سعیده علیپور

در نخستین روز شروع هفته‌ای که وزیر بهداشت از آن به عنوان هفته سخت یاد کرد، وزارت بهداشت از شناسایی ۲۰۵ مورد جدید مبتلا به ویروس کرونا و فوت ۹ نفر از هم‌وطنان به واسطه این ویروس از ظهر روز جمعه تا ظهر روز شنبه خبر داد. این در حالی است که به گفته کارشناسان و برخی نمایندگان مجلس این تنها بخشی از شمار مبتلایان است و عدد قابل‌توجهی از این افراد به دلیل ضعف امکانات شناسایی نشده‌اند.

موج خبرها در مورد افزایش شمار مبتلایان و قربانیان این ویروس در روزهای گذشته و پیش‌بینی وضعیت بحرانی در هفته جاری گرچه سبب قرنطینه یا ایجاد محدودیت خاصی در شهرهای درگیر نشده است، اما به تعطیلی مراکز آموزشی، کاهش ساعات کاری ادارات و البته کاهش اقلام خوراکی در بازار منجر شده است. از سوی دیگر نگرانی از گسترش این بیماری چنان فشار فراوانی بر کادر درمانی بیمارستان‌های کشور وارد کرده است که اغلب بیمارستان‌های درگیر با کمبود نیروی انسانی متخصص روبرو شده‌اند.

از سوی دیگر بسیاری از شهروندان تعداد آمار رسمی را کمتر از میزان واقعی مبتلایان به این ویروس می‌دانند و معتقدند دولت تمهیدات لازم برای مقابله با یک بحران تمام‌عیار را پیش‌بینی نکرده و امکان عملیاتی برای پایان دادن به آن را ندارد. شاید نگاهی به اخبار رسمی منتشر شده در این باره مؤید این تصور باشد.

چنانکه خسرو صادق‌نیت، رئیس بیمارستان امام خمینی تهران، یکی از بیمارستان‌های پذیرنده بیماران مشکوک به کرونا دیروز گفت که تست کرونا تنها برای افرادی که به مرحله حاد بیماری می‌رسند انجام می‌شود. او به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: این تست فقط برای بیماران بستری استفاده می‌شود و برای بیماران سرپایی چنین تستی انجام نمی‌شود و لزومی هم ندارد؛ چرا که ارائه جواب آن یک تا دو روز طول می‌کشد و پرهزینه است.

این در حالی است که به گفته ویروس‌شناسان و متخصصان بیماری‌های عفونی حتی اگر فرد علائم حادی از درگیری با ویروس کرونا را نداشته باشد، ولی به آن مبتلا شده باشد نیز می‌تواند آن را به راحتی به سایر افراد انتقال دهد و به همین دلیل تشخیص این بیماری حتی در افرادی که علائم حاد ندارند نیز بسیار ضروری است تا در صورت ابتلا به این بیماری تحت تدابیر کامل قرنطینه قرار گیرند.

اما به نظر می‌رسد با توجه به کمبود کیت‌های تشخیصی در کشور و عدم انجام این آزمایش در همه افراد مشکوک در کشور شاهدیم که این مرحله چنان جدی انجام نمی‌شود و به همین دلیل میزان شناسایی افراد مبتلا بسیار کمتر از عدد واقعی است. نگاهی به آمار مرگ‌ومیر به نسبت ابتلا نیز نشان می‌دهد، میزان مرگ‌ومیر در ایران به نسبت ابتلا بسیار بیشتر از متوسط جهانی است.

جدیدترین آمار ابتلا

با وجود اینکه کارشناسان ابتلای افراد به این ویروس را با توجه به شمار مرگ‌ومیرها بسیار بیش از رقم‌های رسمی اعلام شده می‌دانند، کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت دیروز تعداد مبتلایان اخیر به کرونا را ۵۲ نفر در استان تهران، ۲۱ نفر در استان قم، ۱۷ نفر گیلان، ۲۲ نفر گلستان، ۱۲ نفر اصفهان، ۱۸ نفر مرکزی، ۱۲ نفر مازندران، یک مورد خراسان رضوی، یک مورد ایلام، هشت مورد فارس، شش مورد آذربایجان شرقی، سه مورد اردبیل، هشت مورد البرز، چهار مورد سمنان، پنج مورد کردستان، شش مورد قزوین، چهار مورد خوزستان، یک مورد سیستان و بلوچستان و چهار مورد یزد اعلام کرده است.

با این حساب تاکنون ۵۹۳ نفر مبتلای قطعی این بیماری شناسایی شده‌اند که از این میان متأسفانه ۴۳ نفر فوت شده‌اند. سخنگوی وزارت بهداشت همچنین از بهبود یافتن ۱۲۳ نفر و ترخیص آنها خبر داد.

فراخوان وزارت بهداشت برای حضور پرستاران داوطلب در بیمارستان‌ها

اما جدای کمبود کیت‌های تشخیصی برای شناسایی فراگیر افراد مبتلا به ویروس کرونا، کمبود کادر درمانی یکی از مهم‌ترین چالش‌های مراکز درمانی است که این روزها تنش‌های فراوانی را برای کارکنان درمان به همراه داشته است. به طوری که وزارت بهداشت که پیشتر با وجود کمبود نیروی پرستاری رغبتی در به کارگیری فارغ‌التحصیلان این رشته نداشت را واداشت تا فراخوانی برای جذب این گروه بدهد.

دیروز مریم حضرتی، معاون پرستاری وزارت بهداشت از فراخوان این وزارتخانه برای حضور پرستاران داوطلب جهت مقابله با کرونا در بیمارستان‌ها خبر داد و گفت: در استخدامی که به زودی در حوزه پرستاری انجام می‌شود، مسلماً پرستارانی که در این شرایط سخت در بیمارستان‌های ریفرال به هر صورت کمک می‌کنند، در اولویت استخدامی ما قرار می‌گیرند.

او گفت: در عین حال برای پیشگیری از خستگی مفرط پرستاران به دنبال تدابیری هستیم تا پرستارانی که در خط مقدم مقابله با کرونا فعالیت می‌کنند، دچار سندروم فرسایشی نشوند. باید توجه کرد که بسیاری از پرستاران در مراکزی که برایشان در نظر گرفته شده، می‌مانند و به منزل نمی‌روند. البته برخی از آنها بنابر شرایط خاصی که دارند ممکن است به منزل بروند. در این راستا به دانشگاه‌های علوم پزشکی اعلام کردیم که مدیران پرستاری می‌توانند پنج تا ۱۰ درصد نیروهای پرستاری را که در مراکز غیر ریفرال فعالیت می‌کنند، به عنوان ذخیره در نظر بگیرند که بتوانیم از آنها در صورت نیاز استفاده کنیم.

 معاون پرستاری وزارت بهداشت: در استخدامی که به زودی در حوزه پرستاری انجام می‌شود، مسلماً پرستارانی که در این شرایط سخت در بیمارستان‌های ریفرال به هر صورت کمک می‌کنند، در اولویت استخدامی ما قرار می‌گیرند

حضرتی حتی از داوطلبین پرستار، بازنشستگان پرستاری، دانشجویان سال آخر پرستاری، دانشجویان طرحی، دانشجویان در انتظار طرح و پرستاران بیکار و هر گروه پرستاری که این توانمندی را دارند، درخواست کرد تا به کمک آیند.

او با بیان اینکه در حال حاضر بیشترین خواسته و نیاز پرستاران در بیمارستان‌ها و برای مقابله با کرونا، تجهیزات کافی است، گفت: پرستاران درخواست چندانی نداشته و بسیار قانع و دلسوز در کنار مردم هستند. همه مسئولان در حال تلاشند که تجهیزات لازم را برای پرستاران فراهم کنند و ما پیگیر این موضوع هستیم.

کاهش دو ساعتی کار ادارات و تداوم تعطیلی مراکز آموزشی

به نظر می‌رسد با تداوم وضعیت بحرانی شیوع کرونا در ایران آموزش و پرورش هم با پخش برنامه‌های آموزشی دانش‌آموزان پایه‌های مختلف، قصد بازگشایی مدارس را ندارد. از سوی دیگر ادارات کشور از امروز با اعلام وزارت بهداشت دو ساعت کمتر در روز فعالیت خواهند داشت تا شاید موج سهمگین کرونا فروکش کند، گرچه به اعتقاد کارشناسان وضعیت بحرانی پیش رو به زودی منجر به تعطیلی اغلب ادارات خواهد شد.

اعزام تیم متخصصان پزشکی چین به تهران

در این میان دیروز، «چانگ هوا» سفیر جمهوری خلق چین در ایران در صفحه توئیتر خود اعلام کرد: تیم متخصصان پزشکی چین با محموله جدید اهدایی چین وارد تهران شد.

«وانگ یی» وزیر امور خارجه چین بعد از ظهر جمعه در تماس تلفنی با «محمدجواد ظریف» همتای ایرانی خود ضمن تشکر از وی بابت ابراز همدردی با دولت و ملت چین در اوج بحران کرونا، از آمادگی کشورش برای ارسال کمک‌های تخصصی و همکاری علمی با ایران در زمینه مبارزه با کرونا خبر داده بود.

این تیم شامل پنج نفر از متخصصان بیماری‌های عفونی است که قرار است با همتایان ایرانی خود برای مهار کرونا از نزدیک همکاری کنند.

همچنین ایو لی جیان، سخنگوی جدید وزارت خارجه چین روز جمعه گفت که از زمان شیوع بیماری با ایران و کره جنوبی در ارتباط هستیم. ما هر کمکی لازم باشد در اختیار تهران قرار می‌دهیم و کمک‌هایی نیز ارسال شده است.

نگرانی از نحوه پسماندهای کرونا

از سوی دیگر نگرانی‌ها در مورد نحوه مدیریت اجرایی و دفع پسماندهای بیمارستان‌ها به‌ویژه بیمارستان‌های معین منتخب برای خدمات‌رسانی به مبتلایان بیماری کرونا ویروس یکی دیگر از مواردی است که کارشناس بهداشتی به آن اشاره دارند.

در همین باره مهرداد کتال محسنی، معاون فنی محیط زیست استان تهران گفته است: بسته‌بندی پسماندهای عفونی را به‌صورت سه لایه و حداقل دو لایه، انجام و سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران نیز در کنار اتخاذ تمهیدات لازم برای گندزدایی خودروهای حامل پسماندهای آلوده به ویروس کرونا، ناوگان ویژه و مجزایی را برای حمل و نقل پسماندهای بیمارستان‌های معین منتخب تجهیز کند و تمام پسماندهای این بیمارستان‌ها با توجه به ریسک انتشار ویروس کرونا در قالب پسماند عفونی و با ناوگان واحد منتقل شوند.

با توجه به کمبود کیت‌های تشخیصی در کشور و عدم انجام آزمایش کرونا  در همه افراد مشکوک در کشور شاهدیم که این مرحله چنان جدی انجام نمی‌شود و به همین دلیل میزان شناسایی افراد مبتلا بسیار کمتر از عدد واقعی است

وی در ادامه گفت: به رغم امکان نگهداری موقت پسماندهای پزشکی به مدت ۴۸ ساعت در فصل سرد در محل جایگاه نگهداری پسماند بیمارستان، در این نشست مقرر شد با توجه به حساسیت فعلی، انتقال پسماندهای آلوده به این ویروس توسط ناوگان مجزا به‌صورت روزانه صورت پذیرد و در نهایت سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با توجه به جدا بودن محل دفن پسماندهای پزشکی در مرکز آراد کوه بازوی مجزایی را برای دفن پسماندهای بیمارستان‌های معین منتخب در نظر بگیرد و نسبت به آهک‌پاشی چند مرحله‌ای و دفن بهداشتی اقدام کند.