگر ایرج حریرچی گفته است که کرونا در خوش‌بینانه‌ترین حالت یک سال دیگر هم در کشور باقی می‌ماند و این یعنی هرکدام از ما در صورت عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توانیم قربانی این ویروس باشیم. بهتر است برای بهبود شرایط سختگیری‌ها بیشتر شود و نظارت بیشتری بر عبور و مرور بین استانی، تجمع‌ها و ... انجام شود تا لااقل کشته‌های کمتری داشته باشیم.