آسومحمدی

در روزهای اخیر شماری از کاربران عراقی در شبکه‌های اجتماعی، با انتشار تصاویری از یک زن که چشمش کبود شده و یک افسر نیروی انتظامی، مدعی شدند که این مأمور اقدام به کتک زدن این زن در فرودگاه مشهد کرده است. 

در پی انتشار گزارش‌هایی درباره کتک خوردن یک زن عراقی به دست یک مأمور نیروی انتظامی در فرودگاه مشهد؛ وزارت خارجه عراق اعلام کرد این موضوع را با جدیت تمام پیگیری می‌کند. 

جامعه‌شناس حوزه گردشگری در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: زمانی که یک گردشگر خارجی به ایران سفر می‌کند، ایران را نه در بناهای تاریخی بلکه در رفتار، نحوه تعامل و معاشرت مردم مشاهده می‌کند و این مسأله نکته بسیار مهم و سرنوشت‌سازی در صنعت گردشگری به حساب می‌آید

احمد الصحاف، سخنگوی وزارت خارجه عراق، روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که این وزارتخانه موضوع کتک خوردن این شهروند عراقی را با جدیت تمام دنبال خواهد کرد. به گفته الصحاف، «عراق با مسافرانی که وارد این کشور می‌شوند با احترام و انسانیت برخورد می‌کند و از تمامی مردم جهان می‌خواهد که با شهروندان عراقی نیز در کشور خود رفتاری مشابه داشته باشند.» زمان و جزئیات این موضوع اعلام نشده اما ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که این زن چگونگی کتک خوردنش را در آن توضیح می‌دهد. مسئولان ایرانی هنوز واکنشی به موضع‌گیری وزارت خارجه عراق و همچنین گزارش‌های منتشر شده نشان نداده‌اند و درمورد جزئیات این حادثه در فرودگاه مشهد هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ اما آنطور که الصحاف می‌گوید همیشه هم رفتار عراقی‌ها با مسافران و ازجمله ایرانیانی که وارد این کشور می‌شوند، با احترام و انسانیت نیست و در سالیان اخیر زائران عتبات عالیات در فرودگاه نجف بارها از سوی ماموران فرودگاه مورد بی‌حرمتی و توهین قرار گرفته‌اند؛ آنچه مسلم است اینکه برخورد خشونت‌آمیز و قهری با گردشگران از سوی مردم و مسئولان هر کشوری که صورت بگیرد، توجیه‌ناپذیر است و باید با آن مقابله کرد. 

صرف‌نظر از صحت و سقم ماجرای ضرب و شتم زائر عراقی، موضوع «گردشگر‌ستیزی»! در کشور ما مسبوق به سابقه است و درخصوص برخورد نامناسب و خشونت‌بار با گردشگران می‌توان به موارد متعددی اشاره کرد.

ماجرای کتک خوردن توریست آلمانی چه بود؟

درست یک ماه پیش بود که عکس صورت پوکیده‌ فیلیپ آلمانی تبدیل به جنجال خبری شد. اما ماجرا چه بود؟ چند جوان در نشتارود به فیلیپ مارک‌گراف، دوچرخه‌سوار آلمانی حمله کردند، دوچرخه او را دزدیدند و خودش را مورد ضرب‌وشتم قرار دادند؛ به نحوی که دندان‌هایش شکست، زیر چشمانش کبود شد و صورتش پوکید.

طبق آمار رسمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، ایران در سال گذشته میزبان هفت میلیون و 800 هزار گردشگر خارجی‌ بود. در میان کشورهای آسیایی، عراق بیشترین ورود گردشگر به ایران را دارد و از بین کشورهای اروپایی، گردشگران آلمانی بیش از سایر کشورهای اروپایی به ایران سفر می‌کنند

در ماجرای فیلیپ هم بلافاصله پس از اینکه فرمانداری تنکابن و نیروی انتظامی در جریان ماجرا قرار می‌گیرند، در مدت زمان کوتاهی هفت متهم پرونده دستگیر و به زندان منتقل می‌شوند و اموال مسروقه نیز کشف و تحویل مالباخته شده است. دوچرخه‌سوار با مساعدت مسئولان استانی برای درمان بهتر به بخش VIP بیمارستان خاتم‌الانبیا تهران منتقل شد تا برای درمان بهتر و جراحی شکستگی فک تحت مداوا قرار گیرد و در طول مداوای فیلیپ در بیمارستان، عده‌ای از مدیران دولتی، درجه‌داران نظامی و مسئولان سیاسی مازندران از توریست آلمانی عیادت کرده و ضمن عذرخواهی و تقدیم هدایایی، از او دلجویی کردند.

این اتفاق موجی از نارضایتی افکار عمومی را برانگیخت و در پی آن ولی تیموری، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور گفت: بلافاصله از موضوع باخبر شدیم و توانستیم روز بعد افراد خاطی را دستگیر کنیم و دوچرخه فیلیپ را پس دهیم. 

تیموری در ادامه درباره شیوه برخورد با این افراد خاطی گفت: این افراد هم اکنون بازداشت هستند. او در ادامه افزود: مدیرکل میراث فرهنگی استان مازندران و استاندار از او دلجویی کرده‌اند. این اقداملات مورد تأیید هیچ‌کس نیست، ولی ممکن است در تمام مقاصد گردشگری و نه فقط در ایران اتفاق بیافتد.

قانونی برای برخورد با خاطیان وجود ندارد

معاون گردشگری کشور در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا قانونی برای برخورد با خاطیان مرتبط با گردشگران خارجی ورودی به کشور وجود دارد یا خیر؛ گفت: قانون به صورت کلی برای رسیدگی به این مسائل وجود دارد، ولی به این صورت خیر و شیوه برخورد با این جرایم باید تعیین شود.

تجربه فوق‌العاده‌ام را در ایران فراموش نخواهم کرد

فیلیپ در آخرین پست اینستاگرامی‌اش درباره ایران و ایرانی چنین نوشت: حدود ١٠ روز پیش عده‌ای جوان سفر خوب من در ایران را به شیوه وحشیانه‌ای خراب کردند. کنار دریای خزر کمپ زده بودم که به من حمله کردند. صورتم بشدت آسیب دیده و فکم هم شکسته است. یک قطعه استیل در فک من کار گذاشته‌اند و دکتر‌ها گفته‌اند یک ماه طول می‌کشد تا حالم خوب شود. می‌خواهم بگویم خبر مهمی که وجود دارد این است که این حادثه هیچ تغییری در ذهنیت من ایجاد نکرد، اجازه نمی‌دهم این زمان خوبی که با مردم فوق‌العاده ایران سپری شد، به خاطر عده‌ای جوان جانی تحت‌تأثیر قرار بگیرد. به هیچ وجه اجازه نمی‌دهم ذهنیت من را عوض کند. می‌خواهم از همه کسانی که در این مدت با کلمات زیبایشان با من صحبت کردند و از همه ایرانی‌هایی که با تمام احساسات از من بابت این حادثه عذرخواهی کردند، تشکر ‌کنم. واقعا نمی‌توانم جواب تک‌تک آن‌ها را بدهم، چون تعداد پیام‌ها زیاد است، اما باز هم تاکید می‌کنم تجربه فوق‌العاده‌ای از فرهنگ ایرانی داشتم و هیچ خاطره بدی از سفرم به ایران در ذهنم نماند. 

کریستین ما را ببخش!

با این حال این اولین بار نیست که یک توریست در ایران کتک می‌خورد. کریستین جوان ۳۰ ساله ساکن برلین است که تاکنون به ۱۶ کشور سفر کرده؛ او نیز تجربه‌ای مشابه فیلیپ دارد. کریستین در اینستاگرامش درباره سفرش به ایران نوشته: من بیشتر از ۲ ماه در ایران بودم و خیلی از شهرها را دیدم؛ یک شب با چند جوان مست درگیر شدم و آن‌ها یکی از انگشت‌های دست من را شکستند، پلیس غیر از اینکه من را به بیمارستان رساند و رایگان درمان شدم، برای دلجویی ویزای من را یک ماه دیگر تمدید کردند. کریستین اضافه می‌کند: همه ایرانی‌هایی که ماجرا را می‌فهمیدند، از من عذرخواهی می‌کردند. حتی خانم مهربانی که من خانه‌اش مهمان بودم، گریه می‌کرد و می‌گفت: کریستین ما را ببخش! حتی شهردار آنجا از من عذرخواهی کرد. این کار برایم عجیب بود، چون اگر برعکس این اتفاق در آلمان برای یک توریست ایرانی می‌افتاد، من هیچوقت از طرف جامعه آلمان از او عذرخواهی نمی‌کردم.

طوری با گردشگران رفتار کنیم که مطمئن شویم بازمی‌گردند

در این میان علی نوری، جامعه‌شناس حوزه گردشگری در این باره به «توسعه ایرانی» می‌گوید: «زمانی که یک گردشگر خارجی به ایران سفر می‌کند، ایران را نه در بناهای تاریخی بلکه در رفتار مردم مشاهده می‌کند. نحوه تعامل و معاشرت مردم با گردشگران خارجی تعیین‌کننده دیدگاه آنها نسبت به کشور ماست و همین مسئله نکته بسیار مهم و البته سرنوشت‌سازی در صنعت گردشگری به حساب می‌آید. بدرفتاری با توریست‌ها می‌تواند یکی از دلایل اصلی کاهش ورود گردشگر به هر کشوری  باشد. 

چراکه حالت زنجیروار دارد و امروز به لطف فضای مجازی این مسئله به گوش همه توریست‌ها می‌رسد. چه اینکه برخوردهای اجتماعی و فرهنگی مناسب با توریست می‌تواند چندین برابر رفتارهای اقتصادی مهم باشد. فارغ از مسئله برخوردهای مناسب و انسانی با توریست‌ها، یکی از فکرهای اشتباه ما در قبال خارجی‌ها به ویژه جهانگردان این است که گمان می‌کنیم آنها افراد مناسبی برای تیغ زدن هستند. 

نمونه آن همین ماجرای دزدیدن دوچرخه فیلپ است. ما متوجه نیستیم که توریست، درست مثل یک مشتری است و لازم است اصول مشتری‌مداری را در قبال جهانگردان نیز رعایت کنیم. لبخند زدن و احترام گذاشتن به مشتری و ارائه خدمات مناسب به او از اصول اصلی مشتری‌مداری هستند که نه‌تنها در قبال خارجی‌ها بلکه در قبال خریداران کالا و خدمات داخلی نیز باید رعایت شوند و بقای صنایع در شرایط رقابت جهانی به آنها بستگی دارد.» 

نوری ادامه می‌دهد: «در واقع در کشورهای موفق در زمینه صنعت توریسم این مشتری‌مداری به خوبی رعایت می‌شود. از رفتارهای فرهنگی و اجتماعی حرفه‌ای گرفته تا رفتارهای اقتصادی. ترکیه نمونه این کشورها است. در این کشور رستوران‌ها، هتل‌ها و بخش‌های خدماتی دیگر با هم رقابت می‌کنند تا با قیمت مناسب‌تر خدمات بهتری نسبت به رقیبشان به جهانگردان ارائه دهند و حداکثر رفاه را برای او فراهم آورند. هدف آنها این است که توریست دفعه بعد هم به هتل یا رستوران آنها مراجعه کند.»

این جامعه‌شناس اضافه می‌کند: «در واقع لازم است که رویه مشخصی را در رفتار خود با خارجی‌ها از جمله گردشگران در پیش بگیریم. طبیعتاً این رویه نیاز به دادن آموزش هم به افراد عادی و هم به کارکنان بخش‌هایی دارد که با جهانگردان یا خارجی‌ها در تماس هستند و یا به نوعی ممکن است با آنها برخورد کنند. حتی این آموزش‌ها را می‌توان در کتاب‌های درسی نیز گنجاند. این جا است که می‌توانیم بگوییم به توریسم به چشم یک فرصت نگاه کرده‌ایم.»

ما ایرانیان در دنیا شهره‌ایم به مهمان‌نوازی!

طبق آمار رسمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، ایران در سال گذشته میزبان هفت میلیون و800 هزار گردشگر خارجی‌ بوده و در میان کشورهای آسیایی، عراق بیشترین ورود گردشگر به ایران را به خود اختصاص داده است. همچنین در سال گذشته 34 درصد از گردشگران اروپایی ایران را مقصد گردشگری خود قرار داده‌اند که از این میان گردشگران آلمانی بیش از سایر کشورهای اروپایی به ایران سفر کرده‌اند. 

همان‌گونه که اشاره شد و کارشناسان نیز بر آن تأکید دارند در این وانفسای وضعیت اقتصادی و بحث تحریم‌ها باید به گردشگران به عنوان یک فرصت نگریست و ورود آنها را با توجه به ارزآوری و چهره مطلوبی که می‌توانند از ایران به جهانیان نشان دهند، مغتنم شمرد؛ مضاف بر اینکه ما ایرانیان در دنیا شهره‌ایم به مهمان‌نوازی و نباید اجازه دهیم این ویژگی خدشه‌دار شود.