مسافران کوچک؛ کنجکاوان شادی‌آفرین

پگاه دهدار ،  راهنمای گردشگری 

در چند روز گذشته شاهد برگزاری مراسم روز کودک و هفته‌ای به همین نام، در کشورمان بودیم. نسلی که کنجکاو و به دنبال تجربه است و همیشه از آن به عنوان سازندگان آینده وطن یاد می‌شود.

شاید خیلی از زنان و مردان بعد از تولد فرزندشان گمان کنند که دیگر توانایی و فرصت رفتن به سفر را ندارند. در صورتی که سفر برای کودکان نیز امری حیاتی و بسیار حائز اهمیت است و تاثیر بسزایی در کسب تجربه و یادگیری مهارت‌های فردی و اجتماعی کودکان دارد . در سفر، کودکان با محیط پیرامون خود بیشتر و بهتر آشنا می‌شوند و دست به اکتشاف دنیایی که بر آن قدم گذاشته‌اند، می‌زنند.

روز کودک فرصت خوبی شد تا در این شماره در مورد گردشگری کودکان صحبت کنیم.

گردشگری کودک نوع مهمی از گردشگری است که تا حدودی به خصوص در ایران نوظهور است. 

گردشگری کودک نوعی از گردشگری است که نیازهای گروه ذی‌نفع ناهمگن بین سال‌های ۳-۱۳ سال را هدف قرار می‌دهد. کودکان در این گروه سنی بازدیدکنندگان با ارزشی هستند که در شاخص‌هایی که گردشگری می‌‌تواند ارائه دهد؛ دانش خود را گسترش می‌دهند، مهارت خود علی‌الخصوص مهارت‌های اجتماعی و فرهنگی‌شان را پرورش می‌دهند، تجاربشان را گسترش می‌دهند، با گروه‌های هم سالشان ارتباط برقرار می‌کنند و سهم اقتصادی قابل توجهی را برای مکانی که بازدید کرده‌اند، فراهم می‌کنند.

 این نوع از گردشگری نیازهای توسعه و پیشرفت کودکان در سن‌های مختلف را هدف قرار می‌دهد (نیازهای اجتماعی، فیزیکی و ذهنی) و به طور معمول یک مؤلفه ترکیبی از آموزش و سرگرمی دارد.

یونسکو افراد دارای نیازهای ویژه را به 4 دسته تقسیم بندی کرده است که یکی از افراد با نیازهای ویژه، کودکان هستند.

یونیسف (۲۰۱۲) یک شمای ساختاری از این شاخه از گردشگری ارائه می‌دهد که در آن گردشگری آموزشی و گردشگری مدارس بخش‌هایی از گردشگری کودکان و جوانان هستند که می‌توانند با هم همپوشانی داشته باشند. اما نه لزوماً از طریق آموزش؛ بلکه می‌توانند فرایندهای دیگری غیر از سیستم مدرسه و آموزش را نیز شامل شوند. در این تعریف، سفر افراد ۰ تا ۳۰ سال به دو دسته گردشگری کودکان و گردشگری جوانان تقسیم شده که گردشگری کودکان را در دو دسته ۰ تا ۶ سال و ۷ تا ۱۵ سال و گردشگری جوانان را در سه دسته ۱۵ تا ۱۹ سال، ۲۰ تا ۲۴ سال و ۲۵ تا ۳۰ سال قرار می‌دهد و گردشگری مدارس را زیر‌مجموعه این نوع گردشگری می‌داند.

گردشگری کودک در ایران

نسل آینده را کودکان می‌سازند. کودکانی که به طبیعت و فرهنگ گذشتگان نیاز دارند. نسل بعدی آن‌ها هم به میراث‌شان نیاز دارند. ساختن نسل کودکان امروز، نیاز نسل بعدی را پاسخگو است. آنچه که کودک برای اولین بار یاد می‌گیرد تا همیشه به یادش می‌ماند. بنابراین، بسیار مهم است که آنچه یاد می‌گیرد به واقع درست باشد.

گردشگری کودک پدیده‌ای بکر و نوظهور در صنعت گردشگری ایران است که به تازگی به آن توجه می‌شود و دوره‌های تربیت راهنمای تورهای گردشگری برگزار می‌شوند.

چرا که حضور اشخاص متخصص نسبت به نحوه برگزاری تور و رفتار با کودکان در طول سفر لازم است. در این‌جا راهنما، نقش تسهیلگر را دارد که روند یادگیری و لذت را برای کودکان و والدین‌شان آسان می‌کند.

گردشگری کودک می‌تواند شامل تورهای کودک، تورهای مدارس، مدارس طبیعت و حتی گردش شخصی با والدین در جاذبه‌های مختص این سنین باشد و خانواده‌ها می‌توانند علاوه بر ثبت‌نام کودکان خود در مدارس طبیعت و تورهای گردشگری کودکان، خود نیز فرزندانشان را به اماکن گردشگری مطابق با نیازشان ببرند که در ادامه به برخی از این مکان‌ها در پایتخت اشاره می‌کنیم.

کاربازیا

شهر مشاغل کودکان ( کاربازیا) یک محیط جذاب در طبقه‌ی منفی یک برج میلاد و برای آشنا شدن کودکان با حرفه‌های مختلف است که کودکان از سن ۳ تا ۱۳ سال می‌توانند به این محیط مفرح و شاد بروند و تجربه‌های جدید و منحصر به فردی از مشاغل مختلف را کسب کنند. از تعویض لاستیک ماشین گرفته تا سوار شدن ماشین آتش نشانی و پختن کیک. بخش‌های مختلف کاربازیا شامل صنایع دستی، آشپزی، اداره پست، بیمارستان، فرودگاه، آکادمی خوانندگی و نوازندگی، آتش نشانی، استودیوخبر، پلیس، تعمیرگاه، شهرک آزمایش (رانندگی)، آکادمی بازیگری، مزرعه و شن بازی، خانه بازی، بانک، رصد هوشی (در قالب بازی فضانوردی و لباس فضایی)، سنجش دقیق توانایی‌های ذهنی، تمرکز، توجه و بیش فعالی با تکنولوژی روز جهان در قالب بازی فضانوردی (همراه با مشاوره رایگان) می‌باشد.

کودکان می‌توانند روزی را به همراه پدر، مادر یا همراهانشان در این مجموعه بگذرانند. قطعا برای بزرگسالان هم دیدن کودکان در شغل‌های مختلف و در چنین مکانی بسیار لذتبخش و هیجان‌انگیز خواهد بود.

پارک ژوراسیک

ژوراسیک پارک تهران یا بوستان دایناسورهای متحرک یک بوستان آموزشی، گردشگری و تفریحی در میدان بهرود سعادت آباد و در بلوار شقایق تهران است. این پارک با انواع مجسمه‌‌های دایناسور‌ها در گونه‌‌های مختلف و ابعاد واقعی نخستین پارک موضوعی پایتخت به شمار می‌رود که به معرفی انواع دایناسورها به همراه نمایش مجسمه‌های متحرک دایناسورها همراه با صدا و جلوه‌های ویژه می‌‌پردازد. احداث پارک ژوراسیک در اوایل اسفند ماه ۱۳۹۲ خورشیدی به بهره‌برداری رسید.

در این پارک که یک بوستان آموزشی، گردشگری و تفریحیست مجسمه‌‌‌ی گونه‌‌های مختلف دایناسور و همینطورحیوانات دیگر از جمله ماموت، خرس قطبی، گوریل و ...‌ به نمایش گذاشته شده است.

این پارک امکانات دیگری از جمله کارگاه‌های آموزشی و فیلم، استودیو ژوراسیک، سینما سه بعدی و ژورا شاپ (کافی شاپ مخصوص ژوراسیک پارک) و شوی دایناسور زنده (اجرای برنامه با دایناسور زنده متحرک)، فروشگاه خرید اسباب بازی و یادگاری دایناسوری را دارا می‌باشد.

باغ کتاب تهران

این روزها باغ کتاب تهران به یکی از مراکز فرهنگی علمی پربازدید پایتخت مبدل شده است. باغ کتاب یک نمایشگاه کتاب دائمی است که در تپه‌های عباس‌آباد تهران شکل گرفته است. باغ کتاب تهران در مجاورت فرهنگستان زبان و ادب فارسی، کتابخانه ملی ایران و باغ موزه دفاع مقدس قرار گرفته و یک مجموعه عظیم فرهنگی را شکل داده است.معماری و طراحی فضای داخلی و خارجی این باغ بسیار منحصر به فرد و خاص است و این قابلیت را دارد تا کودکان را وسط دنیایی جادویی پرتاب کند.

باغ کتاب تهران با شعار کشف کن، تجربه کن و یاد بگیر! ساخته شده است.

باغ کتاب تهران بزرگ‌ترین کتاب‌فروشی و نمایشگاه کتاب جهان است و بخش‌های اصلی این باغ کتاب شامل: بهارستان که مختص به گروه سنی کودک و نوجوان است، خیالستان که مختص به بخش فناوری‌‌های دیجیتال است، نگارستان که فضایی اختصای برای بخش سالن‌های سینمایی است و در آخر سروستان که مختص به گروه سنی عمومی و بزرگسال است، می‌شود.

 در باغ کتاب تهران، یک فضای اختصاصی برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده که در آن علاوه بر عرضه محصولات فرهنگی و کتاب، فضای شاد و مفرحی هم برایشان به وجود آمده است. مجسمه‌ها و عروسک‌های محبوب کودکان در گوشه و کنار آن گذاشته شده و امکان بازی و سرگرمی آن‌ها در فضایی بزرگ و جذاب وجود دارد . سینمای کودکان هم هوس رفتن و بردن کودکان به آن را بیشتر می‌کند. خلاصه بگوییم به کمتر بچه‌ای در این مکان بد می‌گذرد.

باشگاه رباتیک باغ کتاب تهران فضایی علمی و آموزشی برای کودکان و نوجوانان و حتی بزرگ‌سالان است که مناسب برای کودکان و نوجوانانی است که می‌خواهند در آینده مهندسان و مخترعان هوش مصنوعی شوند. باشگاه رباتیک  محلی برای آشنایی، آموزش و خرید ابزار و تجهیرات رباتیک به شمار می‌رود. همچنین در این مرکز  یک کارگاه درسی برپاست که اصول ابتدایی علم رباتیک برای مخاطبان  را آموزش می‌دهد.

باغ علم کودک محیطی براى ترویج اهمیت آموزش مفرح بر پایه علم براى دانش آموزان می باشد. باغ علم کودک ۴ داستان دارد و در هر داستان کودکان در مورد بدن، شهر، خانه، کره زمین و فضا در فرایندی بازی محور مطالب جدیدی می‌آموزند. برای هر بازدید ۲ ساعت زمان لازم است. باغ علم کودکان با مشارکت یک کمپانی مشهور کره‌ای ساخته و اجرا شده است. در هر یک از سالن‌هایی که ویژه معرفی و اجرای این داستان‌ها تاسیس شده است دستگاه‌ها، بازی‌ها و سرگرمی‌هایی تعبیه شده که در ضمن ایجاد نشاط؛ نکات علمی قابل توجهی را درباره هر یک از این موضوعات به مخاطب ارائه می‌کند این مرکز ویژه کودکان ۷ تا ۱۲ سال است و در جریان بازدید از آن کودکان به همراه والدین و یک راهنما که هر بخش و بازی‌های تعبیه شده در آن را تشریح می‌کند آنها را همراهی می‌کند.

باغ علم نوجوان بزرگترین باغ علم طراحی شده در این مجموعه فرهنگی است که برای سنین نوجوان و جوان طراحی شده است.بزرگترین شهربازی علمی کشور به مساحت ۴۰۰۰ مترمربع در چندین تالار است. در باغ علم نوجوان ۴۰ دستگاه علمی و آموزشی وجود دارد. در این مرکز بازدیدکننده می‌تواند سوار بر یک هواپیمای واقعی شده و فرآیند پرواز را به صورت شبیه‌سازی شده تجربه کند.

باغ گیاه شناسی ملی

باغ گیاه‌شناسی ملی ایران به وسعت ۱۴۵ هکتار در دامنه جنوبی رشته کوه البرز مرکزی در اراضی چیتگر، در شمال غربی تهران واقع گردیده است. در طراحی باغ برای ایجاد مناظر و چشم اندازهای طبیعی سه کوه که نشان دهنده کوه‌های زاگرس، البرز و هیمالیا است ایجاد شده و هم چنین ۶ دریاچه و دو رودخانه که هریک در کنار گیاهان رویشگاه مربوطه  فضای طبیعی را ایجاد نموده‌اند و دارای جاذبه‌های گردشگری خاصی هستند.

از دیگر جاذبه‌های باغ  دو آبشار است که ریزش آب در آنها از بلندی‌ها و لابلای صخره‌ها صورت می‌گیرد.

طرح جامع باغ گیاه‌شناسی ملی ایران به نحوی پیش‌بینی شده‌است که نشان‌دهنده الگویی از باغ ایرانی باشد. به این منظور یک میدان در مرکز باغ پیش‌بینی شده که چهار بلوار در چهار جهت به آن می‌پیوندد. این باغ نه تنها جایی برای گشت و گذار و لذت بردن از مناظر زیبا است، بلکه نقشی مهم در تحقیقات گیاه‌شناسی دارد و به عنوان ذخیر‎ه‎گاه ژنتیکی از گیاهان در معرض خطر انقراض مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این پارک، طبیعت تمام دنیا را می توان مشاهده کرد! نمونه‌های ارزشمندی از گیاهان مناطق مختلف دنیا، تحت نظارت کارشناسان و به طور کاملا علمی در این مکان نگه داری می‌شوند. باغ گیاه‌شناسی ملی ایران، یکی از بزرگ‌ترین فضاهایی است که به پژوهش و تحقیق در زمینه علوم گیاهی و باغبانی می‌پردازد. این باغ یکی از ۱۰ باغ برتر جهان از نظر جمع‌آوری و معرفی گونه‌های گیاهی مختلف است.

باغ گیاه‌شناسی ملی ایران، مکانی علمی و آموزشی است که در کنار آن به عنوان محلی برای تفریح هم شناخته می‌شود. دیدن این باغ در مقاطع مختلف تحصیلی می‌تواند انگیزه‌ای برای پیشرفت در دروس علوم و جغرافی برای دانش‌آموزان باشد. همچنین با دادن درخواست بازدید گروهی دانش آموزان از این باغ، مسئولان امکان ارائه اطلاعات توسط کارشناسان را نیز فراهم می‌کنند.