یک تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل گفت: تحولات قابل‌توجهی در چند ماه گذشته در غزه رخ داده است. همچنین تحولات پس از ترور سید حسن نصرالله و سقوط اسد، تمامی متغیرهای امنیتی را دچار تغییر کرده است. سیاست امنیتی آمریکا تغییر کرده، بسیاری از تابوها شکسته شده و سطح بازدارندگی ایران تغییر کرده است، اما ما همچنان با متغیرهای امنیتی قبل از عملیات اکتبر، منطقه را تحلیل می‌کنیم. مرتضی مکی در گفت‌وگو با ایلنا،‌ افزود: در سطح کلان، ما باید ابتکار عمل‌های جدی را به‌صورت عملیاتی در پیش بگیریم و با اصلاح سیاست‌های خود، مناسبات سیاست خارجی و امنیتی خود را با تغییرات ایجادشده در داخل کشور و در سطح منطقه و جهان تنظیم کنیم. در آینده نیز شرایط سیاسی و امنیتی دشوار و پیچیده خواهد شد.

فهم درستی از مفهوم همکاری با کشورهای منطقه و جهان نداریم

کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه در رابطه با ارزیابی خود از سیاست ایران در منطقه غرب آسیا برای مقابله با تهدیدات فرامنطقه‌ای و نوع نگرش کشورهای منطقه به راهبردهای تهران در سال‌های اخیر، گفت: متأسفانه، ما در چند دهه گذشته، فهم درستی از مفهوم امنیت، توسعه، اعتماد و همکاری با کشورهای منطقه و جهان نداشته‌ایم. ما تصور می کردیم با ترکیب مولفه‌های امنیتی و قدرت امنیتی ایران و نفوذ در پایتخت‌های چند کشور عربی، به حوزه امنیتی فراتر از مرزهای خود پیش برویم و از این طریق تأمین امنیت کنیم. انتقادهایی به نوع همکاری‌های ایران با سوریه، لبنان و حتی قطر پیش از عملیات هفته اکتبر وجود داشت. همواره به این نکته تأکید می‌کردند که اگر در زمان فعالیت داعش در سوریه و لبنان نمی‌جنگیدیم، باید در کنار مرزها وارد جنگ می‌شدیم. این فهم درستی از مفهوم امنیت و توسعه نبود.

سطح بازدارندگی ایران تغییر کرده است

وی ادامه داد: متأسفانه، رویدادها و تحولات منطقه، از جمله حمله ایالات متحده به طالبان و افغانستان و عراق و همچنین دستاوردهای حزب‌الله پس از خروج نظامی اسرائیل از خاک لبنان، باعث شد که ما در مسیری قرار بگیریم که از فرصت‌هایی که برای ایران و منطقه ایجاد شده بود و می‌توانست در جهت تامین امنیت منطقه و بهبود شرایط اقتصاد ایران باشد، به‌خوبی استفاده نکنیم. تصور می‌کردیم که با همکاری‌های امنیتی و محور قرار دادن اسرائیل به‌عنوان دشمن مشترک و متمرکز شدن بر مقابله با اسرائیل، می‌توانیم اهداف سیاسی و امنیتی خود را پیش ببریم. اما تحولات دو سال گذشته، به‌ویژه عملیات اکتبر، بسیاری از متغیرها را تغییر داد.

بهای حضور در NPT را پرداخت می‌کنیم، اما از مزایای آن بی‌بهره‌ایم

مکی با تاکید بر اینکه باید توجه داشت که امنیت و همکاری‌های منطقه‌ای نیازمند اعتمادسازی است، اظهار کرد: ما این اعتمادسازی را ایجاد نکرده‌ایم. وقتی کشورهای منطقه برای مواجهه با ایران به سمت وحدت و هم‌پیمانی با اسرائیل پیش می‌روند، این یک خطر برای ما محسوب می‌شود اما هیچ‌گاه این خطرات را نپذیرفتیم.