بارندگی روند زندگی اهوازی‌ها را مختل کرده است؛
سرگردان روی آب و در محاصره بی‌تدبیری
ریحانه جولایی
برای همه ما اتفاق افتاده که چند ساعت بارندگی تمام زندگی شهری‌مان را مختل کرده باشد. از آب‌گرفتگی معابر و جوی‌های آب تا ترافیک‌های سنگین و مشکلاتی دیگر که به‌وفور با آن مواجه شده‌ایم. این اتفاق چند روز پیش هم در استان خوزستان به‌ویژه در شهر اهواز رخ داد. حدود سه ساعت بارندگی کافی بود تا اهواز دچار آب‌گرفتگی شود. این آب‌گرفتگی شدید سطح شهر، معابر و خیابان‌ها، باعث اختلال در رفت‌وآمد و تعطیلی سراسری این شهر در روز سه‌شنبه شد و حالا اهواز بجز خشک‌سالی و مشکل ریزگرد با سیل و آب‌گرفتگی هم باید دست‌وپنجه نرم کند.
گزارش‌ها از این حکایت می‌کند که بخش‌های وسیعی از شهر اهواز، در پی بارش روزهای گذشته و تنها ظرف چند ساعت زیرآب رفته و چند شهر دیگر استان خوزستان هم تحت‌تأثیر قرارگرفته‌اند. البته ایسنا گزارش داد که به دلیل آب‌گرفتگی در برخی مناطق فاضلاب شهری هم وارد منازل شهروندان شده است.
ایسنا نوشته که مدیرکل هواشناسی خوزستان تا ساعت ۱۸:۳۰ روز دوشنبه میزان بارندگی در اهواز را ۶۰ میلی‌متر گزارش داده است و همچنین در شبکه‌های اجتماعی ویدیوهایی از بیمارستان شهر اهواز منتشر شده که نشان می‌دهد مردم مشغول دفع آب از سطح راهروها هستند.
در همین رابطه خبرگزاری ایرنا، هم نوشت: نبود کانال‌های دفع آب‌های سطحی و بالازدگی فاضلاب سبب شد تا خیابان‌های شهر اهواز مملو از سیلاب همراه با فاضلاب شود که این امر باعث بروز گره‌های ترافیکی در سطح شهر شد. براساس این گزارش خیابان‌های ساحلی و مرکزی شهر به دلیل جاری شدن سیل بسته و عبور و مرور خودروها به‌سختی امکان‌پذیر بود.
براساس اطلاعات منتشر شده میزان بارندگی در نخستین ساعت‌های دوشنبه تنها در آبادان ۱۰۴ میلی‌متر، اهواز ۶۰ میلی‌متر، ماهشهر ۲۸ میلی‌متر، سطح شهر دزفول ۲۱.۸ و ایستگاه هواشناسی دزفول ۲۰ میلی‌متر گزارش شد.
بااین‌حال شهر اهواز در میان دیگر شهرهای استان خوزستان وضعیت بحرانی‌تری به خود گرفته است و برخی گزارش‌های تأیید نشده حکایت از بررسی تخلیه برخی مناطق مسکونی دارد.
هیچ‌کس «بی‌مسئولیتی» را گردن نمی‌گیرد!
در کشاکش محاصره منازل اهوازی‌ها در باران و فاضلاب، این بار هم داستان تکراری پاس دادن مشکل به سازمان‌های مختلف به چشم می‌خورد. در این میان آبفا و شهرداری اهواز یکدیگر را به «بی‌مسئولیتی» متهم می‌کنند. گفته می‌شود اهواز دو هزار و 400 کیلومتر شبکه فاضلاب دارد که یک هزار و 100 کیلومتر آن فرسوده است. با این حساب، سه ساعت بارندگی از آسمان اهواز کافی بود تا ۹۰ میلی‌متر آب وارد شبکه و کانال‌های دفع آب‌های سطحی این شهر شود. اما این کانال‌ها ظرفیت این حجم از بارندگی را نداشتند و بیشتر مناطق مرکزی و شیب‌دار شهر اهواز دچار سیل شد.
حالا بارندگی در اهواز، به لطف بی‌مسئولیتی و بی‌تدبیری مسئولان به بحرانی بزرگ تبدیل شده است. آخرین گزارش‌های دستگاه‌های اجرایی در شهر اهواز حکایت از آن دارد که حتی آماده‌باش و به‌کارگیری هزار و 700 نیروی خدمات شهری هم نتوانسته است در مهار آب‌های سطحی انباشته در معابر عمومی، منازل مردم در مناطق شیب‌دار، فروشگاه‌ها، مغازه‌ها، مدارس و حتی محوطه ترانزیت فرودگاه اهواز گره از مشکلات اخیر این شهر باز کند.
بااین‌حال شهردار اهواز، پیش‌تر با اشاره به پیش‌بینی بارندگی شدید گفته بود: «می‌توان حدس زد که با بارش دوشنبه‌شب شاهد آب‌گرفتگی گسترده در سطح شهر اهواز هستیم که باید از شهروندان عذرخواهی کنیم.»
موسی شاعری، ظرفیت کم شبکه فاضلاب را عامل آب‌گرفتگی‌ها دانسته و یادآور شده بود: «شبکه دفع فاضلاب اهواز مرکب است و باید آبفا (آب و فاضلاب اهواز) نسبت به لایروبی آن‌ها اقدام کند.» اما به نوشته ایرنا در مقابل مسئولان سازمان آب و فاضلاب مدعی هستند دفع هرگونه آب سطحی با شهرداری است و شبکه فاضلاب اهواز ظرفیت آب باران بیش از ۱۰ میلی‌متر را ندارد.
از سوی دیگر علی ساری، نماینده اهواز در مجلس، با اشاره به اینکه آب و فاضلاب به خانه‌های مردم در شهرستان‌های کازرون، اهواز، باوی و حمیدیه واردشده وزندگی آن‌ها را درگیر کرده است؛ بیان کرده بود: «دولت نتوانسته اختلاف بین وزارت کشور و وزارت نیرو در مورد آب‌های سطحی را حل کند. وظیفه دفع این آب‌ها به‌وضوح برای شهرداری است اما آن‌ها از انجام این امر سرباز می‌زنند به این دلیل که بودجه لازم را ندارند. در چنین شرایطی مسئله فاضلاب نیز به قوت خود باقی است.»
این در حالی است که تصاویر و ویدئوهای منتشر شده از کوت عبدالله و برخی نقاط دیگر، نشان می‌دهد که وسایل الکترونیکی و اسباب و اثاثیه منازل در آب غرق شده‌اند و خسارت‌های سنگینی برای ساکنان به بار آمده است؛ اما مسئولان همچنان در حال پاس دادن بی‌مسئولیتی به دیگری هستند و در این میان باز هم مردم هستند که ضرر می‌کنند.
مرگ به خاطر بی‌تدبیری
اما داستان یک بارندگی به زیرآب رفتن خانه و کاشانه شهروندان استان خوزستان تمام نمی‌شود. می‌گویند صاعقه که زده شد، برق قطع شد و برق اضطراری بیمارستان هم عمل نکرد؛ درنتیجه چهار زن بستری در بخش ICU بیمارستان امام خمینی شهر اهواز فوت کردند. این در حالی است که وزارت بهداشت گفته بارندگی‌ها به بیمارستان‌های اهواز خسارت زده است.
غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان در جلسه ستاد مدیریت بحران خوزستان که سه‌شنبه ۲۶ آذر برگزار شد، درباره علت مرگ چهار زن بستری در بیمارستان امام خمینی شهر اهواز، گفت که همه‌چیز از یک صاعقه شروع شد و بعد یکی از فیوزهای بیمارستان قطع شد. درحالی‌که برق منطقه قطع نبوده است؛ اما دستگاه‌های بخش مراقبت‌های ویژه خاموش شدند و چهار بیمار فوت کردند.
به روایت استاندار خوزستان، تنها یک فیوز مشکل‌ساز شد و دستگاه برق اضطراری و UPSهایی که از قبل تهیه شدند هم درست و به‌موقع عمل نکردند و دستگاه‌های بخش ICU خاموش شدند.
کارشناسان معتقدند بارندگی اخیر در خوزستان قابل پیش‌بینی و پیشگیری بوده است. پیش‌بینی‌های هواشناسی حکایت از آن داشت که اواخر پاییز در خوزستان و جنوب غرب ایران بارش‌های شدیدی خواهیم داشت
در همین حال کیانوش جهانپور، مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت در گفتگو با ایلنا، دلیل مرگ این چهار شهروند زن اهوازی را بارندگی‌های اخیر و برخی آسیب‌های وارد شده به بیمارستان‌های اهواز دانست.
او در بخش دیگری از صحبت‌های خود بر پیگیری موضوع تأکید کرد و گفت که افراد مقصر در این حادثه باید بازخواست و شرایط به‌گونه‌ای مدیریت شود تا حوادث مشابه تکرار نشود و اگر گزارش‌ها نشان دهد علت مرگ این چهار زن، کاهلی و بی‌مبالاتی کارکنان و یا نقص فنی باشد، مطابق با مقررات رفتار خواهد شد.
در همین رابطه برخی مسئولان بیمارستان می‌گویند زن‌هایی که در پی قطع برق فوت کرده‌اند بالای 70 سال داشتند و از بیماری تنفسی رنج می‌بردند، بااین‌حال قرار شده است برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مرگ این چهار زن اجساد آن‌ها کالبدشکافی شده و پس از روشن شدن حقیقت اجساد این زنان به خانواده‌هایشان تحویل داده شود.
بارندگی‌ها از قبل پیش‌بینی شده بود
کارشناسان اما معتقدند بارندگی اخیر در خوزستان قابل پیش‌بینی و پیشگیری بوده است. پیش‌بینی‌های هواشناسی که درقالب چند مقاله منتشر شده بود، حکایت از آن داشت که اواخر پاییز در خوزستان و جنوب غرب ایران بارش‌های شدیدی خواهیم داشت و حتی به این اشاره شده که در فروردین‌ماه با بارش‌های بسیار شدیدتری مواجه خواهیم شد. همچنین اخبار سازمان هواشناسی از هفته پیش حکایت از بارندگی‌های سنگین داشت و دو روز قبل از بارش‌ها باز هم هواشناسی خوزستان هشدارهای لازم را داده بود.
کارشناسان اما می‌گویند موضوع آب‌گرفتگی فاضلاب موضوع جدیدی نبود و همه می‌دانستند که اهواز ظرفیت بارندگی زیاد را ندارد چراکه این شهر با مشکل فاضلاب دست‌به‌گریبان بوده است. حل مسئله فاضلاب اهواز مشکل امروز و دیروز نیست و مسئولان می‌توانستند پیش‌تر از این فکری به حال آن کنند، اما هرگز این تدبیر اندیشیده نشد.
از سوی دیگر در جایی مثل اهواز زیرساخت‌ها ضعیف است و قطعاً بارش زیاد باعث سیلاب و آب‌گرفتگی می‌شود و باید آمادگی‌های لازم کسب می‌شد. برای مثال بارش سالانه اهواز چیزی حدود 150 میلی‌متر است، اما در یک‌شب حدود 70 میلی‌متر برابر با نصف بارش کل سال باران باریده است. در چنین شرایطی بدیهی‌ترین امر آن است که مدیران شهری در سطح شهر و بیمارستان‌ها آمادگی کامل داشته باشند، اما چنین نشده و این بارندگی‌ها با خسارت و مرگ تعدادی از شهروندان رقم خورده است.
نبود کانال‌های دفع آب‌های سطحی و بالا زدگی فاضلاب سبب شد تا خیابان‌های شهر اهواز مملو از سیلاب همراه با فاضلاب شود که این امر باعث بروز گره‌های ترافیکی در سطح شهر شد
در پایان بد نیست بدانیم که منطقه جنوب غرب ایران بر اثر تغییرات اقلیمی که در سال‌های اخیر روی داده بسیار آسیب‌پذیر شده است. در فروردین امسال شاهد بارش‌های بی‌سابقه در این منطقه بودیم و حالا هم پیش‌بینی‌ها می‌گویند هرچند در روزهای آینده بارندگی کاهش می‌یابد و در زمستان بارش چندانی نخواهیم داشت؛ اما در بهار 99 احتمال اینکه بارش‌های سنگینی نظیر فروردین امسال داشته باشیم زیاد است و امکان وقوع مجدد سیلاب در کل منطقه جنوب و جنوب غرب ایران قابل پیش‌بینی است و این پیش‌بینی‌ها وظیفه مسئولان را در جهت رفع مشکلات شهری و حفظ امنیت جانی و مالی شهروندان سنگین می‌کند.
دیدگاه تان را بنویسید