محمدصالح نیکبخت، حقوقدان و وکیل دادگستری

در تمامی نظام‌های حقوقی جهان زمانی که یک مسئله حیاتی جامعه را فرامی‌گیرد، مسائل حقوقی را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و قطعیات این قسمت به زمان دیگری موکول می‌شود. در همین راستا باید به زیرساخت‌ها نیز توجه کرد. زیرساخت‌های کشور ما در حوزه زندان‌ها با تعداد محکومان متناسب نیست و تعداد زندانیان حدوداً هشت برابر امکانات موجود در این حوزه است. در این زمان با توجه به اینکه بیماری کرونا نیز شایع شده است و این بیماری نیز زمانی تسری پیدا می‌کند که فاصله فیزیکی رعایت نمی‌شود. با وضعیت کنونی زندان‌ها و عدم‌ تعادل تعداد زندانیان و محیط زندان‌ها، ضرورت دارد میزان زندانیان و بازداشت‌شدگان به یک‌هشتم تعداد قبلی کاهش یابد؛ زیرا ازیک‌طرف شیوع این بیماری در این محیط‌ها و نزدیکی بیش‌ازحد زندانیان و از طرف دیگر محدودیت امکانات بهداشتی سبب می‌شود جان زندانیان با خطر جدی مواجه شود و این خطر نیز قابل‌سرایت به مسئولان و متصدیان حوزه این امر است و باید جدی گرفته شود تا فاجعه رقم نخورد.

طبق بخشنامه شورای عالی قضایی که متناسب و خوب نیز تدوین‌شده است اما با اندکی تأخیر انجام شد، باید به تعداد متناسب با فضای استاندارد زندان‌ها، محکومان در بند باقی مانده و سایرین به مرخصی رفته یا عفو شوند. با توجه به حفظ امنیت جامعه و آرامش مردم باید در این میان زندانیانی از بند آزاد شوند که خطری برای جامعه و مردم ندارند که در رأس آن‌ها می‌توان به زندانیان سیاسی اشاره کرد که تقریباً هیچ مشکلی برای امنیت جامعه ایجاد نمی‌کنند.

در این میان باید مسئولان مربوطه در راستای آزادسازی آن‌ها و اعطای مرخصی گام‌های مؤثری بردارند زیرا واضح است که مخل امنیت عمومی و فردی جامعه نیستند. طبق گفته مسئولان مربوطه تعداد این قبیل زندانیان بسیار محدود است و امکان آزادی همه آن‌ها با این تفاسیر وجود دارد و در مواردی نیز که این امکان وجود ندارد به آن‌ها مرخصی اعطا شود. در این میان عفو عمومی نیز می‌تواند راهگشا باشد. در همین راستا باید مقامات قضایی دقت داشته باشند که این بخشودگی‌ها شامل حال مجرمان پر‌خطر نشود زیرا می‌تواند امنیت جامعه را خدشه‌دار کند. غیرازاین عده، نگه‌داشتن سایر زندانیان با وضع کنونی به‌هیچ‌وجه صلاح نیست و قطعاً خطر شیوع بیماری کرونا را در زندان‌ها افزایش می‌دهد. اگر درصد اندکی نیز مبتلا شوند به علت محدودیت‌های زندان سبب می‌شود تعداد زیادی از زندانیان جان خود را از دست بدهند و نقطه روشن آزادی بسیاری از زندانیان توسط دستگاه قضا تحت‌تأثیر این اتفاق تلخ قرار گیرد.