نفس عمیق زمین به برکت کرونا ویروس!

امروز سوم اردیبهشت مصادف با 22 آوریل روز جهانی زمین پاک است. با توجه به همزمانی آن با همه‌گیری جهانی ویروس کرونا و لزوم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و در خانه ماندن در سراسر جهان، عضو کرسی محیط زیست و امنیت ملی در شورای عالی امنیت ملی کشور گفت: امسال که جهانیان پنجاهمین سالگرد روز جهانی زمین را جشن می‌گیرند در کل زمین در بهترین شرایط خود طی نیم قرن اخیر قرار دارد.

محمد درویش در گفت و گو با ایسنا، درباره اینکه شیوع ویروس کرونا و لزوم ماندن در خانه چه تاثیری بر میزان انتشار آلاینده‌ها داشته است، ‌اظهار کرد: طی دو ماه گذشته که بیشتر مردم در سراسر جهان در خانه‌های خود به سر می‌بردند شوکی بی‌سابقه به دنیا وارد شده است و برای اولین‌بار به یکباره میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای، مصرف سوخت‌های فسیلی، ترددهای هوایی، زمینی و آبی تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است. تمام این عوامل باعث شده تا میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در ماه مارس ۲۰۲۰ برابر با میزان مدت مشابه در سال ۱۹۹۰میلادی باشد یعنی ۳۰ سال قبل و این نشان می‌دهد سبک زندگی آدم‌ها تا چه اندازه در تضاد با چیزی است که به آن «تاب‌آوری کره زمین» می‌گوییم. وی ادامه داد: کاهش تردد انسان‌ها در طبیعت و محیط خارج از خانه باعث کاهش محسوس میزان تولید آلودگی صوتی و لرزش‌های کره زمین شده و این مسئله باعث تسهیل کار زمین‌شناسان در مطالعه پوسته‌های بیرونی کره زمین شده است. این فعال حوزه محیط زیست درباره لرزش‌های کره زمین توضیح داد: روزانه حدود ۳.۵ میلیارد نفر در کره زمین با قطار، خودرو، هواپیما، کشتی و دیگر وسایل حمل و نقل جابه جا می‌شوند. این ترددها و فعالیت‌های ساختمانی، معادن شن و ماسه و سایر و رزمایش‌ها باعث ایجاد فشارهایی بر پوسته بیرونی کره زمین می‌شود اما اکنون در پی شیوع ویروس کرونا تقریبا تمام این عملیات و فعالیت‌ها در دنیا متوقف شده‌اند و دو ماه است که این فشار و لرزه‌ها با منشا انسانی وجود ندارد و در نتیجه دانشمندان زمین شناس با راحتی بیشتری می‌توانند به فعالیت‌ها و مطالعات زمین شناسی خود بپردازند.

تاثیر شیوع کرونا بر وضعیت لایه ازن

این عضو کرسی محیط زیست و امنیت ملی در شورای عالی امنیت ملی کشور در پاسخ به این پرسش که با توجه به شیوع ویروس کرونا و خانه ‌نشینی مردم لایه ازن در چه شرایط به سر می‌برد، گفت: مهم‌ترین مولفه‌ای که باعث سوراخ شدن لایه ازن شده بود، استفاده از گازهای «کلروفلوئوروکربن» (CFC) بود که در یخچال‌ها و اسپری‌ها استفاده می‌شد. خوشبختانه سال‌هاست دیگر از این گازها استفاده نمی‌شود و به همین خاطر بیش از یک دهه است که گسترش سوراخ لایه ازن متوقف شده و در حال ترمیم است. در واقع پروتکل مونترال کنوانسیون وین که مسئولیت کشورها را  در حوزه ترمیم لایه ازن گوشزد می‌کند و یکی از موفق‌ترین کنوانسیون‌ها در حوزه محیط زیست بوده است باعث نجات لایه ازن شده است. وی ادامه داد: گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد حرکت ماهواره‌ها، هواپیماها، موشک‌ها و رزمایش‌ها نیز می‌تواند در آسیب دیدن لایه ازن اثر داشته باشد که طبیعتا برخی از این فعالیت‌ها در طول دو ماه اخیر به شدت کم شده است بنابراین روند بهبودی لایه ازن در این مدت هم اگر بهتر نشده باشد قطعا با همان روال مثبت قبلی ادامه دارد. درویش در پاسخ به این پرسش ایسنا که شیوع بیماری کرونا و لزوم قرنطینه خانگی در بیشتر کشورهای دنیا چه تاثیر بر کیفیت زندگی حیات وحش داشته است، گفت: به‌دلیل کاهش تردد انسان در مناطق و زیستگاه‌های طبیعی، وضعیت طبیعت و زندگی موجودات بسیار بهبود پیدا کرده است.

بهبود تنوع زیستی در پی شیوع کرونا و خانه نشینی

وی در ادامه با بیان اینکه جمعیت حیات وحش بسیاری از کشورها طی یک دهه اخیر بین ۲۹ تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: اکنون به‌خاطر سکوت، آرامش و امنیتی که در طبیعت درپی شیوع ویروس کرونا حاکم شده است، میزان جفت‌گیری حیات وحش افزایش یافته و این موضوع نشان دهنده بهبود تنوع زیستی و در نتیجه افزایش جمعیت انواع و اقسام حیات وحش شده است و نشانه‌های مثبتی تلقی می‌شوند. این فعال حوزه محیط زیست همچنین درباره تاثیر در خانه ماندن مردم برتنوع گیاهی گفت: ‌یکی از دلایل آتش‌سوزی‌ها در رویشگاه‌های جنگلی و مرتعی کمپینگ‌ها و حضور گردشگران در زیستگاه‌های طبیعی بود اما اکنون با توقف صنعت گردشگری در بیشتر مناطق جهان این حضور به شدت کم شده و در نتیجه آتش‌سوزی‌های سهوی در جنگل‌ها و مراتع و دست درازی به عرصه‌های جنگلی و مرتعی به شدت کاهش پیدا کرده است اما از طرفی دیگر با افزایش میزان قاچاق چوب توسط جوامع محلی‌ رو به رو هستیم چون بر اثر نابودی صنعت گردشگری و کسب و کارهای محلی به شدت فقیر شده اند و اکنون چاره‌ای جز رفتن به سمت فعالیت‌هایی چون قاچاق چوب و زغال‌گیری و شکار بی‌رویه حیوانات ندارند. این دو مسئله به شدت نگران کننده و متاسفانه در کشور ما نیز افزایش پیدا کرده است.

این عضو کرسی محیط زیست و امنیت ملی در شورای عالی امنیت ملی کشور در پاسخ به این پرسش که چرا حفاظت از کره زمین برای انسان‌ها اهمیت دارد و لزوم حفظ شرایط مطلوب کره زمین پس از کرونا تصریح کرد: کرونا ویروس باعث شده زمین نفس عمیقی بکشد و اکنون بشر خردمند با این سوال روبرو شده که چرا زمانی‌که فعالیت‌های بشر به عنوان  یک عضو اکوسیستم کاهش می‌یابد نه تنها هیچ اتفاق سویی رخ نمی‌دهد بلکه وضع طبیعت بهتر می‌شود؟