طرح حذف زبانانگلیسی از دروس مدارس به مجلس رفت؛
بازی در زمین مافیای آموزش
ریحانه جولایی
بار اول نیست که مجلس شورای اسلامی تصمیمات عجیب و غریب می‌گیرد. این بار اما تعدادی از نمایندگان مجلس با خط ونشان کشیدن برای تدریس زبانانگلیسی در مدارس به دنبال آن هستند قانونی تصویب کنند که زبانانگلیسی از دروس مدارس حذف شود.
قضیه از این قرار است که 57 نماینده مجلس طرح یک فوریتی «رفع انحصار از زبانانگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور» را به هیأت رئیسه مجلس ارسال کردند. بر اساس این طرح آموزش زبانانگلیسی از برنامه مدارس حذف و اختیاری اعلام شده و دانش‌آموزانی که تمایل دارند به زبانانگلیسی مسلط شوند برای یادگیری می‌توانند به آموزشگاه‌های آزاد مراجعه کنند.
این طرح درحالی مطرح می شود که زبانانگلیسی یکی از مهم‌ترین دروس در مدارس است، اما بر اساس چنین طرحی دانش‌آموزان لازم نیست به صورت اجباری زبان یاد بگیرند و از سوی یگر واضح است که زبانانگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی مورد استفاده عموم مردم جهان است و در بسیاری از کشورها به راحتی صحبت می‌شود.
زبانانگلیسی دلیل ضعف درسی دانش‌آموزان
بر اساس این طرح قرار است آموزش تمامی زبان‌های‌انگلیسی و غیرانگلیسی اختیاری، از محیط مدرسه خارج و به آموزشگاه‌های آزاد سپرده شود. در این میان هزینه آموزش یادگیری زبانانگلیسی نیز به عهده دانش‌آموز خواهد بود.
کارشناسان تعلیم‌وتربیت این طرح را غیرکارشناسی می‌دانند و معتقدند در طرح نمایندگان برای حذف آموزش زبانانگلیسی در مدارس که موجب خصوصی‌سازی آن می‌شود، بوی مافیا به مشام می‌رسد و این طرح بازی در زمین مافیای آموزش است که می‌خواهد آموزش را از سیطره دولت خارج و به بخش خصوصی بکشاند و با ناکارآمد جلوه دادن آموزش‌وپرورش خصوصاً در امر آموزش زبانانگلیسی برای خود مافیایی مشابه مافیای کنکور درست کند.
استدلال نمایندگانی که لایحه حذف آموزش زبانانگلیسی در مدارس را امضا کردند، در نوع خود جالب و قابل توجه است. آنها می‌گویند تمام دانش‌آموزانی که اکنون موظف به گذراندن درس زبانانگلیسی هستند، علاقه به تحصیل در دانشگاه ندارند، بنابراین اجبار در زبانانگلیسی می‌تواند در ضعف تحصیل این گروه از دانش‌آموزان تاثیرگذار باشد.
دلایل و چرایی این نمایندگان برای حذف زبانانگلیسی این ذهنیت را ایجاد می‌کند که گویا برخی از نمایندگان مجلس نیاز به زبانانگلیسی را فقط محدود به دانشگاه و تحصیل در دانشگاه می‌دانند. گویا از نظر آنان افرادی که به هر دلیلی تمایل به تحصیل در دانشگاه ندارند هیچ برخورد و مراوده‌ای با جهان خارج نخواهد داشت و نیازی به زبانانگلیسی احساس نخواهند کرد.
با این حال نمایندگان در ادامه پیشنهاد کرده‌اند که در مناطق دورافتاده و محروم که «به هیچ عنوان امکان برقراری آموزشگاه‌های آزاد» فراهم نیست، آموزش‌وپرورش با همکاری یکی از دانشگاه‌های مجری طرح «امکان آموزش فشرده یک یا دو زبان فقط برای دانش‌آموزان شاخه نظری» را فراهم کند. این در حالی است که اصل ۳۰ قانون اساسی می‌گوید: «دولت موظف است وسایل آموزش‌وپرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.»
این تصمیم اخیر نمایندگان مجلس برای مسئولان آموزش‌وپرورش هم گنگ و نامشخص است. به گزارش روزنامه ایران دست‌اندرکاران آموزش و پرورش گفته‌اند: «ما نمی‌دانیم که دقیقاً نمایندگان می‌خواهند چه اقدامی انجام دهند. در بسیاری از شهرها بخصوص استان‌های محروم ما آموزشگاه‌های زبان نداریم. باید در این باره شفاف‌سازی شود.»
مخالفت مجلس با رئیس‌جمهور
تمام تصمیمات اخیر درحالی گرفته شد که چندی پیش حسن روحانی، رئیس‌جمهور گفته بود با توجه به امکانات و خواست مردم باید زبان خارجی در ایران تدریس شود تا شغل بیشتری برای جوانان ایجاد کند.
اردیبهشت امسال بود که حسن روحانی در دیدار با جمعی از معلمان گفت: «ما هرچه بتوانیم جوانان خود را به زبان‌های بیشتر دنیا آشنا کنیم دریچه‌ای جدید از علم و دانش و فهم جهانی و شناخت را بر روی آنها باز کرده‌ایم.»
بنابر گفته های روحانی، در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی این سوال مطرح شد که چرا در اروپا دانش‌آموزان بجز زبان رایج آن کشور باید دو زبان دیگر را یاد بگیرند، اما ایران در این زمینه یک گام عقب‌تر است.
بازتاب گسترده حذف زبانانگلیسی در رسانه‌ها
طرح نمایندگان مجلس در جهت حذف زبانانگلیسی از برنامه درسی مدارس بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های اجتماعی داشته است. کیفیت آموزش زبان‌های خارجی (انگلیسی و عربی) در سیستم آموزشی سا‌ل‌هاست که مورد انتقاد است.
کمتر دانش‌آموزی تنها به یاری آموزش در مدرسه، به زبانانگلیسی یا عربی مسلط می‌شود. از آن‌گذشته، گفته نمایندگان در مورد «عدم نیاز دانش‌آموزان فنی‌وحرفه‌ای به زبانانگلیسی» هم جای پرسش دارد. تمامی رشته‌های فنی، از جمله کامپیوتر، برق و مکانیک اصطلاحات انگلیسی دارند و توانایی دانش‌آموز در خواندن و درک آنها بر کسی پوشیده نیست.
واگذاری وظیفه آموزش زبانانگلیسی به آموزشگاه‌ها بسیاری از دانش‌آموزان را از حق آموزش این زبان مهم بین‌المللی محروم و آن را به کالایی تجاری تبدیل می‌کند. مسئولان آموزش‌وپروش می‌گویند برای آموزش این زبان، استاندارد بین‌المللی را با توجه به مسائل بومی و فرهنگی ایران در نظر می‌گیرند و واگذاری آموزش این زبان به بخش خصوصی از این چارچوب خارج می‌شود.
محمد نیک‌نژاد، کارشناس تعلیم و تربیت هم با بیان این که مطرح کردن این بحث‌ها به ضرر دانش‌آموزان است، بیان کرد: استاندارد بین‌المللی برای آموزش زبان‌های مختلف در دنیا به‌عنوان الگو وجود دارد و ما از این استاندارد بین‌المللی استفاده کردیم. در عین حال مسائل بومی و فرهنگی خودمان را در کتب دیده و رعایت کرده‌ایم اما حالا نمایندگان می‌خواهند درس به این مهمی را که برای همه دانش‌آموزان مهم است حذف کنند، این کار به سود دانش‌آموزان نیست.
او به مشکلات یادگیری زبان در مدارس اشاره کرد و گفت: برخی نمایندگان می‌گویند که دانش‌آموزان در مدرسه زبان یاد نمی‌گیرند برای همین باید این درس حذف شود. این استدلال درست نیست. اول اینکه وقت کافی برای آموزش زبانانگلیسی در مدارس وجود ندارد. ۹۰دقیقه آموزش در هفته برای یک محصل دبیرستانی اصلاً کافی نیست و البته تراکم بالای کلاس موجب می‌شود تا معلم نتواند آموزش اصولی داشته باشد، بنابراین مجلس باید برای این مسائل برنامه‌ریزی داشته باشد.»
57 نماینده مجلس طرح یک فوریتی «رفع انحصار از زبانانگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور» را به هیأت رئیسه مجلس ارسال کردند. بر اساس این طرح آموزش زبانانگلیسی از برنامه مدارس حذف و اختیاری اعلام شده است
حذف زبانانگلیسی در مدارس با واکنش‌های زیادی از سوی کاربران مجازی مواجه شد. بسیاری از کاربران از اهمیت این زبان نوشته‌اند و عده‌ای گفتند در کشورهای دیگر از سه سالگی آموزش زبانانگلیسی را شروع می‌کنند، اما در ایران همان آموزش‌های دست‌وپا شکسته را هم حذف می‌کنند.
زبانانگلیسی ابزاری برای شستشوی‌مغزی جوانان!
درحالی برخی از نمایندگان مجلس کمرهمت به قلع‌وقمع زبانانگلیسی در مدارس بسته‌اند که به گفته کارشناسان هم‌اکنون بیش از ۶۰درصد مطالب علمی در دنیا به انگلیسی منتشر می‌شود و این زبان به اصلی‌ترین وسیله ارتباطی گویشی و نوشتاری بین‌المللی تبدیل شده است. محدود کردن یادگیری زبانانگلیسی به پویایی ارتباط ما با دنیای کنونی و حضور ایران در جهان امروز لطمه می‌زند.
برخی معتقدند این طرح که موجب تحیر و تعجب کارشناسان آموزشی نیز شده است، می‌تواند دلایل غیرآموزشی هم داشته باشد. برخی از مسئولان تصور می‌کنند آشنایی نسل‌جوان با زبان‌های بیگانه از جمله انگلیسی، باعث می‌شود که آنان ساده‌تر به دام تهاجم فرهنگی قرار بگیرند و آن کشورها از زبانانگلیسی به عنوان ابزاری برای شستشوی‌مغزی و تربیت نسل‌جوان بهره بگیرند و در این شرایط دیگر تربیت نسل‌جوان با نظام ارزشی و ایدئولوژی کشور مشکل خواهد بود.
از سوی دیگر در رابطه با این تصمیم مجلس شورای اسلامی، بسیاری از کارشناسان حوزه آموزش‌وپرورش معتقدند این تصمیم مجلس اشتباه است و عدالت‌آموزشی را زیر سوال می‌برد. همچنین نمایندگان موظفند در این ناعدالتی آموزشی پاسخگوی مردم باشند.
از دست‌رفتن تنها فرصت آموزش
فارغ از تصمیمات نمایندگان مجلس باید به این موضوع اشاره کرد کرد که در میان مردم، به اندازه زیادی ضعف در زبانانگلیسی دیده می‌شود و حالا تصور کنید اصلی‌ترین فرصتی که در اختیار افراد برای آشنایی با زبانانگلیسی است، در مدرسه از آنها گرفته می‌شود، اما خوب است فراموش نکنیم غالب پدر و مادرهایی که فرزندانشان را برای تحصیل روانه مدارس دولتی می‌کنند، از کدام قشر اقتصادی هستند و خوب است کمی به هزینه‌های هنگفت کلاس زبان خارج از مدرسه هم فکر کنیم و به روزی فکر کنیم که پدر و مادری به هر دلیلی هزینه کلاس کذایی را نداشته باشد و آن فرزند یک کلام از زبان بین‌الملل دنیا نداند و بعدتر وارد دانشگاه شود و هجمه‌ای از واژگان بیگانه مقابلش قرار بگیرد و آن‌وقت این سوال مطرح می‌شود که پس تکلیف او که می‌خواست به دانشگاه برود چه و آن‌موقع لابد چنین شائبه‌ای پیش می‌آید که گویا اولویت با آنهایی بوده که نمی‌خواستند دانشگاه بروند؛ و خلاصه هزار اما و اگر دیگر که نشان از پای لنگ چنین طرحی است.
برخی مسئولان تصور می‌کنند آشنایی نسل‌جوان با زبان‌های بیگانه از جمله انگلیسی، باعث می‌شود که آنان ساده‌تر به دام تهاجم فرهنگی بیافتند
تمام حرف این است که گرچه ناکارآمدی آموزش در مدارس را همه ما تجربه کرده‌ایم و کارشناسان زیادی از آن گفته‌اند، اما وقتی حرف چنین طرحی به میان می‌آید، بحث تبعیض مطرح می‌شود و یاد اقشار ضعیف و ساکنان روستاها و شهرهای کوچکی می‌افتیم که امکان حضور در آموزشگاه‌های آزاد را ندارند و در مقابل حضور در آموزشگاه‌های معتبر برای خانواده‌ها مرفه عادی است و وقتی این موضوع چالشی می‌شود که این دو گروه از دانش‌آموزان باید در کنکور سراسری و دیگر مراحل تحصیلی با هم رقابت داشته باشند و آنجاست که جوابی برای آن نداریم!
دیدگاه تان را بنویسید